۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
(صفحهای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR65343J1.jpg | عنوان =الوسيط في المذهب | عنوانهای دیگر...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
}} | }} | ||
'''الوسيط في المذهب'''، نوشته امام محمد غزالی (متوفی 505ق)، خلاصه «البسيط» و از مهمترین کتبی است که فقه شافعی را شرح کرده است. چهار حاشیه و شرح با نامهای | '''الوسيط في المذهب'''، نوشته [[غزالی، محمد بن محمد|امام محمد غزالی]] (متوفی 505ق)، خلاصه «البسيط» و از مهمترین کتبی است که فقه شافعی را شرح کرده است. | ||
چهار حاشیه و شرح با نامهای «[[التنقيح في شرح الوسيط]]» [[نووی، یحیی بن شرف|محییالدین نووی]]، «[[شرح مشكل الوسيط]]» [[ابن صلاح، عثمان بن عبدالرحمن|عثمان بن صلاح]]، «[[شرح مشكلات الوسيط]]» [[حمودی، حمزه بن یوسف|حمزة بن یوسف حموی]] و «[[تعليقة موجزة علی الوسيط]]» [[ابن ابیالدم، ابراهیم بن عبدالله|ابن ابیالدم]] نیز در پانوشت ارائه شده است. این اثر در هفت جلد منتشر شده است؛ تحقیقات و پاورقیهای چهار جلد اول به قلم [[ابراهیم، احمد محمود|احمد محمود ابراهیم]] و سه جلد دیگر به قلم [[محمد محمد تامر]] است. | |||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
کتاب، مشتمل است بر: | کتاب، مشتمل است بر: | ||
# سه مقدمه به قلم محقق، امام نووی در شرح الوسيط و نویسنده. | # سه مقدمه به قلم محقق، [[نووی، یحیی بن شرف|امام نووی]] در شرح الوسيط و نویسنده. | ||
# متن اثر بهترتیب ابواب فقهی با کتاب طهارت در دو بخش مقدمات و مقاصد آغاز و با کتاب امهات الاولاد به پایان آمده است. در ذیل متن، حواشی چهارگانه و در پاورقی تحقیقات محقق ذکر شده است. | # متن اثر بهترتیب ابواب فقهی با کتاب طهارت در دو بخش مقدمات و مقاصد آغاز و با کتاب امهات الاولاد به پایان آمده است. در ذیل متن، حواشی چهارگانه و در پاورقی تحقیقات محقق ذکر شده است. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
«البسيط» کتابی است که همه نویسندگان تاریخ و تراجم در انتساب آن به غزالی اتفاق نظر دارند. خود غزالی نیز در جاهای فراوانی از کتاب | «البسيط» کتابی است که همه نویسندگان تاریخ و تراجم در انتساب آن به [[غزالی، محمد بن محمد|غزالی]] اتفاق نظر دارند. خود [[غزالی، محمد بن محمد|غزالی]] نیز در جاهای فراوانی از کتاب «[[إحياء علوم الدين|الاحياء]]» و در مقدمه «الوسيط» به آن اشاره کرده است. علما «البسيط» را مانند خلاصه «النهاية» دانستهاند. بابلی چنین گفته است: النهاية، شرحی برای مختصر مزنی است... و [[غزالی، محمد بن محمد|غزالی]] النهاية را در البسيط خلاصه کرده است. | ||
کتاب «الوسيط» خلاصه کتاب | |||
غزالی خود درباره این کتاب میگوید: «... پس این کتاب را تصنیف کردم و نام آن را الوسيط في المذهب گذاشتم... لکن با حذف اقوال ضعیف و دلایل غیر واقعی و فروع شاذ و نادر و البته با حسن ترتیب و تنقیح و تهذیب مطالب». | کتاب «الوسيط» خلاصه کتاب «[[البسيط]]» با اضافاتی است. این کتاب (الوسيط)، از مهمترین کتبی است که فقه شافعی را شرح کرده است و یکی از پنج کتاب متداول بین شافعیه شمرده میشود. | ||
[[غزالی، محمد بن محمد|غزالی]] خود درباره این کتاب میگوید: «... پس این کتاب را تصنیف کردم و نام آن را الوسيط في المذهب گذاشتم... لکن با حذف اقوال ضعیف و دلایل غیر واقعی و فروع شاذ و نادر و البته با حسن ترتیب و تنقیح و تهذیب مطالب». | |||
شیوه نگارش در الوسيط همان شیوه البسيط است و تنها در استقصای آراء و فروع فقهی متفاوتند. | شیوه نگارش در الوسيط همان شیوه البسيط است و تنها در استقصای آراء و فروع فقهی متفاوتند. | ||
غزالی الوسيط را همانند دیگر آثار فقهی بهترتیب کتب فقهی مرتب نموده است؛ طهارت اولین باب کتاب است که به دو بخش تقسیم شده است: | غزالی الوسيط را همانند دیگر آثار فقهی بهترتیب کتب فقهی مرتب نموده است؛ طهارت اولین باب کتاب است که به دو بخش تقسیم شده است: | ||
اول، مقدمات، در چهار باب: طهارت؛ آبهای نجس؛ اجتهاد در طاهر و نجس؛ ظرفها. | اول، مقدمات، در چهار باب: طهارت؛ آبهای نجس؛ اجتهاد در طاهر و نجس؛ ظرفها. | ||
دوم، مقاصد: در چهار باب: ویژگیهای وضو؛ استنجاء؛ احداث؛ غسل. | دوم، مقاصد: در چهار باب: ویژگیهای وضو؛ استنجاء؛ احداث؛ غسل. | ||
در ادامه، کتاب تیمم در سه باب، حیض در شش باب و... مطرح شده است. | در ادامه، کتاب تیمم در سه باب، حیض در شش باب و... مطرح شده است. | ||
اهتمام علما و فقها به این کتاب، حکایت از ارزش الوسيط و جایگاه آن در فقه اسلامی دارد؛ آنگونه که امام نووی در مقدمه المجموع مینویسد: «علما و نویسندگان اهل سنت آثار فراوان و متنوعی تألیف کردهاند. در این میان دو کتاب بزرگ المهذب و الوسيط در تدریس و تحقیق مشهورترند...<ref>ر.ک: معوض، علی؛ عبدالموجود عادل، ج1، ص65-67؛ مقدمه محقق، ج1، ص12 و 13</ref>. | اهتمام علما و فقها به این کتاب، حکایت از ارزش الوسيط و جایگاه آن در فقه اسلامی دارد؛ آنگونه که [[نووی، یحیی بن شرف|امام نووی]] در مقدمه المجموع مینویسد: «علما و نویسندگان اهل سنت آثار فراوان و متنوعی تألیف کردهاند. در این میان دو کتاب بزرگ المهذب و الوسيط در تدریس و تحقیق مشهورترند...<ref>ر.ک: معوض، علی؛ عبدالموجود عادل، ج1، ص65-67؛ مقدمه محقق، ج1، ص12 و 13</ref>. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
خط ۶۵: | خط ۷۱: | ||
==پانویس == | ==پانویس == | ||
<references/> | <references /> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== |
ویرایش