۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
إحياء الموات: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - '}} [[' به '}} [[') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
در مقدمه محقق که در رجب 1431ق نوشته شده، به درخواست مقرر از وی برای تحقیق کتاب اشاره گردیده<ref>مقدمه اول، ص3- 5</ref> در مقدمه مقرر، به موضوع کتاب و نحوه تقریر آن پرداخته شده است<ref>مقدمه مقرر، ص11- 12</ref>. | در مقدمه محقق که در رجب 1431ق نوشته شده، به درخواست مقرر از وی برای تحقیق کتاب اشاره گردیده<ref>مقدمه اول، ص3- 5</ref> در مقدمه مقرر، به موضوع کتاب و نحوه تقریر آن پرداخته شده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/18553/%D8%A7%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%A1-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%AA-:-%D8%AA%D9%82%D8%B1%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D8%A8%D8%AD%D8%AB-%D8%B3%DB%8C%D8%AF%D9%86%D8%A7-%D9%88-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%B0%D9%86%D8%A7-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D8%B9%DB%8C%D8%AF-%D8%A2%DB%8C%D9%87-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B8%D9%85%DB%8C-%D8%A7%D9%84%D8%B3%DB%8C%D8%AF-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%A8%D8%A7%D9%82%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%B5%D8%AF%D8%B1-(%D9%82%D8%AF%D8%B3)?pageNumber=11&viewType=html مقدمه مقرر، ص11- 12]</ref>. | ||
در مقام نخست، به بررسی دلیل دال بر ملکیت معصوم(ع) بر اراضی موات، پرداخته شده است. در این زمینه، ابتدا به ذکر قول [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شیخ انصاری]] (متوفی 1281ق) در مکاسب پرداخته شده و این به این نکته اشاره گردیده است که بر طبق ادعای برخی، تواتر نصوص، بر این دلالت دارند که اراضی موات، ملک امام(ع) است. در این زمینه، فقط یک حدیث وجود دارد که تعبیر آن چنین آمده است: «و الموات کلها هی له» که به دلیل مرسل بودن آن، قابلیت استدلال نداشته و عمل مشهور نیز نمی‌تواند جابر سند آن باشد زیرا عمل مشهور، فقط موجب وثوق به مضمون خبر است نه وثوق راوی. به اعتقاد نویسنده، در این صورت باید به روایات دیگری توجه نمود که موضوع آن با عنوان «الارض الخربه باد أهلها» و «کل أرض لا ربها»، آمده است<ref>متن کتاب، ص15- 17</ref>. | در مقام نخست، به بررسی دلیل دال بر ملکیت معصوم(ع) بر اراضی موات، پرداخته شده است. در این زمینه، ابتدا به ذکر قول [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شیخ انصاری]] (متوفی 1281ق) در مکاسب پرداخته شده و این به این نکته اشاره گردیده است که بر طبق ادعای برخی، تواتر نصوص، بر این دلالت دارند که اراضی موات، ملک امام(ع) است. در این زمینه، فقط یک حدیث وجود دارد که تعبیر آن چنین آمده است: «و الموات کلها هی له» که به دلیل مرسل بودن آن، قابلیت استدلال نداشته و عمل مشهور نیز نمی‌تواند جابر سند آن باشد زیرا عمل مشهور، فقط موجب وثوق به مضمون خبر است نه وثوق راوی. به اعتقاد نویسنده، در این صورت باید به روایات دیگری توجه نمود که موضوع آن با عنوان «الارض الخربه باد أهلها» و «کل أرض لا ربها»، آمده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/18553/%D8%A7%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%A1-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%AA-:-%D8%AA%D9%82%D8%B1%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D8%A8%D8%AD%D8%AB-%D8%B3%DB%8C%D8%AF%D9%86%D8%A7-%D9%88-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%B0%D9%86%D8%A7-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D8%B9%DB%8C%D8%AF-%D8%A2%DB%8C%D9%87-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B8%D9%85%DB%8C-%D8%A7%D9%84%D8%B3%DB%8C%D8%AF-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%A8%D8%A7%D9%82%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%B5%D8%AF%D8%B1-(%D9%82%D8%AF%D8%B3)?pageNumber=15&viewType=html متن کتاب، ص15- 17]</ref>. | ||
در مقام دوم، به بررسی نسبت میام ادله موجود پیرامون اراضی موات پرداخته شده است. این ادله را می‌توان به سه طایفه زیر تقسیم نمود: | در مقام دوم، به بررسی نسبت میام ادله موجود پیرامون اراضی موات پرداخته شده است. این ادله را می‌توان به سه طایفه زیر تقسیم نمود: | ||
# روایاتی که بر این دلالت دارند که اراضی مفتوح عنوه، چه موات و چه غیر موات، ملک مسلمین می‌باشد؛ | # روایاتی که بر این دلالت دارند که اراضی مفتوح عنوه، چه موات و چه غیر موات، ملک مسلمین می‌باشد؛ | ||
# روایات که بر این دلالت دارند که اراضی صلح، چه میته و چی آباد، از آن صاحبان آن است؛ | # روایات که بر این دلالت دارند که اراضی صلح، چه میته و چی آباد، از آن صاحبان آن است؛ | ||
# روایاتی که بر این دلالت دارند که زمین‌هایی که اهل آن، بر اساس تمایل مسلمان شده‌اند، چه میته و چه آباد، از آن صاحبان آن است<ref>همان، ص21- 22</ref>. | # روایاتی که بر این دلالت دارند که زمین‌هایی که اهل آن، بر اساس تمایل مسلمان شده‌اند، چه میته و چه آباد، از آن صاحبان آن است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/18553/%D8%A7%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%A1-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%AA-:-%D8%AA%D9%82%D8%B1%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D8%A8%D8%AD%D8%AB-%D8%B3%DB%8C%D8%AF%D9%86%D8%A7-%D9%88-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%B0%D9%86%D8%A7-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D8%B9%DB%8C%D8%AF-%D8%A2%DB%8C%D9%87-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B8%D9%85%DB%8C-%D8%A7%D9%84%D8%B3%DB%8C%D8%AF-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%A8%D8%A7%D9%82%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%B5%D8%AF%D8%B1-(%D9%82%D8%AF%D8%B3)?pageNumber=21&viewType=html همان، ص21- 22]</ref>. | ||
پس‌ازآنکه ثابت گردید، اراضی موات از آن امام(ع) می‌باشد، این سؤال مطرح می‌شود که آیا می‌توان به‌واسطه احیاء، مالک این اراضی شد؟ آیا در تملک، اذن امام(ع) لازم است یا نه؟ آیا در صورت لزوم اذن، آیا اذن عام کافی است یا نیاز به اذن خاص وجود دارد. ازاین‌رو در مقام سوم، به بررسی احکام این اراضی پرداخته شده است<ref>همان، ص46</ref>. | پس‌ازآنکه ثابت گردید، اراضی موات از آن امام(ع) می‌باشد، این سؤال مطرح می‌شود که آیا می‌توان به‌واسطه احیاء، مالک این اراضی شد؟ آیا در تملک، اذن امام(ع) لازم است یا نه؟ آیا در صورت لزوم اذن، آیا اذن عام کافی است یا نیاز به اذن خاص وجود دارد. ازاین‌رو در مقام سوم، به بررسی احکام این اراضی پرداخته شده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/18553/%D8%A7%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%A1-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%AA-:-%D8%AA%D9%82%D8%B1%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D8%A8%D8%AD%D8%AB-%D8%B3%DB%8C%D8%AF%D9%86%D8%A7-%D9%88-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%B0%D9%86%D8%A7-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D8%B9%DB%8C%D8%AF-%D8%A2%DB%8C%D9%87-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B8%D9%85%DB%8C-%D8%A7%D9%84%D8%B3%DB%8C%D8%AF-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%A8%D8%A7%D9%82%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%B5%D8%AF%D8%B1-(%D9%82%D8%AF%D8%B3)?pageNumber=46&viewType=html همان، ص46]</ref>. | ||
در انتهای کتاب، به بحث پیرامون معادن و انفال نیز پرداخته شده است<ref>همان، ص94</ref>. | در انتهای کتاب، به بحث پیرامون معادن و انفال نیز پرداخته شده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/18553/%D8%A7%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%A1-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%AA-:-%D8%AA%D9%82%D8%B1%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D8%A8%D8%AD%D8%AB-%D8%B3%DB%8C%D8%AF%D9%86%D8%A7-%D9%88-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%B0%D9%86%D8%A7-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D8%B9%DB%8C%D8%AF-%D8%A2%DB%8C%D9%87-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B8%D9%85%DB%8C-%D8%A7%D9%84%D8%B3%DB%8C%D8%AF-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%A8%D8%A7%D9%82%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%B5%D8%AF%D8%B1-(%D9%82%D8%AF%D8%B3)?pageNumber=94&viewType=html همان، ص94]</ref>. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
فهرست مطالب به همراه فهرست منابع مورداستفاده نویسنده، در انتهای کتاب آمده و در پاورقی‌ها، علاوه بر ذکر منابع<ref>ر.ک: پاورقی، ص48</ref>، به توضیح برخی از مطالب متن، پرداخته شده است<ref>ر.ک: همان، ص49</ref>. مطالبی که در پاورقی‌ها از [[صدر، سید محمدباقر|شهید صدر]] می‌باشد، با نام وی در علامت کروشه، مشخص شده است<ref>ر.ک: همان، ص52</ref>. | فهرست مطالب به همراه فهرست منابع مورداستفاده نویسنده، در انتهای کتاب آمده و در پاورقی‌ها، علاوه بر ذکر منابع<ref>[https://noorlib.ir/book/view/18553/%D8%A7%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%A1-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%AA-:-%D8%AA%D9%82%D8%B1%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D8%A8%D8%AD%D8%AB-%D8%B3%DB%8C%D8%AF%D9%86%D8%A7-%D9%88-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%B0%D9%86%D8%A7-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D8%B9%DB%8C%D8%AF-%D8%A2%DB%8C%D9%87-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B8%D9%85%DB%8C-%D8%A7%D9%84%D8%B3%DB%8C%D8%AF-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%A8%D8%A7%D9%82%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%B5%D8%AF%D8%B1-(%D9%82%D8%AF%D8%B3)?pageNumber=48&viewType=html ر.ک: پاورقی، ص48]</ref>، به توضیح برخی از مطالب متن، پرداخته شده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/18553/%D8%A7%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%A1-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%AA-:-%D8%AA%D9%82%D8%B1%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D8%A8%D8%AD%D8%AB-%D8%B3%DB%8C%D8%AF%D9%86%D8%A7-%D9%88-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%B0%D9%86%D8%A7-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D8%B9%DB%8C%D8%AF-%D8%A2%DB%8C%D9%87-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B8%D9%85%DB%8C-%D8%A7%D9%84%D8%B3%DB%8C%D8%AF-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%A8%D8%A7%D9%82%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%B5%D8%AF%D8%B1-(%D9%82%D8%AF%D8%B3)?pageNumber=49&viewType=html ر.ک: همان، ص49]</ref>. مطالبی که در پاورقی‌ها از [[صدر، سید محمدباقر|شهید صدر]] می‌باشد، با نام وی در علامت کروشه، مشخص شده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/18553/%D8%A7%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%A1-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%AA-:-%D8%AA%D9%82%D8%B1%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D8%A8%D8%AD%D8%AB-%D8%B3%DB%8C%D8%AF%D9%86%D8%A7-%D9%88-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%B0%D9%86%D8%A7-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D8%B9%DB%8C%D8%AF-%D8%A2%DB%8C%D9%87-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B8%D9%85%DB%8C-%D8%A7%D9%84%D8%B3%DB%8C%D8%AF-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%A8%D8%A7%D9%82%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%B5%D8%AF%D8%B1-(%D9%82%D8%AF%D8%B3)?pageNumber=52&viewType=html ر.ک: همان، ص52]</ref>. | ||
==پانویس == | ==پانویس == | ||
| خط ۶۸: | خط ۶۸: | ||
[[رده:مباحث خاص فقه]] | [[رده:مباحث خاص فقه]] | ||
[[رده:معاملات]] | [[رده:معاملات]] | ||
[[رده:فروردین(1401)]] | |||