پرش به محتوا

تفسیر القاضي عبدالجبار المعتزلي: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۲: خط ۳۲:
'''تفسير القاضي عبدالجبار المعتزلي'''، اثر [[قاضی عبدالجبار بن احمد|قاضی عبدالجبار بن احمد اسدآبادی]] (متوفای 415ق) فقیه شافعی، متکلم معتزلی در تفسیر ترتیبی قرآن است که توسط [[نبها، خضر محمد|خضر محمد نبها]]، گردآوری و تحقیق شده و  ششمین جلد از موسوعه تفاسیر معتزله را تشکیل می‌دهد. این کتاب در کنار [[تفسير أبي‌بكر الأصم]]؛ [[تفسير أبي‌علی الجبائي]]؛ [[تفسیر أبي‌القاسم الکعبي البلخي]]؛ [[تفسیر ابومسلم خراسانی|تفسیر ابومسلم محمد اصفهانی]] و [[تفسیر ابوالحسن علی بن عیسی رمانی]] مجموعه‌ای از مهمترین تفاسیر معتزلی قرن سوم و چهارم را در خود دارد.
'''تفسير القاضي عبدالجبار المعتزلي'''، اثر [[قاضی عبدالجبار بن احمد|قاضی عبدالجبار بن احمد اسدآبادی]] (متوفای 415ق) فقیه شافعی، متکلم معتزلی در تفسیر ترتیبی قرآن است که توسط [[نبها، خضر محمد|خضر محمد نبها]]، گردآوری و تحقیق شده و  ششمین جلد از موسوعه تفاسیر معتزله را تشکیل می‌دهد. این کتاب در کنار [[تفسير أبي‌بكر الأصم]]؛ [[تفسير أبي‌علی الجبائي]]؛ [[تفسیر أبي‌القاسم الکعبي البلخي]]؛ [[تفسیر ابومسلم خراسانی|تفسیر ابومسلم محمد اصفهانی]] و [[تفسیر ابوالحسن علی بن عیسی رمانی]] مجموعه‌ای از مهمترین تفاسیر معتزلی قرن سوم و چهارم را در خود دارد.


این تفسیر ظاهرا صد جلد داشته و با نام  تفسیر «المحیط» و «کبیر» معروف بوده است،  [[حاکم جشمی، محسن بن محمد|حاکم جشمی]] (متوفای 494ق)، و [[ابن عربی، محمد بن عبدالله|قاضی ابوبکر بن عربی]] (متوفای 542ق)، به‌صراحت اعلام کرده‌اند که این کتاب در صد جلد و با نام المحیط بوده است و اینکه [[ابن عربی، محمد بن عبدالله|ابن عربی]] آن را در خزانه مدرسه نظامیه شهر بغداد دیده و مطالعه کرده است. [[ابن عربی، محمد بن عبدالله|ابن عربی]] ادعا کرده، قاضی عبدالجبار تفسیرش را از روی تفسیر کبیر [[اشعری، علی بن اسماعیل|ابوالحسن اشعری]] (320ق) - که مختزن نام داشت و در 500 جلد نگاشته شده بود - گرفته است و [[صاحب بن عباد، اسماعیل بن عباد|صاحب بن عباد]] به نیرنگ و حیله کتاب اشعری را در خزانه دارالخلیفه بغداد به آتش سوزانیده است<ref>ر.ک: زرزور، عدنان محمد، ص28</ref>.  
تفسیر قاضی عبدالجبار ظاهرا صد جلد داشته و با نام  تفسیر «المحیط» و «کبیر» معروف بوده است،  [[حاکم جشمی، محسن بن محمد|حاکم جشمی]] (متوفای 494ق)، و [[ابن عربی، محمد بن عبدالله|قاضی ابوبکر بن عربی]] (متوفای 542ق)، به‌صراحت اعلام کرده‌اند که این کتاب در صد جلد و با نام المحیط بوده است و اینکه [[ابن عربی، محمد بن عبدالله|ابن عربی]] آن را در خزانه مدرسه نظامیه شهر بغداد دیده و مطالعه کرده است. [[ابن عربی، محمد بن عبدالله|ابن عربی]] ادعا کرده، قاضی عبدالجبار تفسیرش را از روی تفسیر کبیر [[اشعری، علی بن اسماعیل|ابوالحسن اشعری]] (320ق) - که مختزن نام داشت و در 500 جلد نگاشته شده بود - گرفته است و [[صاحب بن عباد، اسماعیل بن عباد|صاحب بن عباد]] به نیرنگ و حیله کتاب اشعری را در خزانه دارالخلیفه بغداد به آتش سوزانیده است<ref>ر.ک: زرزور، عدنان محمد، ص28</ref>.  


گرچه این کتاب به دنبال بیان درستی و یا نادرستی این کلام و ادعا نیست، آنچه مهم است آن است که قاضی عبدالجبار کتابی در تفسیر قرآن داشته که در صد جلد نگاشته بود.<ref>ر.ک: مقدمه، ص7</ref>
گرچه این کتاب به دنبال بیان درستی و یا نادرستی این کلام و ادعا نیست، آنچه مهم است آن است که قاضی عبدالجبار کتابی در تفسیر قرآن داشته که در صد جلد نگاشته بود.<ref>ر.ک: مقدمه، ص7</ref>
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش