دیوان عثمان مختاری: تفاوت میان نسخه‌ها

'''دیوان عثمان مختاری''' کامل‌ترین مجموعه اشعار حکیم ابوعمرو (یا ابوعمر) [[مختاری غزنوی، عثمان بن عمر|بهاءالدین عثمان بن عمر مختاری غزنوی]] (بین 469 و 458- بین 512 و 548ق)، از شاعران توانا و قصیده‌سرایان فصیح قرون پنجم و ششم هجری است که به اهتمام [[همایی، جلال‌الدین|جلال‌الدین همایی]] فراهم آمده و تصحیح و تنقیح شده است.

[[مختاری غزنوی، عثمان بن عمر|مختاری]] از انواع شعر، بیشتر به قصیده پرداخته و بسیاری از پادشاهان، امرا و بزرگان عصر خود را مدح گرفته است<ref>مقدمه، ص7</ref>.

ترتیب قصاید که رکن اعظم دیوان است، غیر الفبایی و بر حسب ممدوحین شاعر است و سه جزء دارد: اول غزنویات یا قصاید غزنویه در مدح سلاطین غزنوی و وزرا و اکابر غزنه. دوم کرمانیات، یعنی قصایدی که مختاری در ایام سفر به کرمان و قریب سه سال اقامتش در دربار [[ارسلانشاه قاوردی]] در مدح وی و بزرگان آن دیار سروده و نیز مدایحی که در اثناء همان مسافرت برای ملوک و امراء اطراف مانند [[امیرتاج‌الدین نصر بن خلف سیستانی]] و [[عضدالدوله بویی]] [[عضدالدوله لاجین]] ساخته. سوم سمرقندیات، یعنی قصادی که شاعر در سفر کوتاه دو سه ماهه سمرقند برای علاءالدین محمد ارسلانخان از ملوک خانیه ماوراءالنهر و برخی از بزرگان و رجال آن نواحی ساخته است. برخی قصادی متفرقه دیگر که عده آنها چندان نیست نیز در خلال بخش‌های سه‌گانه فوق جا داده شده است<ref>همان، ص9</ref>.

بعد از بخش قصاید، بخش قطعات و سپس هزلیات و اهاجی و سپس از آن غزلیات و آنگاه مثنوی «هنرنامه یمینی» و در آخر، رباعیات آمده است<ref>ر.ک: همان</ref>.

نسخ دیوان مختاری، بیشتر غیرالفبایی و کمتر الفبایی است اما ویژگی اثر حاضر، آن است که مصحح آن، پس از استقصا در گردآوردن همه اشعار مختاری، دیوان وی را به ترتیب الفبایی ولی با اسلوبی که خاص خود ایشان است، تنظیم کرده است؛ به گونه‌ای که اشعار دیوان، به ترتیب قصاید، ترکیبات، غزلیات، قطعات، رباعیات و مثنویات و بر حسب نظم الفبایی در حروف قافیه، تنظیم شده است<ref>ر.ک: همان، ص12</ref>.