دیوان کامل استاد جمال‌الدین محمد بن عبدالرزاق اصفهانی: تفاوت میان نسخه‌ها

دیوان کامل استاد جمال‌الدین محمد بن عبدالرزاق اصفهانی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۸ مهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۲:۵۴

۸۲ بایت حذف‌شده ، ‏۲۸ مهٔ ۲۰۲۲

بدون خلاصۀ ویرایش

A-esmaili@noornet.net

۶۱٬۱۸۹

ویرایش

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
 {{جعبه اطلاعات کتاب
 | تصویر =NUR29069J1.jpg
-| عنوان =
+| عنوان =دیوان کامل استاد جمال‌الدین محمد بن عبدالرزاق اصفهانی
 | عنوان‌های دیگر =
 |پدیدآورندگان
@@ خط ۲۷: / خط ۲۷: @@
 }}
+'''دیوان کامل استاد جمال‌الدین محمد بن عبدالرزاق اصفهانی''' مجموعه کامل اشعار جمال‌الدین محمد بن عبدالرزاق اصفهانی است که با تصحیح و حواشی حسن وحید دستگردی، به چاپ رسیده است.
-'''دیوان کامل جهان ملک خاتون''' مجموعه اشعار جهان ملک خاتون‌ (زنده در 786ق)، بانوی شاعر نامور نیمه دوم قرن هشتم است که به کوشش پوراندخت کاشانی‌راد و کامل احمدنژاد، منتشر شده است.
+از جمله ویژگی‌های دیوان جمال‌الدین آن است که غزل‌های او، در اساتید سلف پس از سعدی، کمتر نظیر و مانند دارد و نزدیک‌تنرین سخن به روش شیوای سعدی، شیوه اوست و غزل‌هایی دارد که می‌توان گفت به روی این گونه پایه‌ها کاخ عظمت غزل سعدی سر به سپهر برافراشته که برای نمونه، چند بیت از غزلی از او نقل می‌شود:
+برخیز که موسم تماشاست
+بخرام که روز باغ و صحراست
+امروز به نقد عیش خوش دار
+آن کیست کش اعتماد فرداست
+می هست و سماع و آن دگر نیز
+اسباب طرب همه مهیاست<ref>ر.ک: مقدمه، صفحه ید</ref>.
-اشعار جهان بالغ بر ١٥٩٣٧ بیت و ١٤١٣ غزل با احتساب غزل‌های تکراری است. دیوان او مشتمل است بر یک دیباچه (به نثر و لابه لای آن چند بیتی از اشعار خود و دیگر شاعران) و مدح سلطان احمد بهادر ایلکانی، ١٤ هزار غزل ترجیع‌بندی مسبع در طلب وصل معشوق، مرثیه فرزند دلبندش، سلطان بخت دارای ١١٧ بیت، مقدار کمی مثنوی، مقطعات با ٤٨ بیت و فرجامین سخن او تعداد ٣٥٧ رباعی است. او از معدود شاعران زن ایرانی است که به سرودن غزل اهتمام ورزیده است<ref>کردافشاری، راویه؛ خاتمی، احمد، ص190- 191</ref>.
+سعدی در ترجیع معجزه مانند خودش نیز نظری تمام به ترکیب جمال‌الدین داشته و اگر تمام کتب اساتید را گردش کنیم، تمام به ترکیب جمال‌الدین نیست که قابل مقایسه با ترکیب جمال و ترجیع سعدی باشد. این نکته هم شایان تذکارست که ترکیب جمال در مدح پیغمبر(ص) و ترجیع سعدی در معاشقه است و همیشه معاشقه از مدح دلپسندتر اتفاق می‌افتد اگرچه گوینده یکی باشد<ref>همان، صفحه یه</ref>.
-استعداد ادبی او از آبشخور اشعار شاعرانی چون سعدی، حافظ ، خواجو‌، سلمان ساوجی و حتی پیش از آنها منوچهری دامغانی‌، نظامی و انوری، سرشار گردیده و به عنوان شاعر غزلسرای زن درخشیده است. اشعار جهان بسیار سلیس و روان و قابل فهم برای همگان است از این جهت غزلیات او را می‌توان متأثر از اشعار سعدی دانست. در دیوان او شمار تعداد غزل‌هایی که به استقبال غزلیات سعدی سروده شده، چشمگیر است و از منظر زبانی، اشعار او مدیون زبان فصیح، سهل و ممتنع سعدی است اما بی‌تردید‌، زبان وی فاقد فصاحت و بلاغتی است که در سخن سعدی شاهد آن هستیم. به هر روی او در نمونه‌های همجنس خود تا اندازه‌ای هم از نظر کمیت و هم کیفیت اشعار، بی‌نظیر است<ref>همان، ص191</ref>.
+رباعی‌های جمال‌الدین هم در لطافت و شیوایی، به سر حد کمال است و با اساتید بزرگ، همسنگ و بر اغلب، می‌چربد. نمونه‌ای از رباعی او:
+در لطف بنکته سخن میمانی
+در کینه بهمر تیغزن میمانی
+در پرده دری به اشک می‌مانی
+در نیکویی بخویشتن میمانی<ref>همان</ref>.
-شعر او از نظر‌ زبانی‌ ساده و به دور از‌ تصنع‌ و تکلف و در نهایت سادگی و روانی، برآمده از روح آرام و مردانه بانویی، شاهزاده و کاخ‌نشین است. شاعر گـونه‌های مختلف اشعار خود را که متأثر از حوادث سـخت و خشـن روزگار اسـت‌، صـیقل‌ داده و تراشیده، میسراید. گویی درشتی شعر را سخته و پخته و سنجیده به جهانیان عرضه می‌دارد<ref>همان</ref>.
+از جمله ممدوحان وی در این دیوان، می‌توان به خواجه صدرالدین خجندی، خواجه جما‌الدین خجندی برادر صدرالدین، خواجه رکن‌الدین صاعد، خواجه قوام‌الدین صاعد، خواجه صدرالدین بن قوام‌الدین صاعد، سعدالملک وزیر، اردشیر بن حسن اسپهبد مازندران، خواجه شمس‌الدین ابوالفتح نطنزی، طغرلشاه سلجوقی، خواجه معین‌الدین عزالاسلام حسن، صدر اجل شهاب‌الدین خالص، خواجه جمال‌الدین نظام الملک وزیر<ref>همان، صفحه یح</ref>.
 ==پانویس ==
@@ خط ۴۰: / خط ۵۱: @@
 ==منابع مقاله==
-# مقدمه و متن کتاب.
+مقدمه و متن کتاب.
-# کردافشاری، راویه؛ خاتمی، احمد، «سبک‌شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)»، پایگاه مجلات تخصصی نور، فروردین 1399- شماره 47، به آدرس:
-www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1504412