پرش به محتوا

حسن غزنوی، سید حسن بن محمد: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۲: خط ۳۲:
</div>
</div>


'''سید اشرف‌الدین ابومحمد حسن بن محمد حسینی غزنوی''' (متوفی حدود 548 تا 605ق) مشهور به سید اشرف یا اشرف، شاعر پارسی‌گوی و واعظ قرن ششم، از شاگردان [[محمدبن مسعود غزنوى|محمد بن مسعود غزنوى]]، صاحب [[دیوان سید حسن غزنوی ملقب به اشرف|دیوان سید حسن غزنوی]]
'''سید اشرف‌الدین ابومحمد حسن بن محمد حسینی غزنوی''' (متوفی حدود 548 تا 605ق)، مشهور به سید اشرف یا اشرف، شاعر پارسی‌گوی و واعظ قرن ششم، از شاگردان [[محمدبن مسعود غزنوى|محمد بن مسعود غزنوى]]، صاحب [[دیوان سید حسن غزنوی ملقب به اشرف|دیوان سید حسن غزنوی.]]


او در روزگار خود از سخنوران و شاعران نامى بود و در مقام وعظ جاذبه و نفوذ بسيار داشت. كرامات گوناگون و ماجراهاى اغراق‌آميزى نيز به او نسبت داده‌اند. معاصرانش او را، به احترام، سيد اشرف می ناميدند؛ از اين‌رو در كتابهاى تاريخى و تذكره‌ها، از او با عنوان سيد اشرف و سيد حسن غزنوى ياد شده است<ref>بهاری، مریم</ref>.
او در روزگار خود از سخنوران و شاعران نامى بود و در مقام وعظ جاذبه و نفوذ بسيار داشت. كرامات گوناگون و ماجراهاى اغراق‌آميزى نيز به او نسبت داده‌اند. معاصرانش او را، به‌احترام، سيد اشرف می‌ناميدند؛ ازاين‌رو در كتاب‌هاى تاريخى و تذكره‌ها، از او با عنوان سيد اشرف و سيد حسن غزنوى ياد شده است<ref>بهاری، مریم</ref>.


كنيه او را، به اختلاف، ابومحمد و ابوعلى و نام پدرش را محمد، ناصر و احمد گفته‌اند.
كنيه او را، به اختلاف، ابومحمد و ابوعلى و نام پدرش را محمد، ناصر و احمد گفته‌اند.


== تحصیلات ==
== تحصیلات ==
از عبارت [[بیهقی، علی بن زید|بيهقى]] در «[[لباب الأنساب والألقاب والأعقاب|لباب‌ الأنساب]]» برمی آيد كه در نيشابور با حسن غزنوى ملاقات كرده و از زبان خود او نام و نسبش را ابومحمد الحسن‌بن محمدالحسينى شنيده است<ref>همان</ref>.او در علوم حكمى از بهترين شاگردان [[محمد بن مسعود غزنوى]]، اديب و رياضی دان قرن ششم، بود.
از عبارت [[بیهقی، علی بن زید|بيهقى]] در «[[لباب الأنساب والألقاب والأعقاب|لباب‌ الأنساب]]» برمی‌آيد كه در نيشابور با حسن غزنوى ملاقات كرده و از زبان خود او نام و نسبش را ابومحمد الحسن‌ بن محمد الحسينى شنيده است<ref>همان</ref>. او در علوم حكمى از بهترين شاگردان [[محمد بن مسعود غزنوى]]، اديب و رياضی‌دان قرن ششم، بود.


حكاياتى كه از زندگى حسن غزنوى به‌جامانده است، وقايع زندگى او را از 511 تا 555 در برمی گيرد. در 511، وى قصيده‌اى به مناسبت جلوس بهرامشاه‌بن مسعودبن ابراهيم سرود و از آن پس مورد لطف خاص بهرامشاه قرار گرفت. در آن زمان، حسن ساكن غزنين بود و به وعظ اشتغال داشت. ظاهراً كثرت هواداران او وحشت بهرامشاه را برانگيخت و او شاعر را تهديد كرد. سيد حسن از غزنين خارج شد و به حج خانه خدا و زيارت حرم پیامبر(ص) رفت، دورانى را در غربت گذراند و اشعار بسيارى در اشتياق بازگشت به وطن سرود. ظاهراً بين سال‌هاى 543 و 548 نيز تبعيد شد، چون وقايعى كه از زندگى او نقل شده است نشان می دهد قبل و بعد از اين سال‌ها در خراسان و مشرق ايران می‌زيسته است<ref>همان</ref>.
حكاياتى كه از زندگى حسن غزنوى به‌جا مانده است، وقايع زندگى او را از 511 تا 555 در برمی‌گيرد. در 511، وى قصيده‌اى به‌مناسبت جلوس بهرام‌شاه‌ بن مسعود بن ابراهيم سرود و از آن پس مورد لطف خاص بهرام‌شاه قرار گرفت. در آن زمان، حسن ساكن غزنين بود و به وعظ اشتغال داشت. ظاهراً كثرت هواداران او وحشت بهرام‌شاه را برانگيخت و او شاعر را تهديد كرد. سيد حسن از غزنين خارج شد و به حج خانه خدا و زيارت حرم پیامبر(ص) رفت؛ دورانى را در غربت گذراند و اشعار بسيارى در اشتياق بازگشت به وطن سرود. ظاهراً بين سال‌هاى 543 و 548 نيز تبعيد شد؛ چون وقايعى كه از زندگى او نقل شده است، نشان می‌دهد قبل و بعد از اين سال‌ها در خراسان و مشرق ايران می‌زيسته است<ref>همان</ref>.


== وفات ==
== وفات ==
خط ۴۷: خط ۴۷:


== آثار ==
== آثار ==
ديوان او شامل قصيده، غزل، ترجيع‌بند، تركيب بند، قطعه و رباعى است. همه قصايد و ترجيعات و بخشى از غزل‌هايش مديحه است<ref>همان</ref>.
ديوان او شامل قصيده، غزل، ترجيع‌بند، تركيب‌بند، قطعه و رباعى است. همه قصايد و ترجيعات و بخشى از غزل‌هايش مديحه است<ref>همان</ref>.
==پانویس ==
==پانویس ==
<references />
<references />
۱٬۴۸۲

ویرایش