پرش به محتوا

الوسيط في المذهب: تفاوت میان نسخه‌ها

۵۸۰ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۹ فوریهٔ ۲۰۲۲
بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR65343J1.jpg | عنوان =الوسيط في المذهب | عنوان‌های دیگر...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۱: خط ۴۱:
}}
}}


'''الوسيط في المذهب'''، نوشته امام محمد غزالی (متوفی 505ق)، خلاصه «البسيط» و از مهم‌ترین کتبی است که فقه شافعی را شرح کرده است. چهار حاشیه و شرح با نام‌های «التنقيح في شرح الوسيط» محیی‌الدین نووی، «شرح مشكل الوسيط» عثمان بن صلاح، «شرح مشكلات الوسيط» حمزة بن یوسف حموی و «تعليقة موجزة علی الوسيط» ابن ابی‌الدم نیز در پانوشت ارائه شده است. این اثر در هفت جلد منتشر شده است؛ تحقیقات و پاورقی‌های چهار جلد اول به قلم احمد محمود ابراهیم و سه جلد دیگر به قلم محمد محمد تامر است.  
'''الوسيط في المذهب'''، نوشته [[غزالی، محمد بن محمد|امام محمد غزالی]] (متوفی 505ق)، خلاصه «البسيط» و از مهم‌ترین کتبی است که فقه شافعی را شرح کرده است.
 
چهار حاشیه و شرح با نام‌های «[[التنقيح في شرح الوسيط]]» [[نووی، یحیی بن شرف|محیی‌الدین نووی]]، «[[شرح مشكل الوسيط]]» [[ابن صلاح، عثمان بن عبدالرحمن|عثمان بن صلاح]]، «[[شرح مشكلات الوسيط]]» [[حمودی، حمزه بن یوسف|حمزة بن یوسف حموی]] و «[[تعليقة موجزة علی الوسيط]]» [[ابن ابی‌الدم، ابراهیم بن عبدالله|ابن ابی‌الدم]] نیز در پانوشت ارائه شده است. این اثر در هفت جلد منتشر شده است؛ تحقیقات و پاورقی‌های چهار جلد اول به قلم [[ابراهیم، احمد محمود|احمد محمود ابراهیم]] و سه جلد دیگر به قلم [[محمد محمد تامر]] است.  


==ساختار==
==ساختار==
کتاب، مشتمل است بر:
کتاب، مشتمل است بر:
# سه مقدمه به قلم محقق، امام نووی در شرح الوسيط و نویسنده.  
# سه مقدمه به قلم محقق، [[نووی، یحیی بن شرف|امام نووی]] در شرح الوسيط و نویسنده.  
# متن اثر به‌ترتیب ابواب فقهی با کتاب طهارت در دو بخش مقدمات و مقاصد آغاز و با کتاب امهات الاولاد به پایان آمده است. در ذیل متن، حواشی چهارگانه و در پاورقی تحقیقات محقق ذکر شده است.  
# متن اثر به‌ترتیب ابواب فقهی با کتاب طهارت در دو بخش مقدمات و مقاصد آغاز و با کتاب امهات الاولاد به پایان آمده است. در ذیل متن، حواشی چهارگانه و در پاورقی تحقیقات محقق ذکر شده است.  
   
   
==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
«البسيط» کتابی است که همه نویسندگان تاریخ و تراجم در انتساب آن به غزالی اتفاق نظر دارند. خود غزالی نیز در جاهای فراوانی از کتاب «الاحياء» و در مقدمه «الوسيط» به آن اشاره کرده است. علما «البسيط» را مانند خلاصه «النهاية» دانسته‌اند. بابلی چنین گفته است: النهاية، شرحی برای مختصر مزنی است... و غزالی النهاية را در البسيط خلاصه کرده است.  
«البسيط» کتابی است که همه نویسندگان تاریخ و تراجم در انتساب آن به [[غزالی، محمد بن محمد|غزالی]] اتفاق نظر دارند. خود [[غزالی، محمد بن محمد|غزالی]] نیز در جاهای فراوانی از کتاب «[[إحياء علوم الدين|الاحياء]]» و در مقدمه «الوسيط» به آن اشاره کرده است. علما «البسيط» را مانند خلاصه «النهاية» دانسته‌اند. بابلی چنین گفته است: النهاية، شرحی برای مختصر مزنی است... و [[غزالی، محمد بن محمد|غزالی]] النهاية را در البسيط خلاصه کرده است.  
کتاب «الوسيط» خلاصه کتاب «البسيط» با اضافاتی است. این کتاب (الوسيط)، از مهم‌ترین کتبی است که فقه شافعی را شرح کرده است و یکی از پنج کتاب متداول بین شافعیه شمرده می‌شود.  
 
غزالی خود درباره این کتاب می‌گوید: «... پس این کتاب را تصنیف کردم و نام آن را الوسيط في المذهب گذاشتم... لکن با حذف اقوال ضعیف و دلایل غیر واقعی و فروع شاذ و نادر و البته با حسن ترتیب و تنقیح و تهذیب مطالب».  
کتاب «الوسيط» خلاصه کتاب «[[البسيط]]» با اضافاتی است. این کتاب (الوسيط)، از مهم‌ترین کتبی است که فقه شافعی را شرح کرده است و یکی از پنج کتاب متداول بین شافعیه شمرده می‌شود.  
 
[[غزالی، محمد بن محمد|غزالی]] خود درباره این کتاب می‌گوید: «... پس این کتاب را تصنیف کردم و نام آن را الوسيط في المذهب گذاشتم... لکن با حذف اقوال ضعیف و دلایل غیر واقعی و فروع شاذ و نادر و البته با حسن ترتیب و تنقیح و تهذیب مطالب».  
 
شیوه نگارش در الوسيط همان شیوه البسيط است و تنها در استقصای آراء و فروع فقهی متفاوتند.
شیوه نگارش در الوسيط همان شیوه البسيط است و تنها در استقصای آراء و فروع فقهی متفاوتند.


غزالی الوسيط را همانند دیگر آثار فقهی به‌ترتیب کتب فقهی مرتب نموده است؛ طهارت اولین باب کتاب است که به دو بخش تقسیم شده است:
غزالی الوسيط را همانند دیگر آثار فقهی به‌ترتیب کتب فقهی مرتب نموده است؛ طهارت اولین باب کتاب است که به دو بخش تقسیم شده است:
اول، مقدمات، در چهار باب: طهارت؛ آب‌های نجس؛ اجتهاد در طاهر و نجس؛ ظرف‌ها.
اول، مقدمات، در چهار باب: طهارت؛ آب‌های نجس؛ اجتهاد در طاهر و نجس؛ ظرف‌ها.  
 
دوم، مقاصد: در چهار باب: ویژگی‌های وضو؛ استنجاء؛ احداث؛ غسل.
دوم، مقاصد: در چهار باب: ویژگی‌های وضو؛ استنجاء؛ احداث؛ غسل.
در ادامه، کتاب تیمم در سه باب، حیض در شش باب و... مطرح شده است.  
در ادامه، کتاب تیمم در سه باب، حیض در شش باب و... مطرح شده است.  


اهتمام علما و فقها به این کتاب، حکایت از ارزش الوسيط و جایگاه آن در فقه اسلامی دارد؛ آن‌گونه که امام نووی در مقدمه المجموع می‌نویسد: «علما و نویسندگان اهل سنت آثار فراوان و متنوعی تألیف کرده‌اند. در این میان دو کتاب بزرگ المهذب و الوسيط در تدریس و تحقیق مشهورترند...<ref>ر.ک: معوض، علی؛ عبدالموجود عادل، ج1، ص65-67؛ مقدمه محقق، ج1، ص12 و 13</ref>‏.  
اهتمام علما و فقها به این کتاب، حکایت از ارزش الوسيط و جایگاه آن در فقه اسلامی دارد؛ آن‌گونه که [[نووی، یحیی بن شرف|امام نووی]] در مقدمه المجموع می‌نویسد: «علما و نویسندگان اهل سنت آثار فراوان و متنوعی تألیف کرده‌اند. در این میان دو کتاب بزرگ المهذب و الوسيط در تدریس و تحقیق مشهورترند...<ref>ر.ک: معوض، علی؛ عبدالموجود عادل، ج1، ص65-67؛ مقدمه محقق، ج1، ص12 و 13</ref>‏.  


==وضعیت کتاب==
==وضعیت کتاب==
خط ۶۵: خط ۷۱:


==پانویس ==
==پانویس ==
<references/>
<references />
==منابع مقاله==
==منابع مقاله==
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش