پرش به محتوا

ظریفی چلبی، حسن: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۹: خط ۹:
|-
|-
|نام پدر  
|نام پدر  
| data-type="authorfatherName" |
| data-type="authorfatherName" |علی
|-
|-
|متولد  
|متولد  
| data-type="authorbirthDate" |
| data-type="authorbirthDate" |953ق
|-
|-
|محل تولد
|محل تولد
| data-type="authorBirthPlace" |
| data-type="authorBirthPlace" |سیروز ترکیه
|-
|-
|رحلت  
|رحلت  
| data-type="authorDeathDate" |
| data-type="authorDeathDate" |1012م
|-
|-
|اساتید
|اساتید
خط ۳۲: خط ۳۲:
</div>
</div>


'''حسن ظریفی چلبی''' از صوفیان، شاعران و نویسندگان قرن دهم هجری
'''حسن ظریفی چلبی''' (953-1012ق)، فقیه، از صوفیان، شاعران و نویسندگان قرن دهم هجری


== ولادت ==
== ولادت ==
ظاهرا از مردم سیروز ترکیه امروزی بوده است.
حسن چلبی بن علی بن امرالله بن عبدالقادر حمیدی رومی حنفی معروف به ابن حنایی<ref>ر.ک: کحاله، عمر رضا، ج3، ص213</ref> ظاهرا از مردم سیروز ترکیه امروزی بوده است<ref>ر.ک: فوجه‌زاده، علیرضا، ص15</ref>.
 
عمررضا کحاله در معجم المؤلفین تولد ایشان را در سال 953ق برابر با 1546م دانسته است.<ref>ر.ک: همان، ص213</ref>


== تحصیلات ==
== تحصیلات ==
تحصیلات مقدماتی حود را هم در همان دیار فراگرفته است. سپس به طریقت مولویه گرویده و به شهر روملی حصار مهاجرت کرده و شیخ تکیه علی پاشا، معروف به طورمش دده شده است.
تحصیلات مقدماتی حود را هم در همان دیار فراگرفته است. سپس به طریقت مولویه گرویده و به شهر روملی حصار مهاجرت کرده و شیخ تکیه علی پاشا، معروف به طورمش دده شده است.


یکی از منابع اطلاعاتی ما درباره این شخصیت، همین کاشف‌الاسرار اوست، وی در برخی از مواضع این اثر، گاه‌گاه از خود سخن می‌گوید و ما می‌توانیم بدین طریق درباره او اطلاعاتی پیدا کنیم.
یکی از منابع اطلاعاتی ما درباره این شخصیت، همین [[کاشف الأسرار و مطلع الأنوار (نسخه خطی)|کاشف‌ الاسرار]] اوست، وی در برخی از مواضع این اثر، گاه‌گاه از خود سخن می‌گوید و ما می‌توانیم بدین طریق درباره او اطلاعاتی پیدا کنیم.


حسن چلبی مردی وارسته و خداشناس بوده و همواره در تکمیل معلومات و شناخت معرفت به دنبال راهنما و هدایتگری بوده، تا به نیروی وی به ارشاد و به کمال معرفت نایل گردد. او حتی در سرزمین روم- ترکیه امروزی - فردی شناخته شده و معروف بوده و آن چنان از اعتبار و احترام خاصی برخوردار بوده، که پیشنهاد خلافت طریقت زین‌الدین خوافی را به او داده بودند ولی او به دلایلی به آن راضی نشده و با خود و خدای خویش عهد کرده که تا عمر باقی است برای نایل شدن به محضر انسان کامل و مرشدی حقیقی، گرد عالم را در نوردد و به گمشده‌ی خویش دست یابد و از ارشاد و راهنمایی او مستفیض گردد.  
حسن چلبی مردی وارسته و خداشناس بوده و همواره در تکمیل معلومات و شناخت معرفت به دنبال راهنما و هدایتگری بوده، تا به نیروی وی به ارشاد و به کمال معرفت نایل گردد. او حتی در سرزمین روم- ترکیه امروزی - فردی شناخته شده و معروف بوده و آن چنان از اعتبار و احترام خاصی برخوردار بوده، که پیشنهاد خلافت طریقت زین‌الدین خوافی را به او داده بودند ولی او به دلایلی به آن راضی نشده و با خود و خدای خویش عهد کرده که تا عمر باقی است برای نایل شدن به محضر انسان کامل و مرشدی حقیقی، گرد عالم را در نوردد و به گمشده‌ی خویش دست یابد و از ارشاد و راهنمایی او مستفیض گردد.  
خط ۴۸: خط ۵۰:
چلبی، سؤالات درونی خویش را به رجال و بزرگان آنجا ابراز می‌دارد و چون جواب قانع‌کننده‌ای از آنها دریافت نمی‌کند، با دیداری که با یکی از اهل معرفت در مسجد جامع طیلون برایش پیش می‌آید، او را به جامع مؤیدیه راهنمایی می‌کند تا پاسخ سؤالات خود را از کسی که شیخ ابراهیم می‌نامند بگیرد،  
چلبی، سؤالات درونی خویش را به رجال و بزرگان آنجا ابراز می‌دارد و چون جواب قانع‌کننده‌ای از آنها دریافت نمی‌کند، با دیداری که با یکی از اهل معرفت در مسجد جامع طیلون برایش پیش می‌آید، او را به جامع مؤیدیه راهنمایی می‌کند تا پاسخ سؤالات خود را از کسی که شیخ ابراهیم می‌نامند بگیرد،  


حسن چلبی چس از فراز و نشیب فراوان به «شرف ملاقات آن غریق بحر لاهوتی و معطی جواهر خزاین جبروتی مشرف می‌شود» و سالهای سال در خدمتش می‌ماند و سرانجام به گمشده‌اش می‌رسد.
ظریفی چنانکه از مطاوی [[کاشف الأسرار و مطلع الأنوار (نسخه خطی)|کاشف‌ الاسرار و مطلع الانوار]] بر می‌آید، به زبان فارسی، ادبیات تتازی، دانش حدیث، تفسیر و دیگر معارف اسلامی تسلط داشته و به مناسبت شروح  ابیات، جلوه‌هایی از علوم یاد شده را در اثرش بروز داده است. او طبع شاعرانه نیز داشته و نمونه‌هایی از سروده‌های پارسی و تازی او در [[کاشف الأسرار و مطلع الأنوار (نسخه خطی)|کاشف‌ الاسرار و مطلع الانوار]] با تخلص حسن آمده است<ref>ر.ک: فوجه‌زاده، علیرضا، مقدمه کتاب، ص15-19</ref>.  
 
با اطلاعات ارائه شده توسط خود چلبی، معلوم می‌شود که او از مریدان ابراهیم گلشنی بردعی (متوفای 940ق)نویسنده، شاعر و عارف ایرانی بوده که بنیانگذار مکتب گلشنیه در آسیای صغیر و مصر محسوب می‌شود. چلبی در حلقه درس او شرکت جست و از پیروان و مبلغان سرسخت گلشنیان مصر گردید.
 
ظریفی چنانکه از مطاوی کاشف‌الاسرار و مطلع الانوار بر می‌آید، به زبان فارسی، ادبیات تتازی، دانش حدیث، تفسیر و دیگر معارف اسلامی تسلط داشته و به مناسبت شروح  ابیات، جلوه‌هایی از علوم یاد شده را در اثرش بروز داده است. او طبع شاعرانه نیز داشته و نمونههایی از سروده های پارسی و تازی او در کاشف‌الاسرار و مطلع الانوار با تخلص حسن آمده است.  


== وفات ==
== وفات ==
از احوالات اواخر عمر او خبر نداریم، ظاهرا در سال 977 یا 980ق از دنیا رفته است.  
از احوالات اواخر عمر او خبر نداریم، علی‌رضا فوجه‌زاد محقق کتاب کاشف‌الاسرار بر این اعتقاد است که حسن چلبی ظاهرا در سال 977 یا 980ق از دنیا رفته است<ref>ر.ک: فوجه‌زاده، علی‌رضا ص19</ref>.  اسماعیل بغدادی (متوفای 1339ق) در هدية العارفين<ref>ر.ک: بغدادی، اسماعیل، ج‏1، ص: 290</ref> و کحاله از کتاب‌شناسان معاصر در معجم المؤلفين<ref>ر.ک: کحاله، ج3، ص213</ref> بر این اعتقادند که ایشان تا سال 1012ق (1603م) وفات کرده است.  


== آثار ==
# حاشية على درر الحكام لمتلا خسرو
# كاشف الاسرار في شرح بعض ابيات المثنوي<ref>ر.ک: کحاله، عمر رضا، ج3، ص213</ref>‏
[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:زندگی‌نامه]]


۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش