المزهر في علوم اللغة و أنواعها: تفاوت میان نسخه‌ها

المزهر في علوم اللغة و أنواعها (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۶ مهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۰۰:۰۳

۳۴۸ بایت اضافه‌شده ، ‏۱۶ مهٔ ۲۰۲۲

بدون خلاصۀ ویرایش

Hbaghizadeh@noornet.net

۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش

@@ خط ۵۹: / خط ۵۹: @@
 ==گزارش محتوا==
-در مقدمه، به معرفی و شرح حال مؤلف، پرداخته شده است<ref>ر.ک: مقدمه، ج1،ص7-‌19</ref>.
+در مقدمه، به معرفی و شرح حال مؤلف، پرداخته شده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/18826?pageNumber=7&viewType=pdf ر.ک: مقدمه، ج1،ص7-‌19]</ref>.
-اشتقاق یکی از شاخه‌های اصلی دانش زبان‌شناسی بشمار می‌آید. این دانش به بررسی ساختار هر کلمه و اجزای تشکیل‌دهنده آن به دقت توجه دارد. از دیگر شاخه‌های مهم زبان‌شناسی، معناشناسی می‌باشد که شامل مباحثی چون: ترادف، اشتراک لفظی، اضداد، بحث حقیقت و مجاز و... است. دانشمندان کهن و معاصر به شکلی گسترده به این موضوعات توجه نشان داده‌اند که [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|سیوطی]] از جمله آنها می‌باشد که با نگارش اثر حاضر، به نقل دیدگاه‌های زبان‌شناسی دانشمندان کهن پرداخته است<ref>ر.ک: محمودی، طیبه</ref>.
+اشتقاق یکی از شاخه‌های اصلی دانش زبان‌شناسی بشمار می‌آید. این دانش به بررسی ساختار هر کلمه و اجزای تشکیل‌دهنده آن به دقت توجه دارد. از دیگر شاخه‌های مهم زبان‌شناسی، معناشناسی می‌باشد که شامل مباحثی چون: ترادف، اشتراک لفظی، اضداد، بحث حقیقت و مجاز و... است. دانشمندان کهن و معاصر به شکلی گسترده به این موضوعات توجه نشان داده‌اند که [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|سیوطی]] از جمله آنها می‌باشد که با نگارش اثر حاضر، به نقل دیدگاه‌های زبان‌شناسی دانشمندان کهن پرداخته است<ref>[https://www.virascience.com/thesis/658055/ ر.ک: محمودی، طیبه]</ref>.
 وی در این کتاب، نام ۱۲ تن را که به‌‌طور مستقل تحت عنوان «اشتقاق» یا «اشتقاق الأسماء» به پژوهش پرداخته‌اند، آورده است که عبارتند از:
@@ خط ۷۸: / خط ۷۸: @@
 ===ویژگی‌های کتاب===
-از ویژگی‌های برجسته کتاب آن است که برخی نظرات دانشمندان زبان در هر موضوع، همراه با نقد و تحلیل [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|سیوطی]] در آن، یکجا آمده است؛ اما در برخی موضوعات نیز تنها یک ناقل صرف بوده و دیدگاه مستقلی از خود ارائه نکرده است. [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|سیوطی]] از جمله دانشمندانی است که معتقد به کثرت وقوع اشتراک لفظی در زبان است. زبان‌شناسان معاصر به تفکیک دو پدیده اشتراک لفظی و چندمعنایی اشاره کرده‌اند؛ این در حالی است که [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|سیوطی]] میان این دو پدیده تفاوت قائل نشده است. وی تمامی نمونه‌های اضداد را جزء اشتراک لفظی می‌داند؛ این در حالی است که برخی نمونه‌های اضداد زیرمجموعه چندمعنایی قرار می‌گیرند. در مبحث اشتقاق به رابطه معنایی میان صیغه‌های مشتق اشاره نکرده است و تقسیم‌بندی وی از اشتقاق متفاوت از دیگر دانشمندان می‌باشد<ref>محمودی، طیبه</ref>.
+از ویژگی‌های برجسته کتاب آن است که برخی نظرات دانشمندان زبان در هر موضوع، همراه با نقد و تحلیل [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|سیوطی]] در آن، یکجا آمده است؛ اما در برخی موضوعات نیز تنها یک ناقل صرف بوده و دیدگاه مستقلی از خود ارائه نکرده است. [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|سیوطی]] از جمله دانشمندانی است که معتقد به کثرت وقوع اشتراک لفظی در زبان است. زبان‌شناسان معاصر به تفکیک دو پدیده اشتراک لفظی و چندمعنایی اشاره کرده‌اند؛ این در حالی است که [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|سیوطی]] میان این دو پدیده تفاوت قائل نشده است. وی تمامی نمونه‌های اضداد را جزء اشتراک لفظی می‌داند؛ این در حالی است که برخی نمونه‌های اضداد زیرمجموعه چندمعنایی قرار می‌گیرند. در مبحث اشتقاق به رابطه معنایی میان صیغه‌های مشتق اشاره نکرده است و تقسیم‌بندی وی از اشتقاق متفاوت از دیگر دانشمندان می‌باشد<ref>[https://www.virascience.com/thesis/658055/ محمودی، طیبه]</ref>.
 از دیگر ویژگی‌های مهم کتاب، تعداد منابع انبوهی است که [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|سیوطی]] در نگارش آن، استفاده کرده است؛ به‌طوری‌که تعداد مصادر وی، به دویست می‌رسد که قدیمی‌ترین آن، به قرن دوم هجری برمی‌گردد، مانند کتاب «العين» خلیل بن احمد فراهیدی و جدیدین آنها به فیروزآبادی (متوفی 817ق) که حدود یک قرن قبل از [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|سیوطی]] می‌زیسته است. [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|سیوطی]] بسیاری از مطالب این کتاب‌ها را جمع‌آوری و در کتاب حاضر، نقل کرده است. وی از کتاب «الأبدال» ابن سکیت بسیار نقل کرده است؛ به‌طوری‌که خود می‌گوید: «این، عمده مطالب [[ابن سکیت]] بود که جزیی از آن را نقل نکردم تا در نوع سی‌وهفتم قرار دهم. آنچه به ‌دنبال خواهد آمد کثیری از الفاظ است که به‌صورت پراکنده در کتاب لغت موجود بوده است و ابن سکیت آنها را از قلم انداخته؛ از آن جمله ابدال بین سین و صاد است؛ مانند: سراط و صراط». آنچه از این متن برمی‌آید، آن است که [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|سیوطی]] نسبت به مصادر کتابش، ناقل صرف نبوده است، بلکه روش و اسلوب کار او بسیار آگاهانه، موشکافانه و دقیق بوده است<ref>ر.ک: رمضان عبدالتواب، ص542-‌543</ref>.
@@ خط ۹۷: / خط ۹۷: @@
 فهرست مطالب هر جلد، در انتهای همان جلد و فهرست اعلام، قبایل و کتب مذکور در هر دو جلد، در انتهای جلد دوم آمده است.
-در پاورقی‌ها، علاوه بر ذکر منابع<ref>ر.ک: پاورقی، ج1، ص226</ref> و اشاره به اختلاف نسخ<ref>ر.ک: همان، ص201</ref>، به توضیح برخی از کلمات و عبارات متن، پرداخته شده است<ref>ر.ک: همان، ص231</ref>.
+در پاورقی‌ها، علاوه بر ذکر منابع<ref>[https://noorlib.ir/book/view/18826?pageNumber=226&viewType=pdf ر.ک: پاورقی، ج1، ص226]</ref> و اشاره به اختلاف نسخ<ref>[https://noorlib.ir/book/view/18826?pageNumber=201&viewType=pdf ر.ک: همان، ص201]</ref>، به توضیح برخی از کلمات و عبارات متن، پرداخته شده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/18826?pageNumber=231&viewType=pdf ر.ک: همان، ص231]</ref>.
 ==پانویس ==