۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
اثر آفرینان: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'محمدرضا نصيرى' به 'محمدرضا نصيرى') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
در نگارش اين مجموعه نكات و دقايقى چند مورد توجه بوده است: | در نگارش اين مجموعه نكات و دقايقى چند مورد توجه بوده است: | ||
#اين اثر، دربرگيرنده شرح احوال و آثار نام‌آوران فرهنگ ايرانى است كه از آغاز تاريخ اين ديار تا متولدين سال 1300 به منصه ظهور رسيده و در عرصه‌هاى فرهنگى اعم از دين، ادب، هنر، علوم و... اثرآفرين بوده‌اند. از اساتيد گرفته تا محدثان، راويان، نقاشان، آهنگ‌سازان، معماران، شاعران، هركه را نامى براى خود آورده در اين مجموعه نام و ياد و اثرشان آمده است <ref>ر.ك: مقدمه، ج1، ص ده</ref>. | |||
#اعلام و شخصيت‌هاى اين كتاب، ايرانى و يا داراى تبار ايرانى و نژاد ايرانى‌اند، هرچند كه ممكن است برخى از آنان به خارج رفته و در خارج از ايران زيسته و يا فرزندان آنان كه اصلا به زيارت اين خاك نيامده، اما خون ايرانى داشته‌اند <ref>همان</ref>. | |||
#آن دسته از غير ايرانيانى كه به ايران سفر كرده و در اين ديار رحل اقامت افكنده و جذب فرهنگ اين مرز و بوم شده‌اند و به سهم خود در اعتلاى تمدن و فرهنگ ايران كوشيده و در زنجيره فرهنگ ايران‌زمين، حلقه واسطى بشمار رفته، ايرانى به حساب آمده‌اند و به معرفى احوال و آثارشان مبادرت شده است <ref>همان</ref>. | |||
#حدود و ثغور ايران در ادوار مختلف برابر نقشه سياسى هر دوره تاريخى سياسى است <ref>همان</ref>. | |||
#القابى همچون آيت‌الله، حجت‌الاسلام، استاد، دكتر، مهندس و... از عناوين و مداخل حذف شده است <ref>همان</ref>. | |||
#چون مدار كار بر ايجاز و به‌دور از هرگونه اطناب بوده است، از نقل اقوال مختلف و ديدگاه‌هاى متفاوت در جنبه‌هاى مختلف زندگى هر فرد امتناع شده و قول صواب‌تر از ميان اقوال ديگر، برگزيده و از بقيه، چشم‌پوشى شده است <ref>همان</ref>. | |||
#در اين مجموعه، سعى شده است كه از مدح و ذم نابجا و حتى بجا، تا آنجا كه ميسر است، پرهيز شود و گاه به نقل قول در اين باب، بسنده شده است. البته اصل «اذكروا موتاكم بالخير» هيچ‌گاه از نظر دور نشده و مطالب افترايى و افتراقى، به خواننده پى‌گير، در منابع و مآخذ مذكور در ذيل هر مدخل، احاله شده است <ref>همان، ده - يازده</ref>. | |||
#چون زيرنويس در اين مجموعه در نظر گرفته نشده، موارد اختلافى در سال تولد و وفات و يا نام كتاب تا سرحد امكان، در متن ذكر شده و با علامت «/» يا «يا» اختلاف، نشان داده شده است <ref>همان، ص يازده</ref>. | |||
#در تهيه و تنظيم جلد اول، از حدود 500 منبع و مأخذ استفاده شده كه مشخصات اين منابع در قسمت فهرست منابع و مآخذ، به‌طور كامل آورده شده است. از آنجا كه احتمال گسترش اين منابع در مجلدات بعدى بوده است، لذا در آغاز هريك از مجلدات بعدى نيز مشخصات كتاب‌هايى كه در آن مجلد مورد استناد و استفاده قرار خواهد گرفت، ذكر شده است <ref>همان</ref>. | |||
#هرچند مداخل كتاب بر اساس كهن‌ترين منبع و نزديك‌ترين مآخذ به عصر حيات صاحب عنوان نوشته شده، ليكن در ذيل هر مدخل، شمارى از منابع و مآخذ جديد نيز آورده شده تا براى كليه مخاطبان اين اثر، از هر قشرى و طبقه‌اى، مفيد باشد. تنوع منابع و مآخذ در ذيل هر مدخل، اين امكان را فراهم كرده است تا هر خواننده‌اى، فراخور خويش تفصيل مطالب را در صفحات ذكرشده منبع در دسترسش، پى گيرد <ref>همان</ref>. | |||
#منابع و مآخذ ذيل هر مدخل، به ترتيب حروف الفبا تنظيم و شماره جلد و صفحه هر منبع ذكر شده و در دقت و صحت آن، كوشش بسيار شده است. توجه همه‌جانبه به اين مهم به چند جهت، از جمله جلوگيرى از اتلاف وقت و سهولت پى‌گيرى و همچنين اطلاع اجمالى از حجم پرداختن ديگران به شخصيت مورد نظر، صورت گرفته است. | |||
#در ترتيب الفبايى مداخل، «ال» به حساب نيامده است. | |||
#رسم الخط به‌كارگرفته‌شده در اين مجموعه، عمدتا مبتنى بر شيوه‌نامه نشر دانشگاهى بوده است. | |||
#قرار گرفتن شخصيت‌هاى مختلف، عناوين متفاوت فرهنگى، علمى و هنرى در كنار يكديگر، نمايانگر فرهنگ چندبعدى و چندصدايى ايران‌زمين، به‌ويژه بعد از رواج اسلام است. | |||
#هرچند كه در اين اثر، به دلايلى، استقصاى تام و تمام صورت نگرفته، اما بااين‌همه، اين اثر براى دانش‌پژوهان، كارساز و راهگشاست <ref>همان</ref>. | |||
در اين اثر هر مدخل از سه بخش كلى تشكيل شده است: | در اين اثر هر مدخل از سه بخش كلى تشكيل شده است: | ||
| خط ۱۰۱: | خط ۸۷: | ||
ترتيب اجزاء ساختمان يك مدخل، به قرار زير مى‌باشد: | ترتيب اجزاء ساختمان يك مدخل، به قرار زير مى‌باشد: | ||
#اسم اشهر/لقب/كنيه/اسم/اسم پدر و شهرت او/ اسم جد و شهرت او. | |||
#سال تولد - سال وفات (ذكر اختلافات مراجع در زمينه تاريخ ولادت و وفات). | |||
#شهرت علمى، فرهنگى. | |||
#دين و مذهب. | |||
#معروف به. | |||
#محل تولد و نشو نما. | |||
#محل تحصيلات و اساتيد. | |||
#معاصرين (امرا، شعرا، علما و...). | |||
#سفرهاى مرتبط با شخصيت فرهنگى صاحب عنوان. | |||
#مشاغل مرتبط با شخصيت فرهنگى صاحب عنوان. | |||
#شاگردان. | |||
#نكته‌ها و خصايص برجسته زندگى وى. | |||
#محل وفات، مقبره/مزار. | |||
#آثار (علمى، فرهنگى، هنرى و...) <ref>ر.ك: همان، ص سيزده</ref>. | |||
در پايان تذكر اين نكته ضرورى است كه باآنكه در مقدمه و پشت جلد ذكر شده است كه كتاب را به سال 1300ش محدود كرده‌اند، ليكن احوال كسانى در آن ديده مى‌شود كه زاده سال‌هاى پس از 1300ش هستند. اختصارات كتاب هم به‌گونه‌اى انتخاب شده‌اند كه گاه منظور از آنها به‌آسانى امكان‌پذير نيست؛ مثلا از «س» هم سال و هم «سده» مراد شده است. حرف «ش» هم براى «شمسى» و هم براى «شماره» منظور گرديده است. منابع مورد استفاده مؤلفان، اكثرا مقبول و درجه اوّل هستند، اما گاه آثار ضعيف هم در ميان مآخذ ديده مى‌شوند كه بهتر بود از آنها صرف نظر مى‌كردند <ref>آل داود، سيد على، 1378، ص211</ref>. | در پايان تذكر اين نكته ضرورى است كه باآنكه در مقدمه و پشت جلد ذكر شده است كه كتاب را به سال 1300ش محدود كرده‌اند، ليكن احوال كسانى در آن ديده مى‌شود كه زاده سال‌هاى پس از 1300ش هستند. اختصارات كتاب هم به‌گونه‌اى انتخاب شده‌اند كه گاه منظور از آنها به‌آسانى امكان‌پذير نيست؛ مثلا از «س» هم سال و هم «سده» مراد شده است. حرف «ش» هم براى «شمسى» و هم براى «شماره» منظور گرديده است. منابع مورد استفاده مؤلفان، اكثرا مقبول و درجه اوّل هستند، اما گاه آثار ضعيف هم در ميان مآخذ ديده مى‌شوند كه بهتر بود از آنها صرف نظر مى‌كردند <ref>آل داود، سيد على، 1378، ص211</ref>. | ||