الشيخ الأكبر ابن ‌عربي صاحب الفتوحات المكية: تفاوت میان نسخه‌ها

'''الشيخ الأكبر ابن ‌عربي صاحب الفتوحات المكية'''، عنوان کتابی است یک جلدی به زبان عربی به قلم دکتر محمد ابراهیم فیومی. فیومی در این کتاب در هشت فصل به معرفی ابن عربی و نظریات وی می‌پردازد.

نویسنده در مقدمه کتاب درباره انگیزه تألیف آن می‌نویسد: من در ایام کسب علم بودم که مرحوم پدرم از شیخ اکبر محی‌الدین عربی صحبت کرد و به من گفت: عنوان کتاب «فتوحات مکیه» او حکایت از محتوای آن دارد... پدرم دائما این کتاب را مطالعه می‌کرد. سه تن از کتاب‌فروشان و کتابداران (وراقین) همواره به منزل ما آمدوشد داشتند... این اشخاص، کتاب‌هایشان را به پدرم عرضه می‌کردند و پدرم کتاب‌های آنان را می‌خرید و این‌گونه بود که رواج کار آنان در رفت‌وآمد به بیوت کبیره مشهور به علم بود. روزی، پدرم، «التفسير المحيط» را به عبدالجواد عباده (یکی از همان ورّاق) داد و در عوض آن، کتاب‌های دیگری از وی گرفت. من از این امر تعجب کردم و از او پرسیدم: چگونه از این تفسیر مستغنی شدی، درحالی‌که طبق آنچه از اساتیدم شنیده‌ام، کتاب مهمی است؟ پدرم گفت: بله چنین است، ولی وقتی دیدم نویسنده این کتاب در وصف محی‌الدین به‌جای «شیخ اکبر» از «شیخ اکفر» استفاده کرده و دائما از وی انتقاد می‌کند، از کتاب خوشم نیامد.

مطالب کتاب در یک مقدمه و هشت فصل ارائه شده و پس از پایان فصل هشتم، متونی برگزیده از ابن ‌عربی، ارائه شده است. نویسنده در فصل اول به توضیح درباره ابن ‌عربی در تاریخ می‌پردازد. فصل دوم کتاب درباره مؤلفات ابن ‌عربی توضیح می‌دهد. در فصل سوم، از ابن ‌عربی و منابع و پیشینه فرهنگی و اجتماعی وی صحبت به میان می‌آید. چهارمین فصل کتاب، درباره تصوف و ابن ‌عربی است. نویسنده در فصل‌ پنجم، معرفت نزد ابن‌ عربی را شرح می‌دهد. در ششمین فصل، از رمزیت نزد ابن عربی سخن رفته است. فصل هفتم، به بیان نظریه انسان کامل نزد ابن‌ عربی می‌پردازد. نویسنده در فصل هشتم، ابن‌ عربی را در آینه نگاه ابن تیمیه، بررسی می‌کند. با پایان فصل هشتم، مطالب کتاب نیز پایان می‌پذیرد و نویسنده، به ارائه متونی برگزیده از ابن‌ عربی می‌پردازد<ref>ر.ک: فهرست مطالب کتاب، ص87</ref>.

علما درباره ابن‌ عربی به دو دسته متعارض تقسیم می‌شوند: گروهی وی را شیخ اکبر و کبریت احمر می‌دانند و گروهی دیگر، او را سردسته زندیقان و از فریفته‌شدگان توسط شیطان می‌خوانند.

ابن ‌عربی، یارانی دارد که با حرارت و قوت از وی دفاع می‌کنند و دشمنانی دارد که با همان حرارت بر وی می‌تازند. شاهد بر این امر، سند ممتازی است از مورخ مشهور مصری سخاوی که در آن مجموعه‌ای از آرا و فتواهای بزرگان و علما را در انصاف به شیخ یا در مذمت او جمع‌آوری کرده است. وی در این اثر، بیش از 300 فتوا، له یا علیه ابن ‌عربی از سال 620 تا 895 را جمع کرده است.