تفسیر القاضي عبدالجبار المعتزلي: تفاوت میان نسخه‌ها

[[قاضی عبدالجبار بن احمد|قاضی عبدالجبار]] در تفسیر و مباحث قرآنی چندین تألیف داشته است که از آن میان کتاب [[متشابه القرآن]] و [[تنزيه القرآن عن المطاعن|تنزیه القرآن عن المطاعن]] و نیز کتاب [[اعجاز القرآن]] به ما رسیده است<ref>ر.ک: مقدمه، ص6</ref>. اما تفسیر کاملی از قرآن در صد جلد به نام «المحیط» و «کبیر» نیز نوشته است، که [[حاکم جشمی، محسن بن محمد|حاکم جشمی]] (متوفای 494ق)، و [[ابن عربی، محمد بن عبدالله|قاضی ابوبکر بن عربی]] (متوفای 542ق)، به‌صراحت اعلام کرده‌اند که در صد جلد و با نام المحیط بوده است و اینکه [[ابن عربی، محمد بن عبدالله|ابن عربی]] آن را در خزانه مدرسه نظامیه شهر بغداد دیده و مطالعه کرده است. [[ابن عربی، محمد بن عبدالله|ابن عربی]] ادعا کرده، قاضی عبدالجبار تفسیرش را از روی تفسیر کبیر [[اشعری، علی بن اسماعیل|ابوالحسن اشعری]] (320ق) - که مختزن نام داشت و در 500 جلد نگاشته شده بود - گرفته است و [[صاحب بن عباد، اسماعیل بن عباد|صاحب بن عباد]] به نیرنگ و حیله کتاب اشعری را در خزانه دارالخلیفه بغداد به آتش سوزانیده است<ref>ر.ک: زرزور، عدنان محمد، ص28</ref>.