پرش به محتوا

ترجمه و شرح کشف المراد (شیروانی): تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۱۹ فوریهٔ ۲۰۲۲
جز
جایگزینی متن - 'تجريد الإعتقاد' به 'تجريد الاعتقاد'
جز (جایگزینی متن - 'تجريد الاعتقاد' به 'تجريد الإعتقاد')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز (جایگزینی متن - 'تجريد الإعتقاد' به 'تجريد الاعتقاد')
خط ۲: خط ۲:
| تصویر =NUR15650J1.jpg
| تصویر =NUR15650J1.jpg
| عنوان =ترجمه و شرح کشف المراد
| عنوان =ترجمه و شرح کشف المراد
| عنوان‌های دیگر =کشف المراد في شرح تجريد الإعتقاد. شرح  
| عنوان‌های دیگر =کشف المراد في شرح تجريد الاعتقاد. شرح  


تجريد الکلام في تحرير العقايد الاسلام. شرح  
تجريد الکلام في تحرير العقايد الاسلام. شرح  
خط ۱۵: خط ۱۵:
| کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏210‎‏ ‎‏/‎‏ن‎‏6‎‏ ‎‏ت‎‏30‎‏4225  
| کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏210‎‏ ‎‏/‎‏ن‎‏6‎‏ ‎‏ت‎‏30‎‏4225  
| موضوع =
| موضوع =
حلی، حسن بن یوسف، 648 - 726ق. کشف المراد في تجريد الإعتقاد - نقد و تفسير  
حلی، حسن بن یوسف، 648 - 726ق. کشف المراد في تجريد الاعتقاد - نقد و تفسير  


نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، 597 - 672ق. تجريد الکلام في تحرير العقايد الاسلام - نقد و تفسير  
نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، 597 - 672ق. تجريد الکلام في تحرير العقايد الاسلام - نقد و تفسير  
خط ۳۵: خط ۳۵:
}}
}}


'''ترجمه و شرح کشف المراد'''، از آثار [[شیروانی، علی|علی شیروانی]] (متولد 1343ش، تهران) است که در آن، کتاب «[[كشف المراد في شرح تجريد الإعتقاد|كشف المراد]]» نوشته [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلی]] (حله 648-‌726ق، نجف) را از زبان عربی به فارسی ترجمه و شرح کرده است.
'''ترجمه و شرح کشف المراد'''، از آثار [[شیروانی، علی|علی شیروانی]] (متولد 1343ش، تهران) است که در آن، کتاب «[[كشف المراد في شرح تجريد الاعتقاد|كشف المراد]]» نوشته [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلی]] (حله 648-‌726ق، نجف) را از زبان عربی به فارسی ترجمه و شرح کرده است.
«[[كشف المراد في شرح تجريد الإعتقاد|كشف المراد]]» نیز، شرحی بر کتاب «[[تجريد الإعتقاد]]» نوشته [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصیرالدین طوسی]] (طوس 579-‌653ش، بغداد) است.
«[[كشف المراد في شرح تجريد الاعتقاد|كشف المراد]]» نیز، شرحی بر کتاب «[[تجريد الاعتقاد]]» نوشته [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصیرالدین طوسی]] (طوس 579-‌653ش، بغداد) است.


درباره این ترجمه و شرح دو جلدی، چند نکته گفتنی است:  
درباره این ترجمه و شرح دو جلدی، چند نکته گفتنی است:  
# شارح در مقدمه‌اش – که آن را در تاریخ آذر 1382ش، در حوزه علمیه قم‏ نوشته - ‌یادآور شده است: «... مکتوب حاضر، ترجمه و شرح مباحث کلامى کتاب شریف «[[كشف المراد في شرح تجريد الإعتقاد]]»، مشتمل بر مقصد سوم تا ششم است... در معرّفى اهمیت [[كشف المراد في شرح تجريد الإعتقاد|كشف المراد]]، به آنچه استاد بزرگوارم [[حسن‌زاده آملی، حسن|علامه حسن‏‌زاده آملى]] بیان فرموده، بسنده مى‌کنم و تنها یادآور می‌‏شوم که على‏‌رغم اهمیت این کتاب شریف، تاکنون ترجمه‌‏اى از آن به زبان فارسى عرضه نشده است و یا دست‌کم، بنده سراغ ندارم. روش نگارنده در این مکتوب به‌صورت شرح مزجى، شبیه همان شیوه‏‌اى است که در ترجمه و شرح [[نهایة الحكمة (ط. جامعه مدرسین)|نهایة الحكمة]] و [[اللمعة الدمشقية في فقه الإمامية|لمعه دمشقیه]] به کار بسته‏‌ام؛ یعنى توضیحات مورد نظر و نکات افزودنى داخل علامت [] در میان ترجمه و یا به‌صورت پاورقى آمده است. امیدوارم این نوشته، علاقه‏‌مندان علم کلام را به کار آید»<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ج1، ص3</ref>.
# شارح در مقدمه‌اش – که آن را در تاریخ آذر 1382ش، در حوزه علمیه قم‏ نوشته - ‌یادآور شده است: «... مکتوب حاضر، ترجمه و شرح مباحث کلامى کتاب شریف «[[كشف المراد في شرح تجريد الاعتقاد]]»، مشتمل بر مقصد سوم تا ششم است... در معرّفى اهمیت [[كشف المراد في شرح تجريد الاعتقاد|كشف المراد]]، به آنچه استاد بزرگوارم [[حسن‌زاده آملی، حسن|علامه حسن‏‌زاده آملى]] بیان فرموده، بسنده مى‌کنم و تنها یادآور می‌‏شوم که على‏‌رغم اهمیت این کتاب شریف، تاکنون ترجمه‌‏اى از آن به زبان فارسى عرضه نشده است و یا دست‌کم، بنده سراغ ندارم. روش نگارنده در این مکتوب به‌صورت شرح مزجى، شبیه همان شیوه‏‌اى است که در ترجمه و شرح [[نهایة الحكمة (ط. جامعه مدرسین)|نهایة الحكمة]] و [[اللمعة الدمشقية في فقه الإمامية|لمعه دمشقیه]] به کار بسته‏‌ام؛ یعنى توضیحات مورد نظر و نکات افزودنى داخل علامت [] در میان ترجمه و یا به‌صورت پاورقى آمده است. امیدوارم این نوشته، علاقه‏‌مندان علم کلام را به کار آید»<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ج1، ص3</ref>.
#: گفتنی است که هرچند شارح محترم در اینجا تصریح کرده که روشش مزجی است، ولی با مراجعه به کتاب حاضر و دقت در چگونگی این شرح، آشکار می‌شود که چنین نیست و متن و شرح به‌خوبی از یکدیگر تفکیک شده و به‌صورت جداگانه قطعه‌ای از متن آمده، بعد همان متن، ترجمه و بعد شرح شده و حتی برای هرکدام عنوان جداگانه (متن و شرح) ذکر شده است و البته روشن است که این‌گونه شرح، مزجی نیست.
#: گفتنی است که هرچند شارح محترم در اینجا تصریح کرده که روشش مزجی است، ولی با مراجعه به کتاب حاضر و دقت در چگونگی این شرح، آشکار می‌شود که چنین نیست و متن و شرح به‌خوبی از یکدیگر تفکیک شده و به‌صورت جداگانه قطعه‌ای از متن آمده، بعد همان متن، ترجمه و بعد شرح شده و حتی برای هرکدام عنوان جداگانه (متن و شرح) ذکر شده است و البته روشن است که این‌گونه شرح، مزجی نیست.
# همچنین شارح در مقدمه دیگرش – که آن را در حوزه علمیه قم نوشته، ولی تاریخش را معین نکرده - ‌یادآور شده است: «... در این شرح، از متنى که توسط [[سبحانی تبریزی، جعفر|حضرت آیت‌الله جعفر سبحانى]] تصحیح و ویرایش شده و نیز در پاره‏‌اى از پاورقی‌ها، از تعلیقات سودمند ایشان، بهره گرفته شد»<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ج2، ص6، پاورقی 1</ref>.
# همچنین شارح در مقدمه دیگرش – که آن را در حوزه علمیه قم نوشته، ولی تاریخش را معین نکرده - ‌یادآور شده است: «... در این شرح، از متنى که توسط [[سبحانی تبریزی، جعفر|حضرت آیت‌الله جعفر سبحانى]] تصحیح و ویرایش شده و نیز در پاره‏‌اى از پاورقی‌ها، از تعلیقات سودمند ایشان، بهره گرفته شد»<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ج2، ص6، پاورقی 1</ref>.
# شارح تحت عنوان سخنى از [[حسن‌زاده آملی، حسن|علامه حسن‏‌زاده آملى]]‏، بخشى از کلام ایشان در سرآغاز [[كشف المراد في شرح تجريد الإعتقاد|كشف المراد]] چاپ مؤسسه نشر اسلامى را ترجمه و ذکر کرده است. در این مطلب بعد از بیان منزلت بلند تجرید و كشف المراد از نظر علمی، از جمله چنین آمده است: «... استاد ما [[شعرانی، ابوالحسن|علامه شعرانى]] - ‌قدس‌سرّه الشريف - ‌به کتاب [[تجريد الإعتقاد|تجرید]] و [[كشف المراد في شرح تجريد الإعتقاد|كشف المراد]] توجهى تامّ داشت و سرانجام بر تجرید به زبان فارسى، شرحى سودمند و پرفایده نگاشت، که چاپ شده و علاقه‏‌مندان از آن بهره می‌برند. سفارش‏هاى مکرّر ایشان در لابه‌لاى سخنان سترگش در حضور پرفیضش، به توجه و عنایت به این کتاب شریف، یعنى [[كشف المراد في شرح تجريد الإعتقاد|کشف المراد في شرح تجريد الإعتقاد]]، هرگز از یادم نمی‌رود»<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ج1، ص6</ref>.
# شارح تحت عنوان سخنى از [[حسن‌زاده آملی، حسن|علامه حسن‏‌زاده آملى]]‏، بخشى از کلام ایشان در سرآغاز [[كشف المراد في شرح تجريد الاعتقاد|كشف المراد]] چاپ مؤسسه نشر اسلامى را ترجمه و ذکر کرده است. در این مطلب بعد از بیان منزلت بلند تجرید و كشف المراد از نظر علمی، از جمله چنین آمده است: «... استاد ما [[شعرانی، ابوالحسن|علامه شعرانى]] - ‌قدس‌سرّه الشريف - ‌به کتاب [[تجريد الاعتقاد|تجرید]] و [[كشف المراد في شرح تجريد الاعتقاد|كشف المراد]] توجهى تامّ داشت و سرانجام بر تجرید به زبان فارسى، شرحى سودمند و پرفایده نگاشت، که چاپ شده و علاقه‏‌مندان از آن بهره می‌برند. سفارش‏هاى مکرّر ایشان در لابه‌لاى سخنان سترگش در حضور پرفیضش، به توجه و عنایت به این کتاب شریف، یعنى [[كشف المراد في شرح تجريد الاعتقاد|کشف المراد في شرح تجريد الاعتقاد]]، هرگز از یادم نمی‌رود»<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ج1، ص6</ref>.
# شارح، مخاطبش را عموم دانشجویان و طلاب علوم اسلامی قرار داده و به همین جهت کوشیده مطالب را به زبان ساده و به‌دور از اصطلاحات پیچیده شرح دهد. او تأکید کرده است که مقصد اول (در باب امور عامه) و مقصد دوم (در باب جواهر و اعراض) از کتاب [[كشف المراد في شرح تجريد الإعتقاد|كشف المراد]]، امروزه از مدار درس و بحث خارج و متون فلسفى‏‌اى مانند [[بداية الحكمة]]، [[نهایة الحكمة (ط. جامعه مدرسین)|نهایة الحكمة]] و [[شرح منظومة السبزواري (گرامی)|شرح منظومه]] جایگزین آن شده است و به همین دلیل نیز از ترجمه و شرح آن دو مقصد، در اثر حاضر صرف نظر کرده است.<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ج2، ص6، پاورقی 1</ref>.
# شارح، مخاطبش را عموم دانشجویان و طلاب علوم اسلامی قرار داده و به همین جهت کوشیده مطالب را به زبان ساده و به‌دور از اصطلاحات پیچیده شرح دهد. او تأکید کرده است که مقصد اول (در باب امور عامه) و مقصد دوم (در باب جواهر و اعراض) از کتاب [[كشف المراد في شرح تجريد الاعتقاد|كشف المراد]]، امروزه از مدار درس و بحث خارج و متون فلسفى‏‌اى مانند [[بداية الحكمة]]، [[نهایة الحكمة (ط. جامعه مدرسین)|نهایة الحكمة]] و [[شرح منظومة السبزواري (گرامی)|شرح منظومه]] جایگزین آن شده است و به همین دلیل نیز از ترجمه و شرح آن دو مقصد، در اثر حاضر صرف نظر کرده است.<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ج2، ص6، پاورقی 1</ref>.
# کتاب حاضر، مستند است و مترجم و شارح محترم ارجاعات و استنادات و توضیحاتش را به‌صورت پاورقی آورده است.<ref>ر.ک: متن کتاب، ج1، ص11، پاورقی 1 و ص15، پاورقی 1 و...</ref>.
# کتاب حاضر، مستند است و مترجم و شارح محترم ارجاعات و استنادات و توضیحاتش را به‌صورت پاورقی آورده است.<ref>ر.ک: متن کتاب، ج1، ص11، پاورقی 1 و ص15، پاورقی 1 و...</ref>.
# فهرست تفصیلی مطالب این اثر، در پایان هرکدام از جلدهای اول و دوم آمده، ولی متأسفانه فهرست‌های فنی و حتی فهرست منابع تنظیم نشده است.
# فهرست تفصیلی مطالب این اثر، در پایان هرکدام از جلدهای اول و دوم آمده، ولی متأسفانه فهرست‌های فنی و حتی فهرست منابع تنظیم نشده است.
# هرچند شارح محترم، زمان و مکان نگارش مقدمه اثر حاضر را مشخص کرده<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ج1، ص3</ref> و با نظر به آن می‌توان حدس‌هایی درباره چگونگی‌های تألیف این شرح مطرح کرد، ولی ایشان مشخصات نگارش اثر حاضر از جمله تاریخ، مکان و مدت تألیف را به‌صورت دقیق تعیین نکرده و آن را در هاله‌ای از ابهام رها ساخته است.
# هرچند شارح محترم، زمان و مکان نگارش مقدمه اثر حاضر را مشخص کرده<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ج1، ص3</ref> و با نظر به آن می‌توان حدس‌هایی درباره چگونگی‌های تألیف این شرح مطرح کرد، ولی ایشان مشخصات نگارش اثر حاضر از جمله تاریخ، مکان و مدت تألیف را به‌صورت دقیق تعیین نکرده و آن را در هاله‌ای از ابهام رها ساخته است.
# البته مقابله تفصیلی ترجمه و شرح حاضر با متن اصلی ([[كشف المراد في شرح تجريد الإعتقاد|كشف المراد]])، مسئله‌ای تخصصی است و فرصتی فراخ می‌طلبد، ولی برای مقایسه اجمالی شایسته است به این نمونه توجه شود: نویسنده چنین نوشته است: «في إثبات الصانع تعالى و صفاته و آثاره و فيه فصول: الأوّل في وجوده تعالى؛ الموجود إن كان واجبا و إلّا استلزمه؛ لاستحالة الدور و التسلسل. أقول: يريد إثبات واجب‌الوجود تعالى و بيان صفاته و ما يجوز عليه و ما لا يجوز و بيان أفعاله و آثاره و ابتدأ بإثبات وجوده؛ لأنّه الأصل في ذلک كلّه»<ref>ر.ک: الحلي حسن بن يوسف، ص280</ref>.
# البته مقابله تفصیلی ترجمه و شرح حاضر با متن اصلی ([[كشف المراد في شرح تجريد الاعتقاد|كشف المراد]])، مسئله‌ای تخصصی است و فرصتی فراخ می‌طلبد، ولی برای مقایسه اجمالی شایسته است به این نمونه توجه شود: نویسنده چنین نوشته است: «في إثبات الصانع تعالى و صفاته و آثاره و فيه فصول: الأوّل في وجوده تعالى؛ الموجود إن كان واجبا و إلّا استلزمه؛ لاستحالة الدور و التسلسل. أقول: يريد إثبات واجب‌الوجود تعالى و بيان صفاته و ما يجوز عليه و ما لا يجوز و بيان أفعاله و آثاره و ابتدأ بإثبات وجوده؛ لأنّه الأصل في ذلک كلّه»<ref>ر.ک: الحلي حسن بن يوسف، ص280</ref>.
#: مترجم چنین برگردان کرده است: «اثبات صانع تعالى، صفات و آثار او. فصل اوّل: اثبات هستى صانع.‏ متن: موجود اگر واجب باشد [مطلوب ما ثابت است‏]، وگرنه [ممکن مى‌‏باشد و موجودى که ممکن است‏] مستلزم واجب خواهد بود [یعنى ممکن بدون واجب نخواهد بود]؛ به‌خاطر محال بودن دور و تسلسل.
#: مترجم چنین برگردان کرده است: «اثبات صانع تعالى، صفات و آثار او. فصل اوّل: اثبات هستى صانع.‏ متن: موجود اگر واجب باشد [مطلوب ما ثابت است‏]، وگرنه [ممکن مى‌‏باشد و موجودى که ممکن است‏] مستلزم واجب خواهد بود [یعنى ممکن بدون واجب نخواهد بود]؛ به‌خاطر محال بودن دور و تسلسل.
#:شرح: مؤلف [در اینجا] می‌‏خواهد وجود واجب‌الوجود تعالى را اثبات کرده، صفات او را و این را که چه چیزهایى بر او جایز و چه چیزهایى غیر جایز است و نیز افعال و آثار او را بیان دارد. مؤلف سخن خود را با اثبات وجود واجب آغاز کرد؛ زیرا این بحث پایه مباحث بعدى بشمار مى‏‌رود»<ref>ر.ک: متن کتاب، ج1، ص8</ref>. چنان‌که مشاهده می‌شود، ترجمه مذکور درست و مطابق با متن اصلی و از نظر زبانی شیوا است و اشکال خاصی در آن مشاهده نشد.  
#:شرح: مؤلف [در اینجا] می‌‏خواهد وجود واجب‌الوجود تعالى را اثبات کرده، صفات او را و این را که چه چیزهایى بر او جایز و چه چیزهایى غیر جایز است و نیز افعال و آثار او را بیان دارد. مؤلف سخن خود را با اثبات وجود واجب آغاز کرد؛ زیرا این بحث پایه مباحث بعدى بشمار مى‏‌رود»<ref>ر.ک: متن کتاب، ج1، ص8</ref>. چنان‌که مشاهده می‌شود، ترجمه مذکور درست و مطابق با متن اصلی و از نظر زبانی شیوا است و اشکال خاصی در آن مشاهده نشد.  
خط ۵۷: خط ۵۷:
==منابع مقاله==
==منابع مقاله==
# ‌مقدمه و متن کتاب.
# ‌مقدمه و متن کتاب.
# الحلي حسن بن يوسف، كشف المراد في شرح تجريد الإعتقاد، صححه و علق عليه الأستاذ حسن حسن‌زاده الآملي، جماعة المدرسين في الحوزة العلمية بقم، مؤسسة النشر الإسلامي الطبعة الرابعة، 1413ق.‏
# الحلي حسن بن يوسف، كشف المراد في شرح تجريد الاعتقاد، صححه و علق عليه الأستاذ حسن حسن‌زاده الآملي، جماعة المدرسين في الحوزة العلمية بقم، مؤسسة النشر الإسلامي الطبعة الرابعة، 1413ق.‏


==وابسته‌ها==
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}
{{وابسته‌ها}}


[[كشف المراد في شرح تجريد الإعتقاد]]
[[كشف المراد في شرح تجريد الاعتقاد]]


[[تجريد الإعتقاد]]
[[تجريد الاعتقاد]]




۶٬۵۹۱

ویرایش