إرشاد النقاد إلی تيسير الاجتهاد: تفاوت میان نسخه‌ها

إرشاد النقاد إلی تيسير الاجتهاد (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۳۱ مارس ۲۰۲۲، ساعت ۱۱:۲۲

۵٬۴۰۴ بایت اضافه‌شده ، ‏۳۱ مارس ۲۰۲۲

بدون خلاصۀ ویرایش

Hbaghizadeh@noornet.net

۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش

@@ خط ۳۳: / خط ۳۳: @@
 ==گزارش محتوا==
-در مقدمه محقق، در دو بخش، ابتدا حکم اجتهاد در مسائل فقهی پس از ائمه چهارگانه<ref>ر.ک: مقدمه اول، ص7</ref> و حکم اجتهاد در حکم بر حدیث (حکم تصحیح و تضعیف احادیث) در اعصار متأخر، مورد بحث و بررسی قرار گرفته<ref>ر.ک: همان، ص45</ref> و سپس، ضمن ارائه شرح حالی از مؤلف<ref>ر.ک: همان، ص61</ref>، به بیان نکاتی پیرامون کتاب، پرداخته شده است<ref>ر.ک: همان، ص71</ref>.
+در مقدمه محقق، در دو بخش، ابتدا حکم اجتهاد در مسائل فقهی پس از ائمه چهارگانه<ref>[https://noorlib.ir/book/view/56803/%D8%A5%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%AF-%D8%A5%D9%84%D9%89-%D8%AA%D9%8A%D8%B3%D9%8A%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%87%D8%A7%D8%AF?pageNumber=7&viewType=html ر.ک: مقدمه اول، ص7]</ref> و حکم اجتهاد در حکم بر حدیث (حکم تصحیح و تضعیف احادیث) در اعصار متأخر، مورد بحث و بررسی قرار گرفته<ref>[https://noorlib.ir/book/view/56803/%D8%A5%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%AF-%D8%A5%D9%84%D9%89-%D8%AA%D9%8A%D8%B3%D9%8A%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%87%D8%A7%D8%AF?pageNumber=45&viewType=html ر.ک: همان، ص45]</ref> و سپس، ضمن ارائه شرح حالی از مؤلف<ref>[https://noorlib.ir/book/view/56803/%D8%A5%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%AF-%D8%A5%D9%84%D9%89-%D8%AA%D9%8A%D8%B3%D9%8A%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%87%D8%A7%D8%AF?pageNumber=61&viewType=html ر.ک: همان، ص61]</ref>، به بیان نکاتی پیرامون کتاب، پرداخته شده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/56803/%D8%A5%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%AF-%D8%A5%D9%84%D9%89-%D8%AA%D9%8A%D8%B3%D9%8A%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%87%D8%A7%D8%AF?pageNumber=71&viewType=html ر.ک: همان، ص71]</ref>.
-در مقدمه مؤلف، به سؤال قاسم بن محمد کبسی (1111-‌1201ق)، یکی از علمای صنعا، پیرامون اینکه آیا عمل متأخران به تصحیح یا تحسین یا تضعیف حدیث توسط ائمه اهل حدیث، تقلید از آنان بشمار می‌آید؟ و نظر علمایی همچون محمد بن ابراهیم، معروف به ابن وزیر صنعانی (775-‌840ق) در کتاب «[[الروض الباسم]]» و قاضی شرف‌الدین حسین بن محمد بن سعید بن عیسی لاعی، معروف به مغربی (متوفی 1119ق) در شرح «[[بلوغ المرام في شرح مسك الختام|بلوغ المرام]]» پیرامون این موضوع، اشاره شده است<ref>ر.ک: مقدمه دوم، ص7</ref>.
+در مقدمه مؤلف، به سؤال قاسم بن محمد کبسی (1111-‌1201ق)، یکی از علمای صنعا، پیرامون اینکه آیا عمل متأخران به تصحیح یا تحسین یا تضعیف حدیث توسط ائمه اهل حدیث، تقلید از آنان بشمار می‌آید؟ و نظر علمایی همچون محمد بن ابراهیم، معروف به ابن وزیر صنعانی (775-‌840ق) در کتاب «[[الروض الباسم]]» و قاضی شرف‌الدین حسین بن محمد بن سعید بن عیسی لاعی، معروف به مغربی (متوفی 1119ق) در شرح «[[بلوغ المرام في شرح مسك الختام|بلوغ المرام]]» پیرامون این موضوع، اشاره شده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/56803/%D8%A5%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%AF-%D8%A5%D9%84%D9%89-%D8%AA%D9%8A%D8%B3%D9%8A%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%87%D8%A7%D8%AF?pageNumber=7&viewType=html ر.ک: مقدمه دوم، ص7]</ref>.
-نویسنده در ابتدا، به نقل از [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر عسقلانی]] از «[[نخبة الفكر في مصطلح ا‌لحديث]]»، [[ابن صلاح، عثمان بن عبدالرحمن|ابن صلاح]] در «[[مقدمة ابن الصلاح في علوم الحديث|مقدمة ابن صلاح]]» و [[زین‌الدین عراقی]] در «[[شرح الألفية]]»، به تعریف حدیث صحیح پرداخته<ref>ر.ک: متن کتاب، ص77</ref> و سپس، شروط صحیح بودن روایت را سلامت و دوری آن، از شذوذ و علت، دانسته<ref>ر.ک: همان، ص79</ref> و اجتهاد یا تقلید بودن تصحیح یا تضعیف احادیث به‌وسیله علما و بزرگان حدیث را مورد بحث قرار داده است<ref>ر.ک: همان، ص81</ref>.
+نویسنده در ابتدا، به نقل از [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر عسقلانی]] از «[[نخبة الفكر في مصطلح ا‌لحديث]]»، [[ابن صلاح، عثمان بن عبدالرحمن|ابن صلاح]] در «[[مقدمة ابن الصلاح في علوم الحديث|مقدمة ابن صلاح]]» و [[زین‌الدین عراقی]] در «[[شرح الألفية]]»، به تعریف حدیث صحیح پرداخته<ref>[https://noorlib.ir/book/view/56803/%D8%A5%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%AF-%D8%A5%D9%84%D9%89-%D8%AA%D9%8A%D8%B3%D9%8A%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%87%D8%A7%D8%AF?pageNumber=77&viewType=html ر.ک: متن کتاب، ص77]</ref> و سپس، شروط صحیح بودن روایت را سلامت و دوری آن، از شذوذ و علت، دانسته<ref>[https://noorlib.ir/book/view/56803/%D8%A5%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%AF-%D8%A5%D9%84%D9%89-%D8%AA%D9%8A%D8%B3%D9%8A%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%87%D8%A7%D8%AF?pageNumber=79&viewType=html ر.ک: همان، ص79]</ref> و اجتهاد یا تقلید بودن تصحیح یا تضعیف احادیث به‌وسیله علما و بزرگان حدیث را مورد بحث قرار داده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/56803/%D8%A5%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%AF-%D8%A5%D9%84%D9%89-%D8%AA%D9%8A%D8%B3%D9%8A%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%87%D8%A7%D8%AF?pageNumber=81&viewType=html ر.ک: همان، ص81]</ref>.
-وی در ادامه، ضمن بررسی جواز تصحیح یا تضعیف روایات در عصر حاضر<ref>ر.ک: همان، ص84</ref> و مناقشه در قول به استحاله اجتهاد<ref>ر.ک: همان، ص88</ref>، در قالب مثال‌هایی، به تفهیم سهولت اجتهاد در عصر حاضر پرداخته است<ref>ر.ک: همان، ص101</ref> و به سهولت اجتهاد در زمان حال اشاره کرده<ref>ر.ک: همان، ص103</ref> و سپس، به مباحثی همچون عدم تفاوت میان متقدمین و متأخرین مگر به‌واسطه قلت و کثرت وسائط<ref>ر.ک: همان، ص105</ref>، سبب اختلاف اقوال در جرح و تعدیل<ref>ر.ک: همان، ص108</ref>، تفطن احوال مخبرین از روات<ref>ر.ک: همان، ص118</ref> و چگونگی شناخت قول حق از اقوال ائمه جرح و تعدیل پرداخته است<ref>ر.ک: همان، ص124</ref>.
+وی در ادامه، ضمن بررسی جواز تصحیح یا تضعیف روایات در عصر حاضر<ref>[https://noorlib.ir/book/view/56803/%D8%A5%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%AF-%D8%A5%D9%84%D9%89-%D8%AA%D9%8A%D8%B3%D9%8A%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%87%D8%A7%D8%AF?pageNumber=84&viewType=html ر.ک: همان، ص84]</ref> و مناقشه در قول به استحاله اجتهاد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/56803/%D8%A5%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%AF-%D8%A5%D9%84%D9%89-%D8%AA%D9%8A%D8%B3%D9%8A%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%87%D8%A7%D8%AF?pageNumber=88&viewType=html ر.ک: همان، ص88]</ref>، در قالب مثال‌هایی، به تفهیم سهولت اجتهاد در عصر حاضر پرداخته است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/56803/%D8%A5%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%AF-%D8%A5%D9%84%D9%89-%D8%AA%D9%8A%D8%B3%D9%8A%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%87%D8%A7%D8%AF?pageNumber=101&viewType=html ر.ک: همان، ص101]</ref> و به سهولت اجتهاد در زمان حال اشاره کرده<ref>[https://noorlib.ir/book/view/56803/%D8%A5%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%AF-%D8%A5%D9%84%D9%89-%D8%AA%D9%8A%D8%B3%D9%8A%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%87%D8%A7%D8%AF?pageNumber=103&viewType=html ر.ک: همان، ص103]</ref> و سپس، به مباحثی همچون عدم تفاوت میان متقدمین و متأخرین مگر به‌واسطه قلت و کثرت وسائط<ref>[https://noorlib.ir/book/view/56803/%D8%A5%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%AF-%D8%A5%D9%84%D9%89-%D8%AA%D9%8A%D8%B3%D9%8A%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%87%D8%A7%D8%AF?pageNumber=105&viewType=html ر.ک: همان، ص105]</ref>، سبب اختلاف اقوال در جرح و تعدیل<ref>[https://noorlib.ir/book/view/56803/%D8%A5%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%AF-%D8%A5%D9%84%D9%89-%D8%AA%D9%8A%D8%B3%D9%8A%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%87%D8%A7%D8%AF?pageNumber=108&viewType=html ر.ک: همان، ص108]</ref>، تفطن احوال مخبرین از روات<ref>[https://noorlib.ir/book/view/56803/%D8%A5%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%AF-%D8%A5%D9%84%D9%89-%D8%AA%D9%8A%D8%B3%D9%8A%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%87%D8%A7%D8%AF?pageNumber=118&viewType=html ر.ک: همان، ص118]</ref> و چگونگی شناخت قول حق از اقوال ائمه جرح و تعدیل پرداخته است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/56803/%D8%A5%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%AF-%D8%A5%D9%84%D9%89-%D8%AA%D9%8A%D8%B3%D9%8A%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%87%D8%A7%D8%AF?pageNumber=124&viewType=html ر.ک: همان، ص124]</ref>.
-نکته قابل توجه کتاب، مطالبی است که صنعانی پیرامون سهولت و امکان‌پذیری اجتهاد و عدم ضرورت و صحت تقلید کورکورانه از مذاهب چهارگانه عنوان نموده است. وی در کتاب، به‌تفصیل توضیح می‌دهد که مهارت‌های لازم برای اجتهاد، شامل دانش کافی در زبان عربی، آشنایی با علوم قرآن و حدیث و آشنایی با مقدمات اصول فقه، آن‌چنان‌که ادعا می‌شود، دشوار نبوده و به همین دلیل ضرورتی بر پیروی کورکورانه از مذاهب چهارگانه وجود ندارد. از منظر او، اگر امکان برقراری ارتباط با آموزه‌های دینی تا این اندازه دشوار است، چرا توده‌های مسلمان در زمان قرائت قرآن، مکرر متأثر شده و به گریه می‌افتند. او سپس اظهار می‌دارد که این امر می‌تواند نشانه‌ای بر این ادعا باشد که توده‌های مسلمان، قرآن را بهتر از بسیاری از علما درک می‌کنند. استدلال‌های صنعانی توسط سایر علمای سلف‌گرا از جمله محمد اسماعیل دهلوی در کتاب «تقوية الإيمان» که در مخالفت با زیارت قبور و درخواست شفاعت نگاشته شده، تکرار گردیده است<ref>ر.ک: رادگودرزی، معصومه؛ نجفی‌نژاد، علیرضا، ص32</ref>.
+نکته قابل توجه کتاب، مطالبی است که صنعانی پیرامون سهولت و امکان‌پذیری اجتهاد و عدم ضرورت و صحت تقلید کورکورانه از مذاهب چهارگانه عنوان نموده است. وی در کتاب، به‌تفصیل توضیح می‌دهد که مهارت‌های لازم برای اجتهاد، شامل دانش کافی در زبان عربی، آشنایی با علوم قرآن و حدیث و آشنایی با مقدمات اصول فقه، آن‌چنان‌که ادعا می‌شود، دشوار نبوده و به همین دلیل ضرورتی بر پیروی کورکورانه از مذاهب چهارگانه وجود ندارد. از منظر او، اگر امکان برقراری ارتباط با آموزه‌های دینی تا این اندازه دشوار است، چرا توده‌های مسلمان در زمان قرائت قرآن، مکرر متأثر شده و به گریه می‌افتند. او سپس اظهار می‌دارد که این امر می‌تواند نشانه‌ای بر این ادعا باشد که توده‌های مسلمان، قرآن را بهتر از بسیاری از علما درک می‌کنند. استدلال‌های صنعانی توسط سایر علمای سلف‌گرا از جمله محمد اسماعیل دهلوی در کتاب «تقوية الإيمان» که در مخالفت با زیارت قبور و درخواست شفاعت نگاشته شده، تکرار گردیده است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/93939/32 ر.ک: رادگودرزی، معصومه؛ نجفی‌نژاد، علیرضا، ص32]</ref>.
-از دیگر مطالب و مباحث مهم کتاب، می‌توان به شرایط اجتهاد و کیفیت تحصیل آن<ref>ر.ک: متن کتاب، ص133</ref>، تعظیم سنن و ترک اعتراض بر آنها<ref>ر.ک: همان، ص137</ref>، معیار تشخیص حق از باطل<ref>ر.ک: همان، ص146</ref>، لزوم اقامه بینه توسط مدعی<ref>ر.ک: همان، ص149</ref>، جواز یا عدم جواز تقلید<ref>ر.ک: همان، ص156</ref> و... اشاره کرد.
+از دیگر مطالب و مباحث مهم کتاب، می‌توان به شرایط اجتهاد و کیفیت تحصیل آن<ref>[https://noorlib.ir/book/view/56803/%D8%A5%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%AF-%D8%A5%D9%84%D9%89-%D8%AA%D9%8A%D8%B3%D9%8A%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%87%D8%A7%D8%AF?pageNumber=133&viewType=html ر.ک: متن کتاب، ص133]</ref>، تعظیم سنن و ترک اعتراض بر آنها<ref>[https://noorlib.ir/book/view/56803/%D8%A5%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%AF-%D8%A5%D9%84%D9%89-%D8%AA%D9%8A%D8%B3%D9%8A%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%87%D8%A7%D8%AF?pageNumber=137&viewType=html ر.ک: همان، ص137]</ref>، معیار تشخیص حق از باطل<ref>[https://noorlib.ir/book/view/56803/%D8%A5%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%AF-%D8%A5%D9%84%D9%89-%D8%AA%D9%8A%D8%B3%D9%8A%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%87%D8%A7%D8%AF?pageNumber=146&viewType=html ر.ک: همان، ص146]</ref>، لزوم اقامه بینه توسط مدعی<ref>[https://noorlib.ir/book/view/56803/%D8%A5%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%AF-%D8%A5%D9%84%D9%89-%D8%AA%D9%8A%D8%B3%D9%8A%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%87%D8%A7%D8%AF?pageNumber=149&viewType=html ر.ک: همان، ص149]</ref>، جواز یا عدم جواز تقلید<ref>[https://noorlib.ir/book/view/56803/%D8%A5%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%AF-%D8%A5%D9%84%D9%89-%D8%AA%D9%8A%D8%B3%D9%8A%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%87%D8%A7%D8%AF?pageNumber=156&viewType=html ر.ک: همان، ص156]</ref> و... اشاره کرد.
 ==وضعیت کتاب==
-فهرست مطالب، به‌همراه فهرست مصادر و مراجع مورد استفاده محقق، در انتهای کتاب آمده و در پاورقی‌ها، علاوه بر ذکر منابع<ref>ر.ک: پاورقی، ص27</ref>، به توضیح مختصر برخی از مطالب کتاب، پرداخته شده است<ref>ر.ک: همان، ص51</ref>.
+فهرست مطالب، به‌همراه فهرست مصادر و مراجع مورد استفاده محقق، در انتهای کتاب آمده و در پاورقی‌ها، علاوه بر ذکر منابع<ref>[https://noorlib.ir/book/view/56803/%D8%A5%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%AF-%D8%A5%D9%84%D9%89-%D8%AA%D9%8A%D8%B3%D9%8A%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%87%D8%A7%D8%AF?pageNumber=27&viewType=html ر.ک: پاورقی، ص27]</ref>، به توضیح مختصر برخی از مطالب کتاب، پرداخته شده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/56803/%D8%A5%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%AF-%D8%A5%D9%84%D9%89-%D8%AA%D9%8A%D8%B3%D9%8A%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%87%D8%A7%D8%AF?pageNumber=51&viewType=html ر.ک: همان، ص51]</ref>.
 ==پانویس ==
@@ خط ۶۴: / خط ۶۴: @@
 [[رده: فقه و اصول]]
 [[رده:اصول فقه (مباحث خاص)]]
-[[رده:مرداد(1400)]]
+[[رده:فروردین(1401)]]