۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
ترتيب أسانيد كتاب الكافي للشيخ الكليني رحمه‌الله: تفاوت میان نسخه‌ها
ترتيب أسانيد كتاب الكافي للشيخ الكليني رحمه‌الله (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۱ آوریل ۲۰۲۲، ساعت ۱۸:۵۱
، ۱۱ آوریل ۲۰۲۲بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR36763J1.jpg | عنوان =ترتيب أسانيد كتاب الكافي للشيخ ال...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
}} | }} | ||
'''ترتيب أسانيد كتاب الكافي للشيخ الكليني رحمه الله'''، اثر آیت‌الله سید حسین طباطبایی | '''ترتيب أسانيد كتاب الكافي للشيخ الكليني رحمه الله'''، اثر [[بروجردی، سید حسین|آیت‌الله سید حسین طباطبایی بروجردی]]، اولین جلد از مجموعه الموسوعة الرجالية ایشان است که با همکاری 14 تن از شاگردان طراز اولشان نگاشته و تکمیل کرده‌اند. | ||
این کتاب به تحقیق و تنظیم میرزا حسن نوری همدانی و با مقدمه شیخ محمد واعظ‌زاده | |||
این کتاب به تحقیق و تنظیم [[نوری همدانی، حسن|میرزا حسن نوری همدانی]] و با مقدمه شیخ [[واعظ‌زاده خراسانی، محمد|محمد واعظ‌زاده خراسانی]]، به چاپ رسیده است. این اثر به زبان عربی نگاشته شده است. موضوع کتاب، همان طور که از نام آن پیداست، به علوم حدیث مربوط است و به مباحث رجالی و اختصاصا رجال حدیث در کتاب کافی مرحوم کلینی، اختصاص دارد. | |||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
کتاب، حاوی مقدمه مفصلی از محمد واعظ‌زاده | کتاب، حاوی مقدمه مفصلی از [[واعظ‌زاده خراسانی، محمد|محمد واعظ‌زاده خراسانی]]، مقدمه [[نوری همدانی، حسن|میرزا حسن نوری همدانی]]، مقدمه [[بروجردی، سید حسین|آیت‌الله بروجردی]] و محتوای مطالب در بخش‌های مختلف است که بر اساس ترتیب ارائه‌شده در کتاب کافی کلینی، مرتب شده است. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
همان طور که شیخ محمد واعظ‌زاده خراسانی در مقدمه کتاب نقل کرده، بیان داستان تشکیل این کتاب، خودش در حد یک کتاب مجزا خواهد بود<ref>ر.ک: مقدمه محمد واعظ‌زاده بر کتاب، ص43</ref>. اما خواننده گرامی، به علت رعایت اختصار و عدم گنجایش حجم این مقاله، می‌تواند داستان مختصر تشکیل موسوعه رجالی را از زبان ایشان در صفحات 43 تا 45 مقدمه شیخ محمد واعظ‌زاده بر کتاب بخواند. وی پس از بیان قضیه تشکیل این کتاب، به 10 فایده از مزایای این اثر اشاره می‌کند، به شرح زیر: | همان طور که شیخ محمد واعظ‌زاده خراسانی در مقدمه کتاب نقل کرده، بیان داستان تشکیل این کتاب، خودش در حد یک کتاب مجزا خواهد بود<ref>ر.ک: مقدمه محمد واعظ‌زاده بر کتاب، ص43</ref>. اما خواننده گرامی، به علت رعایت اختصار و عدم گنجایش حجم این مقاله، می‌تواند داستان مختصر تشکیل موسوعه رجالی را از زبان ایشان در صفحات 43 تا 45 مقدمه شیخ [[واعظ‌زاده خراسانی، محمد|محمد واعظ‌زاده]] بر کتاب بخواند. وی پس از بیان قضیه تشکیل این کتاب، به 10 فایده از مزایای این اثر اشاره می‌کند، به شرح زیر: | ||
# عدم تکرار و تقطیع در احادیث، مگر در برخی احادیث جامع طولانی؛ مانند حدیث وصیت پیامبر(ص) به علی(ع) و حدیث اربعمائة که هرکدام از قطعاتش به‌تنهایی یک حدیث به حساب می‌آید. | # عدم تکرار و تقطیع در احادیث، مگر در برخی احادیث جامع طولانی؛ مانند حدیث وصیت پیامبر(ص) به علی(ع) و حدیث اربعمائة که هرکدام از قطعاتش به‌تنهایی یک حدیث به حساب می‌آید. | ||
# همه طرق یک حدیث در اول آن ذکر شده است؛ این امر به دلیل تلفیق میان طرق و به اقتباس از روش کتاب «الوافی» فیض کاشانی اخذ شده است. | # همه طرق یک حدیث در اول آن ذکر شده است؛ این امر به دلیل تلفیق میان طرق و به اقتباس از روش کتاب «الوافی» فیض کاشانی اخذ شده است. | ||
# ذکر اسم کتاب مصدر با رمز، به جهت رعایت اختصار؛ مثلا «کا» برای کتاب کافی و «قیه» برای | # ذکر اسم کتاب مصدر با رمز، به جهت رعایت اختصار؛ مثلا «کا» برای کتاب [[الكافي (ط. دارالحديث)|کافی]] و «قیه» برای [[من لا‌يحضره الفقيه|من‌لايحضره‌الفقيه]]، «یب» برای [[تهذيب الأحكام|تهذیب]]، «صا» برای [[الاستبصار في ما اختلف من الأخبار|استبصار]] ذکر شده است و درباره سایر کتاب‌ها، تنها به ذکر نام مختصر آن بسنده شده است؛ مثلا برای کتاب [[عيون أخبار الرضا عليه‌السلام (تصحیح لاجوردی)|عيون أخبار الرضا(ع)]] اثر [[ابن بابویه، محمد بن علی|صدوق]]، از عبارت «عیون» استفاده شده است. | ||
# روایات شخص واحد در هر بابی، پشت سر هم ذکر شده است، از باب علم یا ظن به اینکه همه این موارد یک روایت واحد باشد. این امر از اختصاصات آیت‌الله بروجردی است که با این روایات پشت سر هم، معامله روایت واحد می‌کردند. | # روایات شخص واحد در هر بابی، پشت سر هم ذکر شده است، از باب علم یا ظن به اینکه همه این موارد یک روایت واحد باشد. این امر از اختصاصات [[بروجردی، سید حسین|آیت‌الله بروجردی]] است که با این روایات پشت سر هم، معامله روایت واحد می‌کردند. | ||
# تلفیق میان ابواب متناسب، به جهت اجتناب از تکرار و تقطیع، به‌خاطر حرص بر ذکر اشباه و نظایر از اخبار به‌صورت مجتمع در یک باب واحد، تا فقیه بر همه آنها در یک جا احاطه داشته باشد؛ چراکه این کار در تسهیل امر استنباط دخالت دارد. این روش متوسط میان روش صاحب وسائل و روش صاحب وافی است؛ چراکه صاحب وسائل بسیاری از متناسبات را در ابواب متعدد می‌آورد و صاحب وافی گاهی میان مواردی که مناسبتی میان آنها نبوده، در باب واحد جمع می‌کند؛ چنان‌که عناوین ابواب نیز نه در حد تفصیل «وسایل» است و نه در حد اجمال «وافی»، بلکه حد وسط میان این دو است. | # تلفیق میان ابواب متناسب، به جهت اجتناب از تکرار و تقطیع، به‌خاطر حرص بر ذکر اشباه و نظایر از اخبار به‌صورت مجتمع در یک باب واحد، تا فقیه بر همه آنها در یک جا احاطه داشته باشد؛ چراکه این کار در تسهیل امر استنباط دخالت دارد. این روش متوسط میان روش صاحب وسائل و روش صاحب وافی است؛ چراکه صاحب وسائل بسیاری از متناسبات را در ابواب متعدد می‌آورد و صاحب وافی گاهی میان مواردی که مناسبتی میان آنها نبوده، در باب واحد جمع می‌کند؛ چنان‌که عناوین ابواب نیز نه در حد تفصیل «وسایل» است و نه در حد اجمال «وافی»، بلکه حد وسط میان این دو است. | ||
# رعایت تنسیق میان ابواب کتاب واحد و ترتیب مناسب در توالی مطالبش. | # رعایت تنسیق میان ابواب کتاب واحد و ترتیب مناسب در توالی مطالبش. | ||
| خط ۴۴: | خط ۴۵: | ||
# اخذ روایات از منابع اولیه و اصلی و نسخ خطی معتبر آنها؛ با توجه به اینکه گروهی که درصدد این کار بوده‌اند، دسترسی به نسخ اصلی در کتابخانه آیت‌االله بروجردی و آیت‌الله مرعشی نجفی و دیگران، به‌خصوص درباره کتب اربعه داشته‌اند<ref>ر.ک: همان، ص45-47</ref>. | # اخذ روایات از منابع اولیه و اصلی و نسخ خطی معتبر آنها؛ با توجه به اینکه گروهی که درصدد این کار بوده‌اند، دسترسی به نسخ اصلی در کتابخانه آیت‌االله بروجردی و آیت‌الله مرعشی نجفی و دیگران، به‌خصوص درباره کتب اربعه داشته‌اند<ref>ر.ک: همان، ص45-47</ref>. | ||
درهرحال این کتاب، اولین جلد از موسوعه رجالی آیت‌الله بروجردی است که از 14 تن از شاگردانش برگزیده‌اش در نگارش آن یاری جسته است. جلد اول این مجموعه، به کتاب حاضر، یعنی ترتیب اسانید کتاب کافی پرداخته است. آیت‌الله بروجردی مقدمه کاملی بر این جلد نوشته و در آن، درباره سبب تألیف کتاب صحبت کرده است. این مقدمه حاوی مطالب مفید و مهمی است و از جمله این مقدمه ضابطه طبقات راویان است که از ابتکارات ایشان است. به جهت مراعات اختصار و عدم گنجایش این مقاله، خواننده علاقه‌مند به اطلاع از مطالب این مقدمه را که با خط خوش شیخ حسین نوری همدانی نوشته شده، به مطالعه صفحات 108 به بعد کتاب ارجاع می‌دهیم. شیخ حسن نوری نیز مقدمه‌ای بر این کتاب نوشته که به خط خودش است و در مقدمه درباره کاری که روی کتاب انجام داده، نوشته است. او اولا، چون دیده ارقام اسانید موافق با چاپ سنگی کافی بوده، فهرستی برای این ابواب بر اساس چاپ جدید کتاب کافی (چاپ شیخ آخوندی) ارائه کرده تا وقوف بر اسانید بر اساس این چاپ تسهیل شود. این فهرست در ابتدای کتاب ارائه شده است. ثانیا، فهرستی برای تهذیب بر اساس چاپ جدید و فهرست دیگری برای کتاب استبصار ترتیب داده و می‌دانسته که این شماره‌های موجود در نسخه چاپی، موافق با چاپ سنگی تهذیب است و بر استبصار تطبیق ندارد. درهرحال، مراجعه‌کننده به این دو فهرست، امکان وقوف بر مواضع اسانید تهذیب و استبصار در چاپ جدید، یعنی چاپ آخوندی را خواهد داشت<ref>ر.ک: همان، ص60-62</ref>. | درهرحال این کتاب، اولین جلد از موسوعه رجالی [[بروجردی، سید حسین|آیت‌الله بروجردی]] است که از 14 تن از شاگردانش برگزیده‌اش در نگارش آن یاری جسته است. جلد اول این مجموعه، به کتاب حاضر، یعنی ترتیب اسانید کتاب کافی پرداخته است. [[بروجردی، سید حسین|آیت‌الله بروجردی]] مقدمه کاملی بر این جلد نوشته و در آن، درباره سبب تألیف کتاب صحبت کرده است. این مقدمه حاوی مطالب مفید و مهمی است و از جمله این مقدمه ضابطه طبقات راویان است که از ابتکارات ایشان است. به جهت مراعات اختصار و عدم گنجایش این مقاله، خواننده علاقه‌مند به اطلاع از مطالب این مقدمه را که با خط خوش شیخ [[نوری همدانی، حسین|حسین نوری همدانی]] نوشته شده، به مطالعه صفحات 108 به بعد کتاب ارجاع می‌دهیم. شیخ حسن نوری نیز مقدمه‌ای بر این کتاب نوشته که به خط خودش است و در مقدمه درباره کاری که روی کتاب انجام داده، نوشته است. او اولا، چون دیده ارقام اسانید موافق با چاپ سنگی کافی بوده، فهرستی برای این ابواب بر اساس چاپ جدید کتاب کافی (چاپ شیخ آخوندی) ارائه کرده تا وقوف بر اسانید بر اساس این چاپ تسهیل شود. این فهرست در ابتدای کتاب ارائه شده است. ثانیا، فهرستی برای تهذیب بر اساس چاپ جدید و فهرست دیگری برای کتاب استبصار ترتیب داده و می‌دانسته که این شماره‌های موجود در نسخه چاپی، موافق با چاپ سنگی تهذیب است و بر استبصار تطبیق ندارد. درهرحال، مراجعه‌کننده به این دو فهرست، امکان وقوف بر مواضع اسانید [[تهذيب الأحكام|تهذیب]] و [[الاستبصار في ما اختلف من الأخبار|استبصار]] در چاپ جدید، یعنی چاپ آخوندی را خواهد داشت<ref>ر.ک: همان، ص60-62</ref>. | ||
سایر جلدهای موسوعه رجالی [[بروجردی، سید حسین|آیت‌الله بروجردی]]، به‌ترتیب چنین است: | |||
جلد دوم: ترتیب اسانید کتاب تهذیب؛ | جلد دوم: ترتیب اسانید کتاب تهذیب؛ | ||
جلد سوم: ترتیب 5 کتاب از کتاب‌های شیخ صدوق ( | |||
جلد سوم: ترتیب 5 کتاب از کتاب‌های [[ابن بابویه، محمد بن علی|شیخ صدوق]] ([[خصال شيخ صدوق|خصال]]، [[معاني الأخبار|معانی]]، علل، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال)؛ | |||
جلد چهارم: ترتیب رجال اسانید کافی؛ | جلد چهارم: ترتیب رجال اسانید کافی؛ | ||
جلد پنجم: ترتیب اسانید 3 کتاب از کتاب‌های شیخ صدوق (ترتیب اسانید «من‌لايحضره‌الفقيه» به خط شیخ حسن نوری؛ ترتیب رجال اسانید کتاب «من‌لايحضره‌الفقيه» به خط سید محمدحسن طباطبایی و ترتیب اسانید کتاب امالی شیخ صدوق)؛ | جلد پنجم: ترتیب اسانید 3 کتاب از کتاب‌های شیخ صدوق (ترتیب اسانید «من‌لايحضره‌الفقيه» به خط شیخ حسن نوری؛ ترتیب رجال اسانید کتاب «من‌لايحضره‌الفقيه» به خط سید محمدحسن طباطبایی و ترتیب اسانید کتاب امالی شیخ صدوق)؛ | ||
| خط ۵۹: | خط ۶۲: | ||
فهرست مطالب، همان فهرست کتاب کافی کلینی است که پس از مقدمه‌های شیخ نوری و شیخ واعظ‌زاده، پیش از شروع مطالب کتاب در صفحات 83 تا 105 کتاب با خط خوش شیخ حسن نوری همدانی ارائه شده است. | فهرست مطالب، همان فهرست کتاب کافی کلینی است که پس از مقدمه‌های شیخ نوری و شیخ واعظ‌زاده، پیش از شروع مطالب کتاب در صفحات 83 تا 105 کتاب با خط خوش شیخ حسن نوری همدانی ارائه شده است. | ||
رونوشت تصاویر و تایپ متن اجازات آیت‌الله سید ابوالقاسم الله دهکردی، شیخ محمدکاظم خراسانی معروف به آخوند خراسانی، و شیخ‌الشریعه | رونوشت تصاویر و تایپ متن اجازات آیت‌الله سید ابوالقاسم الله دهکردی، شیخ [[آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین|محمدکاظم خراسانی]] معروف به [[آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین|آخوند خراسانی]]، و [[شریعت اصفهانی، فتح‌الله|شیخ‌الشریعه اصفهانی]]، به [[بروجردی، سید حسین|آیت‌الله بروجردی]] و رسالاتی از آخوند خراسانی به پدر [[بروجردی، سید حسین|آیت‌الله بروجردی]] و در شأن و منزلت ایشان، در صفحات 65 تا 75 کتاب، پس از مقدمه [[واعظ‌زاده خراسانی، محمد|محمد واعظ‌زاده خراسانی]]، ارائه شده است. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||