پرش به محتوا

نهج‌العباده: صحیفه سجادیه و دیگر دعاها و مناجات‌های علی بن الحسین امام زین‌العابدین علیه‌السلام: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۶: خط ۳۶:


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
نویسنده در مقدمه کتاب دور ماندن بسیاری از ادعیه و مناجات‌ها از دسترس علاقه‌مندان را از اهداف نگارش این کتاب دانسته است: ... ملاحظه شد که بسیاری از مناجات‌ها و دعاهای زیورپرستندگان و سرور سجده‌کنندگان، [[امام سجاد علیه‌السلام|امام سجاد(ع)]] در صحیفه سجادیه نیامده است و مناجات و دعاهایی همانند مناجات خمسه‌عشر، دعای ابوحمزه ثمالی، دعاهای روزهای هفته، زیارت امین‌الله و بسیاری از ادعیه مشهوره و غیر مشهوره آن‌حضرت از دسترس علاقه‌مندان به‌دور مانده است، ازاین‌رو به نظر رسید مجموعه دعاها و مناجات‌های آن‌حضرت در یک مجلد گردآوری شود و با ترجمه‌ای شیوا و خوشخوان و آهنگین و روان، که متناسب با وزن و آهنگ متن ادعیه پیشوایان دین و ائمه معصومین علیهم‌السلام است، در اختیار فرهیختگان و ادب‌دوستان و شیفتگان دعا و مناجات قرار گیرد.<ref>ر.ک: گفتار مترجم، ص13</ref>‏
نویسنده در مقدمه کتاب دور ماندن بسیاری از ادعیه و مناجات‌ها از دسترس علاقه‌مندان را از اهداف نگارش این کتاب دانسته است: ... ملاحظه شد که بسیاری از مناجات‌ها و دعاهای زیورپرستندگان و سرور سجده‌کنندگان، [[امام سجاد علیه‌السلام|امام سجاد(ع)]] در صحیفه سجادیه نیامده است و مناجات و دعاهایی همانند مناجات خمسه‌عشر، دعای ابوحمزه ثمالی، دعاهای روزهای هفته، زیارت امین‌الله و بسیاری از ادعیه مشهوره و غیر مشهوره آن‌حضرت از دسترس علاقه‌مندان به‌دور مانده است، ازاین‌رو به نظر رسید مجموعه دعاها و مناجات‌های آن‌حضرت در یک مجلد گردآوری شود و با ترجمه‌ای شیوا و خوشخوان و آهنگین و روان، که متناسب با وزن و آهنگ متن ادعیه پیشوایان دین و ائمه معصومین علیهم‌السلام است، در اختیار فرهیختگان و ادب‌دوستان و شیفتگان دعا و مناجات قرار گیرد.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/13753?pageNumber=13&viewType=pdf ر.ک: گفتار مترجم، ص13]</ref>‏


وی سپس شیوه تحقیق و گردآوری کتاب را این‌گونه تشریح می‌کند: «در این راستا مجموعه‌هایی که بدین‌منظور پرداخته و دعاها و مناجات‌های آن امام بزرگوار را گردآوری کرده بودند، مورد پژوهش و بررسی و مطالعه و بازبینی قرار گرفت و با تأسی به روش مرحوم سید رضی(ره) در تنظیم نهج‌البلاغه، با حذف تکراری‌ها و گزینش ادعیه از نظر اسلوب و محتوا و با توجه به زنجیره سند هر یک از آن‌ها، این مجموعه در سه بخش سامان یافت».<ref>ر.ک: همان، ص14</ref>‏
وی سپس شیوه تحقیق و گردآوری کتاب را این‌گونه تشریح می‌کند: «در این راستا مجموعه‌هایی که بدین‌منظور پرداخته و دعاها و مناجات‌های آن امام بزرگوار را گردآوری کرده بودند، مورد پژوهش و بررسی و مطالعه و بازبینی قرار گرفت و با تأسی به روش مرحوم سید رضی(ره) در تنظیم نهج‌البلاغه، با حذف تکراری‌ها و گزینش ادعیه از نظر اسلوب و محتوا و با توجه به زنجیره سند هر یک از آن‌ها، این مجموعه در سه بخش سامان یافت».<ref>[https://noorlib.ir/book/view/13753?pageNumber=14&viewType=pdf ر.ک: همان، ص14]</ref>‏


در ابتدای کتاب برای آگاهی خوانندگان گرامی از شرایط صدور ادعیه و آشنایی با سیره و اخلاق و شرایط سیاسی- اجتماعی [[امام سجاد علیه‌السلام|امام سجاد(ع)]] چکیده‌ای از زندگی‌نامه آن امام والامقام درج گردیده است<ref>ر.ک: همان، ص15</ref>‏.
در ابتدای کتاب برای آگاهی خوانندگان گرامی از شرایط صدور ادعیه و آشنایی با سیره و اخلاق و شرایط سیاسی- اجتماعی [[امام سجاد علیه‌السلام|امام سجاد(ع)]] چکیده‌ای از زندگی‌نامه آن امام والامقام درج گردیده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/13753?pageNumber=15&viewType=pdf ر.ک: همان، ص15]</ref>‏.


از [[امام سجاد علیه‌السلام|امام سجاد(ع)]] آثار ارزشمند و گران‌سنگی به یادگار مانده است:
از [[امام سجاد علیه‌السلام|امام سجاد(ع)]] آثار ارزشمند و گران‌سنگی به یادگار مانده است:
# صحیفه سجادیة؛ از گنجینه‌های گران‌سنگ میراث اسلامی و از منابع ارزشمند فصاحت و بلاغت، اخلاق و تربیت و دعا و عبادت جهان است که به اخت القرآن، «انجیل اهل‌بیت» و «زبور آل محمد» شناخته شده است. این کتاب شامل 54 دعاست که ترجمه‌های متنوع و ارزشمند از آن شده و شرح‌های گوناگون از ابعاد مختلف بر آن نوشته شده است.
# صحیفه سجادیة؛ از گنجینه‌های گران‌سنگ میراث اسلامی و از منابع ارزشمند فصاحت و بلاغت، اخلاق و تربیت و دعا و عبادت جهان است که به اخت القرآن، «انجیل اهل‌بیت» و «زبور آل محمد» شناخته شده است. این کتاب شامل 54 دعاست که ترجمه‌های متنوع و ارزشمند از آن شده و شرح‌های گوناگون از ابعاد مختلف بر آن نوشته شده است.
# رسالة الحقوق؛ از آثار بی‌بدیل و گران‌سنگ [[امام سجاد علیه‌السلام|امام سجاد(ع)]] رسالة الحقوق آن‌حضرت است که در زمان خودکامگی بنی‌امیه و حاکمیت استبدادی اشخاص بر جامعه نگاشته شده و بر حقوق متقابل افراد نسبت به یکدیگر انگشت نهاده است.
# رسالة الحقوق؛ از آثار بی‌بدیل و گران‌سنگ [[امام سجاد علیه‌السلام|امام سجاد(ع)]] رسالة الحقوق آن‌حضرت است که در زمان خودکامگی بنی‌امیه و حاکمیت استبدادی اشخاص بر جامعه نگاشته شده و بر حقوق متقابل افراد نسبت به یکدیگر انگشت نهاده است.
# دیگر مناجات‌ها و دعاهای [[امام سجاد علیه‌السلام|امام سجاد(ع)]]؛ شماری دیگر از ادعیه و مناجات‌های آن‌حضرت در کتاب‌های مختلف آمده که در صحیفه سجادیه نیست و هم‌اینک بخشی از آن‌ها در این کتاب گردآوری شده است.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص25</ref>‏.
# دیگر مناجات‌ها و دعاهای [[امام سجاد علیه‌السلام|امام سجاد(ع)]]؛ شماری دیگر از ادعیه و مناجات‌های آن‌حضرت در کتاب‌های مختلف آمده که در صحیفه سجادیه نیست و هم‌اینک بخشی از آن‌ها در این کتاب گردآوری شده است.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/13753?pageNumber=25&viewType=pdf ر.ک: متن کتاب، ص25]</ref>‏.


بخش نخست کتاب حاوی صحیفه کامله سجادیه است، که با توجه به اهمیت تاریخی و جایگاه ویژه آن در فرهنگ شیعه، ازآن‌رو که تنها اثری است که از ائمه معصومین علیهم‌السلام به‌صورت کتاب برجای مانده است، بدون هیچ دخل و تصرف و جابه‌جایی ادعیه در این بخش آورده شد.<ref>ر.ک: گفتار مترجم، ص13-14</ref>‏
بخش نخست کتاب حاوی صحیفه کامله سجادیه است، که با توجه به اهمیت تاریخی و جایگاه ویژه آن در فرهنگ شیعه، ازآن‌رو که تنها اثری است که از ائمه معصومین علیهم‌السلام به‌صورت کتاب برجای مانده است، بدون هیچ دخل و تصرف و جابه‌جایی ادعیه در این بخش آورده شد.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/13753?pageNumber=13&viewType=pdf ر.ک: گفتار مترجم، ص13-14]</ref>‏


بخش دوم مشتمل بر دیگر دعاها و مناجات‌های بلند آن امام بزرگوار است، که متناسب با موضوعات –بر اساس دسته‌بندی کتاب ارزشمند «الصحیفة السجادیة الجامعة» تحقیق و نشر مؤسسه امام مهدی(عج) که در این زمینه کامل‌ترین به نظر رسید- سامان یافت. دعای حزین، دعای آنحضرت در ماه رجب، دعای ابوحمزه ثمالی، ادعیه روزهای ماه رمضان، مناجات توبه‌کنندگان، شکایت‌کنندگان و...، ادعیه روزهای هفته و زیارت امین‌الله از جمله مطالب این بخش از کتاب است.
بخش دوم مشتمل بر دیگر دعاها و مناجات‌های بلند آن امام بزرگوار است، که متناسب با موضوعات –بر اساس دسته‌بندی کتاب ارزشمند «الصحیفة السجادیة الجامعة» تحقیق و نشر مؤسسه امام مهدی(عج) که در این زمینه کامل‌ترین به نظر رسید- سامان یافت. دعای حزین، دعای آنحضرت در ماه رجب، دعای ابوحمزه ثمالی، ادعیه روزهای ماه رمضان، مناجات توبه‌کنندگان، شکایت‌کنندگان و...، ادعیه روزهای هفته و زیارت امین‌الله از جمله مطالب این بخش از کتاب است.


بخش سوم نیز مناجات‌ها و دعاهای کوتاه آن حضرت است که از میان دیگر ادعیه گزینش شده و در یک بخش مستقل آمده است.<ref>ر.ک: همان</ref>‏ دعا در هنگامی‌که به پگاه وارد می‌شد، در آمرزش‌خواهی، هنگامی که کسی وی را به خشم می‌آورد، دعا برای محمد بن شهاب زهری، دعا علیه حرملة بن کاهل و عبیدالله پسر زیاد از جمله ادعیه این بخش است.
بخش سوم نیز مناجات‌ها و دعاهای کوتاه آن حضرت است که از میان دیگر ادعیه گزینش شده و در یک بخش مستقل آمده است.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/13753?pageNumber=13&viewType=pdf ر.ک: همان]</ref>‏ دعا در هنگامی‌که به پگاه وارد می‌شد، در آمرزش‌خواهی، هنگامی که کسی وی را به خشم می‌آورد، دعا برای محمد بن شهاب زهری، دعا علیه حرملة بن کاهل و عبیدالله پسر زیاد از جمله ادعیه این بخش است.


از ابوحمزه ثمالی روایت است که گفت: به در خانه [[امام سجاد علیه‌السلام|علی بن حسین(ع)]] آمدم پس آنحضرت را هنگامی که از منزل خارج می‌شد ملاقات کردم که می‌فرمود: «به نام خدا، ایمان آوردم به خدا، و توکل کردم بر خدا»، آنگاه فرمود: ای ابوحمزه، هنگامی که بنده از منزلش بیرون می‌آید شیطان مراقب اوست. پس هنگامی که گفت «به نام خدا» دو فرشته موکل بر او می‌گویند: خدا کفایتت می‌کند، و هنگامی‌که گفت «ایمان آوردم به خدا» می‌گویند: خدا هدایتت می‌کند، و هنگامی که گفت: «توکل کردم بر خدا»، گویند: خدا تو را محافظت می‌کند؛ پس در این هنگام شیطان‌ها سرفه‌ای می‌کنند و به یکدیگر می‌گویند: ما چه بهره‌ای داریم از کسی که خدا او را هدایت و کفایت و نگهداری می‌کند. آنگاه فرمود: بار خدایا، امروز همه اموال و زندگی‌ام برای توست.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص703</ref>‏
از ابوحمزه ثمالی روایت است که گفت: به در خانه [[امام سجاد علیه‌السلام|علی بن حسین(ع)]] آمدم پس آنحضرت را هنگامی که از منزل خارج می‌شد ملاقات کردم که می‌فرمود: «به نام خدا، ایمان آوردم به خدا، و توکل کردم بر خدا»، آنگاه فرمود: ای ابوحمزه، هنگامی که بنده از منزلش بیرون می‌آید شیطان مراقب اوست. پس هنگامی که گفت «به نام خدا» دو فرشته موکل بر او می‌گویند: خدا کفایتت می‌کند، و هنگامی‌که گفت «ایمان آوردم به خدا» می‌گویند: خدا هدایتت می‌کند، و هنگامی که گفت: «توکل کردم بر خدا»، گویند: خدا تو را محافظت می‌کند؛ پس در این هنگام شیطان‌ها سرفه‌ای می‌کنند و به یکدیگر می‌گویند: ما چه بهره‌ای داریم از کسی که خدا او را هدایت و کفایت و نگهداری می‌کند. آنگاه فرمود: بار خدایا، امروز همه اموال و زندگی‌ام برای توست.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/13753?pageNumber=703&viewType=pdf ر.ک: متن کتاب، ص703]</ref>‏


از ویژگی‌های دعاها و مناجات‌های گردآمده در این کتاب این است که بر پایه سیره و روش ائمه معصومین(ع)، تعالی‌بخش وحدت‌آفرین است و اختلافات فرقه‌ای و مذهبی در آن نمودی ندارد و همان‌گونه که شیعیان می‌توانند با آن به راز و نیاز با خدا بپردازند، دیگر مسلمانان نیز –که عموماً دوستدار و علاقه‌مند اهل‌بیت علیهم‌السلام‌اند- و حتی پیروان دیگر ادیان که شیفته معنویت و به دنبال پیدا کردن راهی برای ایجاد ارتباط صمیمانه با پروردگار خویش‌اند، می‌توانند از آن بهره‌ور شوند و بدان مترنم باشند.<ref>ر.ک: گفتار مترجم، ص15</ref>‏.
از ویژگی‌های دعاها و مناجات‌های گردآمده در این کتاب این است که بر پایه سیره و روش ائمه معصومین(ع)، تعالی‌بخش وحدت‌آفرین است و اختلافات فرقه‌ای و مذهبی در آن نمودی ندارد و همان‌گونه که شیعیان می‌توانند با آن به راز و نیاز با خدا بپردازند، دیگر مسلمانان نیز –که عموماً دوستدار و علاقه‌مند اهل‌بیت علیهم‌السلام‌اند- و حتی پیروان دیگر ادیان که شیفته معنویت و به دنبال پیدا کردن راهی برای ایجاد ارتباط صمیمانه با پروردگار خویش‌اند، می‌توانند از آن بهره‌ور شوند و بدان مترنم باشند.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/13753?pageNumber=15&viewType=pdf ر.ک: گفتار مترجم، ص15]</ref>‏.


==وضعیت کتاب==
==وضعیت کتاب==
خط ۶۷: خط ۶۷:
==منابع مقاله==
==منابع مقاله==
مقدمه و متن کتاب.
مقدمه و متن کتاب.
{{صحیفه سجادیه}}


==وابسته‌ها==
==وابسته‌ها==
خط ۷۳: خط ۷۵:


[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:مقالات جدید]]
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
[[رده:آداب و رسوم]]
[[رده: مباحث خاص آداب و رسوم]]
[[رده:ادعیه، اذکار، اوراد، اعمال]]
[[رده:امام سجاد(ع)]]
[[رده:امام سجاد(ع)]]
[[رده:فروردین(1401)]]
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش