۶٬۵۹۱
ویرایش
حلاج در ترازوی نقد: تفاوت میان نسخه‌ها
←ساختار
(←ساختار) |
|||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
نویسنده کتاب [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] نگاهی کاملاً علمی و نقادانه را در پیش گرفته و حتّی منابع مربوطه را که از وی یاد کرده و حرف و حدیثی نقل کرده اند را نیز بر اساس معیارهای سلوکی و عقلی به نقد می گیرد. نویسنده خود در بخشی از مقدّمه می‌نویسد: در این اثر از [[حلاج، حسین بن منصور|حسین بن منصور حلاج]]، شخصیت شهیر تاریخ تصوّف سخن خواهیم گفت و زندگی، سلوک و آراء او را در حد امکان مورد نقد و بررسی قرار خواهیم داد و او را با ترازوی طریقت و سلوک با منابع وحی و سنّت مورد سنجش قرار خواهیم داد. <ref>مقدمه، ص 17</ref>. از توضیح نویسنده در مقدّمه چنین بر می‌آید که طرح این اثر از سال 1380ش در حال پژوهش و نگارش بوده و حدود 18 سال برای تدوین آن زمان گذاشته است. | نویسنده کتاب [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] نگاهی کاملاً علمی و نقادانه را در پیش گرفته و حتّی منابع مربوطه را که از وی یاد کرده و حرف و حدیثی نقل کرده اند را نیز بر اساس معیارهای سلوکی و عقلی به نقد می گیرد. نویسنده خود در بخشی از مقدّمه می‌نویسد: در این اثر از [[حلاج، حسین بن منصور|حسین بن منصور حلاج]]، شخصیت شهیر تاریخ تصوّف سخن خواهیم گفت و زندگی، سلوک و آراء او را در حد امکان مورد نقد و بررسی قرار خواهیم داد و او را با ترازوی طریقت و سلوک با منابع وحی و سنّت مورد سنجش قرار خواهیم داد. <ref>مقدمه، ص 17</ref>. از توضیح نویسنده در مقدّمه چنین بر می‌آید که طرح این اثر از سال 1380ش در حال پژوهش و نگارش بوده و حدود 18 سال برای تدوین آن زمان گذاشته است. | ||
نویسنده در بخش دیگر از این کتاب، منظر نقدی خود را در امر سلوکِ اشخاص خاص، قرآن و سنّت و سنّت بیان کرده است و با آشناییِ عمیقی که با این هر دو منبع اصیل و اصلی دارد هر شخصیّتی را در این مجموعه به نقد کشیده است. او خود می‌گوید: | نویسنده در بخش دیگر از این کتاب، منظر نقدی خود را در امر سلوکِ اشخاص خاص، قرآن و سنّت و سنّت بیان کرده است و با آشناییِ عمیقی که با این هر دو منبع اصیل و اصلی دارد هر شخصیّتی را در این مجموعه به نقد کشیده است. او خود می‌گوید: قرآن و سنّت محور و مبنای سلوک عرفانی است و هر که از آن عقب افتد و یا پیشی بگیرد، در هر حالی به گمراهی رفته است و در این بین فرقی بین افراد هم وجود ندارد. <ref>مقدمه، ص 20</ref>. او در این خصوص به آیات اوّل و دوّم سوره حجرات استناد می‌کند و همچون [[سنایی، مجدود بن آدم|حکیم سنایی غزنوی]] اعتقادی راسخ به نصّ و اخبار نبی دارد، چنان که به شعر او در کتاب [[حديقة الحقيقة و شريعة الطريقة|حدیقة الحقیقة]] استناد می کند که گفته است: | ||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
بیشترین بخش کتاب را گزارش [[خطیب بغدادی، احمد بن علی|خطیب بغدادی]] و شرح و تفسیر و تطبیق آن با دیگر آثار تاریخی در بر گرفته است و در همین بخش به 66 مورد مهم توجّه شده که هر کدام با دلایل و شواهدی مورد نقد قرار گرفته است. این موارد 66گانه شامل تمام دقایق زندگی [[حلاج، حسین بن منصور|حلاج]] از اسم و رسم، فکر و ذکر، آثار و اشعار، سلوک و ریاضات، کرامات، روابط با دیگران، ورود و حضور در تصوّف و گرایشهای صوفیانه و هر چه که از او در این موقف قابل گفتن باشد را در بر دارد. در اواخر کتاب به نقد سخنان بزرگانی پرداخته که از وی یاد کرده‌اند به مانند [[سلمی، محمد بن حسین|سلمی]]، [[هجویری، علی بن عثمان|هجویری]]، [[خواجه عبدالله انصاری]]، [[عطار، محمد بن ابراهیم|شیخ عطار]] و دیگران که تحت عنوان «گزارش» مورد بحث واقع شده است. سخنان [[حلاج، حسین بن منصور|حلاج]]، شطح او، حضور در جریانات سیاسی و اجتماعی به مانند: قرامطه، اخوان الصفا و اسماعیلیان موارد دیگری است که به آن توجّه شده است. تحلیل علمیِ حلول و اتّحاد و دفاع از ابلیس و فرعون که در راستای کار برخی از افراد به مانند [[حلاج، حسین بن منصور|حلاج]]، شبلی، [[عین‌القضات همدانی، عبدالله بن محمد|عین القضات]]، [[سنایی، مجدود بن آدم|سنایی]]، [[میبدی، ابوالفضل رشیدالدین|میبدی]]، [[عطار، محمد بن ابراهیم|عطار]] و [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولانا]] بوده نیز مورد نقد و تحلیل علمی قرار گرفته است. | بیشترین بخش کتاب را گزارش [[خطیب بغدادی، احمد بن علی|خطیب بغدادی]] و شرح و تفسیر و تطبیق آن با دیگر آثار تاریخی در بر گرفته است و در همین بخش به 66 مورد مهم توجّه شده که هر کدام با دلایل و شواهدی مورد نقد قرار گرفته است. این موارد 66گانه شامل تمام دقایق زندگی [[حلاج، حسین بن منصور|حلاج]] از اسم و رسم، فکر و ذکر، آثار و اشعار، سلوک و ریاضات، کرامات، روابط با دیگران، ورود و حضور در تصوّف و گرایشهای صوفیانه و هر چه که از او در این موقف قابل گفتن باشد را در بر دارد. در اواخر کتاب به نقد سخنان بزرگانی پرداخته که از وی یاد کرده‌اند به مانند [[سلمی، محمد بن حسین|سلمی]]، [[هجویری، علی بن عثمان|هجویری]]، [[خواجه عبدالله انصاری]]، [[عطار، محمد بن ابراهیم|شیخ عطار]] و دیگران که تحت عنوان «گزارش» مورد بحث واقع شده است. سخنان [[حلاج، حسین بن منصور|حلاج]]، شطح او، حضور در جریانات سیاسی و اجتماعی به مانند: قرامطه، اخوان الصفا و اسماعیلیان موارد دیگری است که به آن توجّه شده است. تحلیل علمیِ حلول و اتّحاد و دفاع از ابلیس و فرعون که در راستای کار برخی از افراد به مانند [[حلاج، حسین بن منصور|حلاج]]، شبلی، [[عین‌القضات همدانی، عبدالله بن محمد|عین القضات]]، [[سنایی، مجدود بن آدم|سنایی]]، [[میبدی، ابوالفضل رشیدالدین|میبدی]]، [[عطار، محمد بن ابراهیم|عطار]] و [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولانا]] بوده نیز مورد نقد و تحلیل علمی قرار گرفته است. | ||
== گزارش محتوا== | == گزارش محتوا== | ||