۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'كتاب' به 'کتاب'
جز (جایگزینی متن - '== معرفى اجمالى == «(.*)»' به '== معرفى اجمالى == '''$1'''') |
جز (جایگزینی متن - 'كتاب' به 'کتاب') |
||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
انگيزه نويسنده از نگارش اين اثر، ارائه شرح حالى مختصر از مدرسين و محصلين حوزه علميه بوده تا بدين وسيله نام و ياد ايشان ثبت گرديده و از آفت به فراموشى سپردهشدن مصون بماند. مولف همچنين به جهت نقصى كه در آثار نگاشته شده توسط تاريخنگاران مىديده، دست به كار نگارش اين اثر شده است. وى اين نقص را طفره رفتن مورخان از نقل حقايق تاريخىاى مىداند كه به نفع و صلاح آنان نبوده است. | انگيزه نويسنده از نگارش اين اثر، ارائه شرح حالى مختصر از مدرسين و محصلين حوزه علميه بوده تا بدين وسيله نام و ياد ايشان ثبت گرديده و از آفت به فراموشى سپردهشدن مصون بماند. مولف همچنين به جهت نقصى كه در آثار نگاشته شده توسط تاريخنگاران مىديده، دست به كار نگارش اين اثر شده است. وى اين نقص را طفره رفتن مورخان از نقل حقايق تاريخىاى مىداند كه به نفع و صلاح آنان نبوده است. | ||
نگارش | نگارش کتاب از سال1350ق آغاز و در سال 1354ق پايان يافته است. هر چند مولف به مرور آن را تكميل نموده است. | ||
== ساختار == | == ساختار == | ||
کتاب مشتمل بر مقدمهاى به قلم نويسنده و پنج چهره (فصل) و هر چهره داراى تذييلهايى است كه برخى كوتاه و برخى بسيار بلند است. از اين رو تذييلهاى بلند کتاب كه برخى بيش از صد صفحه است در انتهاى کتاب آمده و تذييلهاى كوتاه ذيل متن کتاب درج گرديده است. | |||
کتاب حاوى ذيلهاى متعدد و متضمن اطلاعات وسيعى درباره دانشمندان و بزرگان يزد است. | |||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
اين | اين کتاب به خصوص در باب علماى روحانى شهر يزد و نواحى اطراف آن حاوى اطلاعات گرانبهايى است كه در منابع ديگر كمتر به چشم مىخورد. مولف مقارن با تاسيس مدرسه فيضيه به همت شيخ عبدالكريم حائرى يزدى به قم رفت و در آنجا سكنا گزيد و ضمن استفاده از محضر آن عالم بزرگ، به تدوين زندگىنامه و گزارش احوال و اشعار علماى يزدى و غير يزدى ساكن قم و ديگر طلبههاى فاضل آنجا پرداخت. | ||
کتاب در چاپ اول (209صفحه) مشتمل است بر پنج چهره(فصل). مولف در چاپ دوم به شرح و بسط سه چهره اول پرداخته و تكميل چهره چهارم و پنجم را به چاپ سوم، كه توفيق نشر آن را نيافت محول كرده است. چند سال پس از درگذشت مولف، چاپ سوم آن با تلفيق مطالب چاپ اول و دوم و اطلاعات و تصحيحات جديد به كوشش ناصر باقرى بيدهندى در 950 صفحه انتشار يافت. | |||
چهره اول | چهره اول کتاب با شرح حال موسس حوزه قم، آيتالله شيخ عبدالكريم حائرى يزدى آغاز شده است. در اين فصل، درباره اقدامات خيريه ايشان در قم، اصول تعليم و تعلم محصلين قديم در دوران معاصر، تعطيلات مدارس علميه، ممرّ معاش طلاب، مباشرين شهريه طلاب، معرفى اساتيد فقه و اصول معروف قم و توصيف جلسات درس ايشان، معرفى اساتيد و مجالس تدريس تفسير و معقول در حوزه قم مطالبى نوشته شده است. | ||
از جمله عالمانى كه در چهره دوم به بيان شرح حال آنها پرداخته شده، مىتوان از آقا مير سيد على مدرس بزرگ، آقا سيد يحيى، شيخ فضل الله نورى، مير سيد محمد اصفهانى فشاركى و... نام برد. | از جمله عالمانى كه در چهره دوم به بيان شرح حال آنها پرداخته شده، مىتوان از آقا مير سيد على مدرس بزرگ، آقا سيد يحيى، شيخ فضل الله نورى، مير سيد محمد اصفهانى فشاركى و... نام برد. | ||
| خط ۷۱: | خط ۷۱: | ||
چهره پنجم به يادكرد برخى از دانشجويان (طلاب) و نيز برخى ديگر از اساتيد و دانشمندان حوزه علميه قم اختصاص يافته و از كسانى چون سيد علىرضا مدرسى، آقا على گلپايگانى صفا، شيخ محمد صدوقى، شيخ غلامرضا يزدى، آقا سيد حسين بدلاء، آقا سيد رضا بهاءالدينى و... ياد شده است. | چهره پنجم به يادكرد برخى از دانشجويان (طلاب) و نيز برخى ديگر از اساتيد و دانشمندان حوزه علميه قم اختصاص يافته و از كسانى چون سيد علىرضا مدرسى، آقا على گلپايگانى صفا، شيخ محمد صدوقى، شيخ غلامرضا يزدى، آقا سيد حسين بدلاء، آقا سيد رضا بهاءالدينى و... ياد شده است. | ||
چهره پنجم داراى چهار تذييل است كه در تذييل نخست، مولف به بيان شرح حال خود مىپردازد و طى آن، خلاصهاى از | چهره پنجم داراى چهار تذييل است كه در تذييل نخست، مولف به بيان شرح حال خود مىپردازد و طى آن، خلاصهاى از کتاب «شيعه در هند» را كه خود نگاشته، ارائه مىكند. همچنين در اين تذييل، مقدمههايى كه مولف بر سه کتاب خويش؛ يعنى: «درس انشاء يا علم بيان»، «ترجمه فارسى کتاب بلوهر» و «بازرگانى محمد»، نگاشته، درج گرديده است. | ||
در تذييل شماره دو، به بيان شرح حال مرحوم آيتالله بروجردى پرداخته شده و از توجه ويژه ايشان به نشر تعاليم اسلامى در مغرب زمين سخن به ميان آمده است. | در تذييل شماره دو، به بيان شرح حال مرحوم آيتالله بروجردى پرداخته شده و از توجه ويژه ايشان به نشر تعاليم اسلامى در مغرب زمين سخن به ميان آمده است. | ||
| خط ۷۷: | خط ۷۷: | ||
در تذييل شماره سه، مولف به جريان سفر خود از قم به تهران در 23 دى ماه1314ش اشاره كرده و از عالمانى چون سيد احمد خوانسارى، ميرزا خليل كمرهاى،شيخ اسماعيل چاپلقى، سيد حسين رسولى محلاتى، سيد محمود طالقانى و...ياد مىكند. | در تذييل شماره سه، مولف به جريان سفر خود از قم به تهران در 23 دى ماه1314ش اشاره كرده و از عالمانى چون سيد احمد خوانسارى، ميرزا خليل كمرهاى،شيخ اسماعيل چاپلقى، سيد حسين رسولى محلاتى، سيد محمود طالقانى و...ياد مىكند. | ||
نويسنده در تذييل شماره چهار، ابتدا درباره يزد و اطراف آن سخن گفته و سپس به معرفى | نويسنده در تذييل شماره چهار، ابتدا درباره يزد و اطراف آن سخن گفته و سپس به معرفى کتاب «تذكره ميكده»، نوشته ميرزا محمدعلى وامق كه حاوى شرح حال و آثار بيش از پنجاه شاعر معاصر كه در يزد ميزيستهاند، مىباشد، پرداخته و يادداشتهايى را كه خود ضمن مطالعه اين کتاب نوشته درج كرده است. اين تذكره در آن زمان هنوز به چاپ نرسيده بود، بنابراين نقل مندرجات آن به محققان تاريخ و ادب شهر يزد كمك موثرى بوده است. مولف قريب به شصت زندگىنامه را از تذكره ميكده و احوال پنجاه و پنج سراينده قديم يزد را از بخش دانشمندان جامع مفيدى، كه پس از سالها به همت ايرج افشار تصحيح و منتشر شد و در زمان نگارش آيينه دانشوران كمتر شناخته بود، نقل كرده است. | ||
در آخرين بخش | در آخرين بخش کتاب، با عنوان«ياد بعضى از دانشمندان يزد» شرح احوال عدهاى ديگر از يزديان دانشمند درج گرديده است. در همين بخش، اطلاعات پراكنده مفيدى درباه تاريخ قرن اخير يزد گردآمده است كه از آن جمله، اطلاعاتى در باب فرمانداران يزد، انعقاد اولين انجمن نظارت در اين شهر، احوال فرخى يزدى و... مىباشد. | ||
از جمله ويژگىهاى اين | از جمله ويژگىهاى اين کتاب، ميتوان به اين نكته اشاره كرد كه اين اثر، نخستين دائرة المعارف گونهاى است كه پس از تاسيس حوزه علميه قم نگاشته شده و بدين لحاظ مرجع آثار بعدى در اين زمينه است. | ||
همچنين اين | همچنين اين کتاب حاوى شرح حال علماى يزد و معاصران نويسنده است و گاه اطلاعات مفيد مربوط به کتابشناسى در اختيار خواننده قرار مىدهد و نيز خلاصه برخى از کتابهاى مخطوطه كه توسط مولف مورد مطالعه قرار گرفته در آن درج شده است. | ||
== وضعيت | == وضعيت کتاب == | ||
کتاب با مقدمه و تعليقات و اضافات آقاى ناصر باقرى بيدهندى به همراه فهرستهاى ذيل منتشر شده است: فهرست كسان، جاىها، کتابها، نشريات، منابع و مآخذ، پاورقىها و اضافات، تصاوير کتاب و فهرست مطالب. | |||
کتاب همچنين داراى تصاوير متعددى از شخصيتهايى است كه در اين اثر از آنها نام برده شده است. اين تصاوير توسط آقاى بيدهندى به کتاب افزوده شده است. | |||
== منابع== | == منابع== | ||
1- مقدمه و متن | 1- مقدمه و متن کتاب. | ||
2- سايت راسخون،1388/9/8. | 2- سايت راسخون،1388/9/8. | ||