۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
نخبة الفكر، متنِ متینی است از حافظ شهاب‌الدین احمد بن حجر (متوفی 852ق) در علوم حدیث. ابن حجر خود شرحی بر این متن نوشته و آن را «نزهة النظر في توضيح نخبة أهل الأثر» نام نهاده است. کتاب حاضر شرحی است بر شرح ابن حجر توسط [[مناوی، محمد عبدالرئوف|عبدالرئوف مناوی]] (متوفی 1013ق)<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ج1، ص21-22</ref>. | نخبة الفكر، متنِ متینی است از حافظ شهاب‌الدین احمد بن حجر (متوفی 852ق) در علوم حدیث. ابن حجر خود شرحی بر این متن نوشته و آن را «نزهة النظر في توضيح نخبة أهل الأثر» نام نهاده است. کتاب حاضر شرحی است بر شرح ابن حجر توسط [[مناوی، محمد عبدالرئوف|عبدالرئوف مناوی]] (متوفی 1013ق)<ref>[https://noorlib.ir/book/view/35094/%D8%A7%D9%84%D9%8A%D9%88%D8%A7%D9%82%D9%8A%D8%AA-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B1%D8%B1:-%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%D9%86%D8%AE%D8%A8%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%83%D8%B1?pageNumber=21&viewType=html ر.ک: مقدمه محقق، ج1، ص21-22]</ref>. | ||
کتاب، نخبه ابن حجر، علی‌رغم حجم کمش، مورد اهتمام علما بوده و شروح و تعلیقات بسیاری از علما در قالب نظم و نثر بر آن نگاشته شده است. این کتاب مصطلحات علم حدیث را با اختصار غیر مخل توضیح داده است. ابن حجر، شرحی بر این اثر نوشت و این کتاب مختصر، گوی سبقت را از کتاب‌های مطول ربوده است. ازاین‌رو، ابوالحسن بن محمد صادق سندی مدنی در مقدمه کتابش «بهجة النظر شرح علی شرح نخبة الفكر» می‌نویسد: این اثر حاوی فوائد شریفه و لطیفه‌ای است و بااینکه در غایت ایجاز و اختصار است، مشتمل بر دقایق و اسرار این فن است تا جایی که فحول علما به مزایای این اثر، اعتراف کرده و به نهایت قبول آن پذیرفته‌اند و درباره آن شعرها گفته‌اند و متنش را به نظم درآورده‌‌اند<ref>ر.ک: همان، ص21</ref>. | کتاب، نخبه ابن حجر، علی‌رغم حجم کمش، مورد اهتمام علما بوده و شروح و تعلیقات بسیاری از علما در قالب نظم و نثر بر آن نگاشته شده است. این کتاب مصطلحات علم حدیث را با اختصار غیر مخل توضیح داده است. ابن حجر، شرحی بر این اثر نوشت و این کتاب مختصر، گوی سبقت را از کتاب‌های مطول ربوده است. ازاین‌رو، ابوالحسن بن محمد صادق سندی مدنی در مقدمه کتابش «بهجة النظر شرح علی شرح نخبة الفكر» می‌نویسد: این اثر حاوی فوائد شریفه و لطیفه‌ای است و بااینکه در غایت ایجاز و اختصار است، مشتمل بر دقایق و اسرار این فن است تا جایی که فحول علما به مزایای این اثر، اعتراف کرده و به نهایت قبول آن پذیرفته‌اند و درباره آن شعرها گفته‌اند و متنش را به نظم درآورده‌‌اند<ref>[https://noorlib.ir/book/view/35094/%D8%A7%D9%84%D9%8A%D9%88%D8%A7%D9%82%D9%8A%D8%AA-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B1%D8%B1:-%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%D9%86%D8%AE%D8%A8%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%83%D8%B1?pageNumber=21&viewType=html ر.ک: همان، ص21]</ref>. | ||
محقق کتاب در مقدمه خود می‌نویسد: این کتاب سفارش استاد و شیخ ما شیخ محمود احمد میره است که من را به تحقیق این اثر رهنمون شد و از علمش و وقت و کتاب‌ها و راهنمایی‌هایش بر من دریغ نورزید. من در راستای این تحقیق، اکثر شروح کتاب را خواندم و چون به شرح مناوی، معروف به «اليواقيت و الدرر» رسیدم، فواید و مطالبی را در آن یافتم که در پیشینیان وی ندیده بودم؛ ازاین‌رو استخاره کردم و شروع به تحقیق روی این اثر نمودم<ref>ر.ک: همان، ص6</ref>. | محقق کتاب در مقدمه خود می‌نویسد: این کتاب سفارش استاد و شیخ ما شیخ محمود احمد میره است که من را به تحقیق این اثر رهنمون شد و از علمش و وقت و کتاب‌ها و راهنمایی‌هایش بر من دریغ نورزید. من در راستای این تحقیق، اکثر شروح کتاب را خواندم و چون به شرح مناوی، معروف به «اليواقيت و الدرر» رسیدم، فواید و مطالبی را در آن یافتم که در پیشینیان وی ندیده بودم؛ ازاین‌رو استخاره کردم و شروع به تحقیق روی این اثر نمودم<ref>[https://noorlib.ir/book/view/35094/%D8%A7%D9%84%D9%8A%D9%88%D8%A7%D9%82%D9%8A%D8%AA-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B1%D8%B1:-%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%D9%86%D8%AE%D8%A8%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%83%D8%B1?pageNumber=6&viewType=html ر.ک: همان، ص6]</ref>. | ||
[[مناوی، محمد عبدالرئوف|مناوی]] انگیزه خود را از نگارش این شرح، درخواست‌های مکرری دانسته که در این موضوع از وی شده است<ref>ر.ک: مقدمه مؤلف، همان، ص34</ref>. | [[مناوی، محمد عبدالرئوف|مناوی]] انگیزه خود را از نگارش این شرح، درخواست‌های مکرری دانسته که در این موضوع از وی شده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/35094/%D8%A7%D9%84%D9%8A%D9%88%D8%A7%D9%82%D9%8A%D8%AA-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B1%D8%B1:-%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%D9%86%D8%AE%D8%A8%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%83%D8%B1?pageNumber=34&viewType=html ر.ک: مقدمه مؤلف، همان، ص34]</ref>. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
| خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
# «[[نتيجة النظر في شرح نخبة الفكر]]»، کمال‌الدین محمد بن یحیی شمسی مغربی مصری (متوفی 821ق)؛ | # «[[نتيجة النظر في شرح نخبة الفكر]]»، کمال‌الدین محمد بن یحیی شمسی مغربی مصری (متوفی 821ق)؛ | ||
# «[[إمعان النظر في توضيح نخبة الفكر]]»، مولی محمداکرم بن عبدالرحمن سندی مکی؛ | # «[[إمعان النظر في توضيح نخبة الفكر]]»، مولی محمداکرم بن عبدالرحمن سندی مکی؛ | ||
و...<ref>ر.ک: مقدمه محقق، همان، ص21-23</ref>. | و...<ref>[https://noorlib.ir/book/view/35094/%D8%A7%D9%84%D9%8A%D9%88%D8%A7%D9%82%D9%8A%D8%AA-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B1%D8%B1:-%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%D9%86%D8%AE%D8%A8%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%83%D8%B1?pageNumber=21&viewType=html ر.ک: مقدمه محقق، همان، ص21-23]</ref>. | ||
از کارهای محقق روی کتاب، مورد ذیل را می‌توان نام برد: مقابله کتاب با 3 نسخه خطی در راستای تحقیق متن آن، به‌علاوه مقابله با نزهة النظر و شرح النخبه قاری و لقط الدرر شیخ [[حسن خاطر عدوی مالکی]]؛ تبیین برخی کلماتی که معنایشان مشکل است با مراجعه به معاجم لغوی؛ ارجاع آیات قرآنی به سوره و شماره آیات در سوره؛ ارجاع احادیث نبوی به مصادرشان در کتاب‌های روایی؛ همچنین اقوال علما به مصادرشان در کتاب‌ها؛ شرح مصطلحاتی که نیاز به شرح و توضیح دارند؛ ترجمه اعلام وارده در کتاب؛ فهرست تفصیلی کتاب، شامل فهرست موضوعات و آیات قرآنی و احادیث نبوی و اعلام وارده در کتاب و مواضع ورود آنها در کتاب؛ به‌علاوه مشخص کردن رئوس موضوعات در متن در وسط سطر با فونت ضخیم‌تر داخل پرانتز؛ ارائه ترجمه مفصل از [[مناوی، محمد عبدالرئوف|مناوی]] و ترجمه مختصری از ابن حجر؛ تتبع در شروح و تعلیقات بر نخبه؛ قرار دادن شرح ابن حجر میان پرانتز با یک فونت مجزا و گذاردن اعلامی که ترجمه آنها ارائه شده میان پرانتز به جهت تمییز از غیر<ref>ر.ک: همان، ص20</ref>. | از کارهای محقق روی کتاب، مورد ذیل را می‌توان نام برد: مقابله کتاب با 3 نسخه خطی در راستای تحقیق متن آن، به‌علاوه مقابله با نزهة النظر و شرح النخبه قاری و لقط الدرر شیخ [[حسن خاطر عدوی مالکی]]؛ تبیین برخی کلماتی که معنایشان مشکل است با مراجعه به معاجم لغوی؛ ارجاع آیات قرآنی به سوره و شماره آیات در سوره؛ ارجاع احادیث نبوی به مصادرشان در کتاب‌های روایی؛ همچنین اقوال علما به مصادرشان در کتاب‌ها؛ شرح مصطلحاتی که نیاز به شرح و توضیح دارند؛ ترجمه اعلام وارده در کتاب؛ فهرست تفصیلی کتاب، شامل فهرست موضوعات و آیات قرآنی و احادیث نبوی و اعلام وارده در کتاب و مواضع ورود آنها در کتاب؛ به‌علاوه مشخص کردن رئوس موضوعات در متن در وسط سطر با فونت ضخیم‌تر داخل پرانتز؛ ارائه ترجمه مفصل از [[مناوی، محمد عبدالرئوف|مناوی]] و ترجمه مختصری از ابن حجر؛ تتبع در شروح و تعلیقات بر نخبه؛ قرار دادن شرح ابن حجر میان پرانتز با یک فونت مجزا و گذاردن اعلامی که ترجمه آنها ارائه شده میان پرانتز به جهت تمییز از غیر<ref>[https://noorlib.ir/book/view/35094/%D8%A7%D9%84%D9%8A%D9%88%D8%A7%D9%82%D9%8A%D8%AA-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B1%D8%B1:-%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%D9%86%D8%AE%D8%A8%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%83%D8%B1?pageNumber=20&viewType=html ر.ک: همان، ص20]</ref>. | ||
فهرست مطالب، در انتهای جلد دوم آمده است. پاورقی‌های کتاب، علاوه بر ذکر ارجاعات، حاوی مطالب مفیدی در شرح پاره‌ای از عبارات متن است. | فهرست مطالب، در انتهای جلد دوم آمده است. پاورقی‌های کتاب، علاوه بر ذکر ارجاعات، حاوی مطالب مفیدی در شرح پاره‌ای از عبارات متن است. | ||
| خط ۶۵: | خط ۶۵: | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده: | [[رده:فروردین(1401)]] | ||