۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
حقائق التفسیر (دار الکتب العلمية): تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
در این کتاب هیچ سخنی در تفسیر ظاهر قرآن دیده نمی‌شود و تفسیر باطنی محض است، ولی از مقدمه‌ی مؤلف آن به دست می‌آید که مکتب تفسیری وی باطنی محض نبوده و ظاهر قرآن را نیز معتبر و قابل استناد و احتجاج می‌دانسته است. وی در آن مقدمه گفته است: | در این کتاب هیچ سخنی در تفسیر ظاهر قرآن دیده نمی‌شود و تفسیر باطنی محض است، ولی از مقدمه‌ی مؤلف آن به دست می‌آید که مکتب تفسیری وی باطنی محض نبوده و ظاهر قرآن را نیز معتبر و قابل استناد و احتجاج می‌دانسته است. وی در آن مقدمه گفته است: | ||
«وقتى ديدم افراد معروف به علوم ظاهر در بيان انواع مطالب قرآن از قبيل قرائت‌ها، تفسيرها، مشكلات، احكام، اعراب، لغت، مجمل، مفسر، ناسخ و منسوخ پيش افتاده‌اند و در گردآورى فهم خطاب قرآن به زبان حقيقت جز [آن چه] در آيات پراكنده‌اى به ابو العباس بن عطا نسبت داده‌اند و در آياتى بدون ترتيب از جعفر بن محمد عليه السّلام نقل كرده‌اند، هيچ‌كس كارى نكرده است و در اين باره مطالبى را از آنان شنيده بودم كه نيكو مى‌دانستم، علاقه پيدا كردم كه آن [مطالب] را به مقالۀ آنان ضميمه كنم و سخنان مشايخ اهل حقيقت را به آن بيفزايم و به قدر طاقتم آن را به ترتيب سوره‌ها مرتب كنم...» | «وقتى ديدم افراد معروف به علوم ظاهر در بيان انواع مطالب قرآن از قبيل قرائت‌ها، تفسيرها، مشكلات، احكام، اعراب، لغت، مجمل، مفسر، ناسخ و منسوخ پيش افتاده‌اند و در گردآورى فهم خطاب قرآن به زبان حقيقت جز [آن چه] در آيات پراكنده‌اى به ابو العباس بن عطا نسبت داده‌اند و در آياتى بدون ترتيب از جعفر بن محمد عليه السّلام نقل كرده‌اند، هيچ‌كس كارى نكرده است و در اين باره مطالبى را از آنان شنيده بودم كه نيكو مى‌دانستم، علاقه پيدا كردم كه آن [مطالب] را به مقالۀ آنان ضميمه كنم و سخنان مشايخ اهل حقيقت را به آن بيفزايم و به قدر طاقتم آن را به ترتيب سوره‌ها مرتب كنم...»<ref>ر.ک: مقدمه، ص10</ref> | ||
نمونه‌اى از مطالب اين تفسير: - در مورد آيۀ كريمه «وَ لَوْ أَنّٰا كَتَبْنٰا عَلَيْهِمْ أَنِ اقْتُلُوا أَنْفُسَكُمْ أَوِ اخْرُجُوا مِنْ دِيٰارِكُمْ مٰا فَعَلُوهُ إِلاّٰ قَلِيلٌ» آورده است: | نمونه‌اى از مطالب اين تفسير: - در مورد آيۀ كريمه «وَ لَوْ أَنّٰا كَتَبْنٰا عَلَيْهِمْ أَنِ اقْتُلُوا أَنْفُسَكُمْ أَوِ اخْرُجُوا مِنْ دِيٰارِكُمْ مٰا فَعَلُوهُ إِلاّٰ قَلِيلٌ» (نساء،آیه 60)، آورده است: | ||
محمد بن فضل گفته است: [اگر بر آنان مى‌نوشتيم كه] نفس خود را با مخالفت خواسته‌اش بكشيد «يا از خانه‌هايتان بيرون كنيد»؛ يعنى دوستى دنيا را از دلهايتان خارج كنيد، آن را جز اندكى كه در عدد كم و در معانى زياد هستند، انجام نمى‌دادند و آنان اهل توفيق و ولايت‌هاى راستين‌اند». | محمد بن فضل گفته است: [اگر بر آنان مى‌نوشتيم كه] نفس خود را با مخالفت خواسته‌اش بكشيد «يا از خانه‌هايتان بيرون كنيد»؛ يعنى دوستى دنيا را از دلهايتان خارج كنيد، آن را جز اندكى كه در عدد كم و در معانى زياد هستند، انجام نمى‌دادند و آنان اهل توفيق و ولايت‌هاى راستين‌اند».<ref>ر.ک: متن کتاب، ج1، ص154</ref> | ||