پرش به محتوا

أسرار الحكم في المفتتح و المختتم: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵۷: خط ۵۷:
در باب طهارت چینش و رده بندى مباحث و موضوعات به همان ترتیبى که در فقه آمده رعایت شده و نویسنده هر جا حقیقت عرفانى یا آموزه‌هاى معنوى به نظرش رسیده در تبیین مفاهیم و موضوعات باب طهارت مطرح کرده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1378/%D8%A3%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%AD%DA%A9%D9%85-%D9%81%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%81%D8%AA%D8%AA%D8%AD-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%AA%D9%85?volumeNumber=2&pageNumber=543&viewType=pdf ر.ک: همان، ص543]</ref>.
در باب طهارت چینش و رده بندى مباحث و موضوعات به همان ترتیبى که در فقه آمده رعایت شده و نویسنده هر جا حقیقت عرفانى یا آموزه‌هاى معنوى به نظرش رسیده در تبیین مفاهیم و موضوعات باب طهارت مطرح کرده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1378/%D8%A3%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%AD%DA%A9%D9%85-%D9%81%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%81%D8%AA%D8%AA%D8%AD-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%AA%D9%85?volumeNumber=2&pageNumber=543&viewType=pdf ر.ک: همان، ص543]</ref>.


وى ابتدا مسئله را طرح کرده سپس اسرار و حکمت و بعد تطبیق این حکمت‌ها با معارف عرفانى و نقل ابیات را آورده است. از جمله در بیان اسرار آب مطلق و آب جارى، آن را با عقل بسیط نفس که خلاق معقولات نفسانى است، مرتبط دانسته و این که آب مضاف طاهر است اما مطهر نیست به نظر سبزوارى به دلیل این حکمت است که وقتى وجودات مقیده به ماهیت امکانیه مضاف شوند نمى‌توانند هم‌دیگر را تکمیل کنند.
وى ابتدا مسئله را طرح کرده سپس اسرار و حکمت و بعد تطبیق این حکمت‌ها با معارف عرفانى و نقل ابیات را آورده است. از جمله در بیان اسرار آب مطلق و آب جارى، آن را با عقل بسیط نفس که خلاق معقولات نفسانى است، مرتبط دانسته<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1378/%D8%A3%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%AD%DA%A9%D9%85-%D9%81%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%81%D8%AA%D8%AA%D8%AD-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%AA%D9%85?volumeNumber=2&pageNumber=546&viewType=pdf ر.ک: همان، ص546]</ref> و این که آب مضاف طاهر است اما مطهر نیست به نظر سبزوارى به دلیل این حکمت است که وقتى وجودات مقیده به ماهیت امکانیه مضاف شوند نمى‌توانند هم‌دیگر را تکمیل کنند.


وى آن‌گاه اسرار دیگر مطهرات را از قبیل ارض، نار، اسلام، انتقال، انقلاب و استحاله، گم شدن و ازاله توضیح مى‌دهد و در جهت مقابل معتقد است نجاست دانه نیز هر کدام حامل رازى نهفته و باطنى هستند و بر قوه غضبى و شهوى که نجاست معنوى و قذارت روحانى انسان را دارند و نیز دیگر قواى نفسانى قابل تطبیق مى‌باشد. وى از آموزه‌هاى فلاسفه‌اى مانند [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سینا]] و [[ارسطو]] و [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملا صدرا]] و تعالیم قرآنى نکات ظریفى برداشت مى‌کند و در تبیین حقایق باطنى مسائل عبادى و معنوى از آنها استفاده مى‌کند. سپس درباره اسرار معنوى وضو، غسل و تیمم و مناسبات این پدیده‌ها و تاثیر آنها در تطهیر باطن انسان را و نیز درباره نواقض طهارت و انواع آلودگى‌هاى معنوى بحث مى‌نماید.
وى آن‌گاه اسرار دیگر مطهرات را از قبیل ارض، نار، اسلام، انتقال، انقلاب و استحاله، گم شدن و ازاله توضیح مى‌دهد و در جهت مقابل معتقد است نجاست دانه نیز هر کدام حامل رازى نهفته و باطنى هستند و بر قوه غضبى و شهوى که نجاست معنوى و قذارت روحانى انسان را دارند<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1378/%D8%A3%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%AD%DA%A9%D9%85-%D9%81%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%81%D8%AA%D8%AA%D8%AD-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%AA%D9%85?volumeNumber=2&pageNumber=552&viewType=html ر.ک: همان، ص552]</ref> و نیز دیگر قواى نفسانى قابل تطبیق مى‌باشد. وى از آموزه‌هاى فلاسفه‌اى مانند [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سینا]] و [[ارسطو]] و [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملا صدرا]] و تعالیم قرآنى نکات ظریفى برداشت مى‌کند و در تبیین حقایق باطنى مسائل عبادى و معنوى از آنها استفاده مى‌کند. سپس درباره اسرار معنوى وضو، غسل و تیمم و مناسبات این پدیده‌ها و تاثیر آنها در تطهیر باطن انسان را و نیز درباره نواقض طهارت و انواع آلودگى‌هاى معنوى بحث مى‌نماید.


در مسائل و مفاهیم نماز و زکات و روزه هم همین مشرب را دنبال مى‌کند و مفاهیم عبادى را با قواى نفسانى تطبیق مى‌دهد و از طریق این تطبیق ارتباط شریعت، طریقت و حقیقت را به دست مى‌آورد. در این بحث‌ها بهره‌گیرى از مفهوم اضافه اشراقیه، اسرار علم حروف، مفهوم وجودات امکانیه، مراتب عقل و نفس و مطلق و مقید و رذیلت‌ها و فضیلت‌هاى باطنى به وفور در خلال نکات و برداشت‌هاى عرفانى سبزوارى طرح مى‌گردد.
در مسائل و مفاهیم نماز <ref>[https://noorlib.ir/book/view/1378/%D8%A3%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%AD%DA%A9%D9%85-%D9%81%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%81%D8%AA%D8%AA%D8%AD-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%AA%D9%85?pageNumber=583&viewType=html ر.ک: همان، ص583]</ref>و زکات و روزه<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1378/%D8%A3%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%AD%DA%A9%D9%85-%D9%81%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%81%D8%AA%D8%AA%D8%AD-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%AA%D9%85?pageNumber=659&viewType=html ر.ک: همان، ص659]</ref> هم همین مشرب را دنبال مى‌کند و مفاهیم عبادى را با قواى نفسانى تطبیق مى‌دهد و از طریق این تطبیق ارتباط شریعت، طریقت و حقیقت را به دست مى‌آورد. در این بحث‌ها بهره‌گیرى از مفهوم اضافه اشراقیه، اسرار علم حروف، مفهوم وجودات امکانیه، مراتب عقل و نفس و مطلق و مقید و رذیلت‌ها و فضیلت‌هاى باطنى به وفور در خلال نکات و برداشت‌هاى عرفانى سبزوارى طرح مى‌گردد.


سبزوارى بر پایه نظریه مناط نیاز ممکنات به واجب الوجود که همان فقر وجودى است سعى مى‌کند مسائل فقهى و تعالیم شریعت را بر این نظریه تطبیق و تأویل نماید و تلاش وافرى در تأویل و کشف بواطن و خفیات احکام دارد.
سبزوارى بر پایه نظریه مناط نیاز ممکنات به واجب الوجود که همان فقر وجودى است سعى مى‌کند مسائل فقهى و تعالیم شریعت را بر این نظریه تطبیق و تأویل نماید و تلاش وافرى در تأویل و کشف بواطن و خفیات احکام دارد.


در واجبات نماز هر یک از ارکان و واجبات را تأویل و کشف معنا کرده سپس حقایقى از سوره حمد و توحید را توضیح مى‌دهد.در بیان شرایط و موجبات زکات آنچه تأویل سبزوارى را برجسته مى‌کند تکیه او بر شمارش‌ها و اعدادى است که در مفاهیمى مانند انعام ثلاثه و غلات اربعه، اصناف ثمانیه مستحقین زکات آمده است.
در واجبات نماز هر یک از ارکان و واجبات را تأویل و کشف معنا کرده سپس حقایقى از سوره حمد و توحید را توضیح مى‌دهد. در بیان شرایط و موجبات زکات آنچه تأویل سبزوارى را برجسته مى‌کند تکیه او بر شمارش‌ها و اعدادى است که در مفاهیمى مانند انعام ثلاثه و غلات اربعه، اصناف ثمانیه مستحقین زکات آمده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1378/%D8%A3%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%AD%DA%A9%D9%85-%D9%81%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%81%D8%AA%D8%AA%D8%AD-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%AA%D9%85?pageNumber=639&viewType=html ر.ک: همان، ص639]</ref>.


==وابسته‌ها==
==وابسته‌ها==
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش