بحوث و آراء تبتني الواقع و الحضارة الزمنیة: تفاوت میان نسخه‌ها

[[امام على(ع)|علی بن ابی‌طالب(ع)]]، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. نهج‌البلاغة - خطبه‌ها - نقد و تفسیر

'''بحوث و آراء'''، تأليف [[کرمی، محمد|محمد كرمى]] از نويسندگان شيعه عراق(م 1340ق) در شش مجلد به زبان عربى است. نویسنده در اين اثر تلاش كرده است كه نهج‌البلاغة را از جوانب مختلف صرفى، نحوى، فلسفى، كلامى، علم جديد، علوم اجتماعى و... مورد بررسى قرار دهد.

#نهج‌البلاغة و توحيد: در اين بخش ابتدا با توجه به خطبه اول نهج‌البلاغة مطالب ارزشمندى درباره توحيد و اعتقادات مادى‌گراها ذكر شده است. لزوم عصمت انبياء، بعثت انبياء براى اصلاح جامعه و اوضاع جزيرةالعرب در زمان بعثت پيامبر اسلام(ص) از ديگر مباحثى است كه مورد بررسى قرار گرفته است.

#نهج‌البلاغة و تعريفش از اسلام: به اعتقاد نویسنده كليات دين اسلام بر 13 محور مبتنى است كه توحيد، اعتراف به عدل و قيام به آن، برابرى همه در برابر قانون، از بين رفتن اختلاف طبقاتى، باز داشتن از مفاسد و تشديد اقامه حد بر آن، ترويج علم و تحريم ظلم از جمله آنهاست كه نویسنده به اختصار هر يك از محورها را بر مبناى نهج‌البلاغة تبيين نموده است. از ديگر مطالبى كه در ادامه اين جلد مورد بررسى قرار گرفته است، به شرح ذيل است: مقايسه اسلام و سائر اديان، حجيت ظواهر كتاب، خدمات على(ع) در راه دعوت اسلامى، علل انحطاط مسلمين، دين فطرى، نبى اسلام كيست؟، وظائف مسلمين.

در اين جلد از كتاب كه با عنوان نهج‌البلاغة و مواعظ و نهى‌ها و در شرح خطب همّام و الهكم‌التكاثر نوشته شده است، مطالب ارزشمندى ذكر شده است. علاوه بر عناوين و مطالب معمول، برخى از عناوين توجه خواننده را به خود جلب مى‌كند كه به چند نمونه از آن‌ها اشاره مى‌شود: 1- شرح حال [[شيخ انصارى]] به عنوان نمونه علم و عمل به همراه نقل بخش‌هایى از كتاب گران‌سنگ [[كتاب المكاسب|مكاسب]] او 2- از مهم‌ترين مميزات اسلام از ديگر اديان، بلكه مشرب‌هاى اجتماعى اعتناى فراوان به امر به معروف و نهى از منكر است كه در اين بخش از كتاب مطلب مفيدى پيرامون معناى آن و پنج گروه اجتماعى كه وظيفه‌اى دو چندان در احياء و ترويج هر چه بيشتر اين سنت الهى دارند، آمده است. 3- نبى مكرم اسلام(ص) و [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين(ع)]] به حسنين(ع) توجه خاص داشتند، لذا نویسنده بخش اعظمى از اين جلد را به سيره اين دو امام همام و وصيت [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين(ع)]] امام حسن(ع)، حالات سيدالشهداء و اسرار نهضت عاشورا اختصاص داده است. بررسى اعتقادات تشيع و توضيح برخى احكام فقه شيعى؛ مانند مسح رجلين، نكاح متعه، حرمت عمل به قياس و استحسان، و وجوب تقيه از ديگر مطالب اين جلد به شمار مى‌رود.

«جامعه بشرى و حق حاكميت» موضوعى است كه مطالب مرتبت با آن از نهج‌البلاغة گزينش و شرح شده است. نویسنده پس از مباحث مقدماتى، سؤالات متعددى را پيرامون مسئله خلافت و ديدگاه نبى اكرم(ص) در اين زمينه مطرح مى‌كند و سپس به طرح قضيه «سقيفه» و مباحث مرتبط با آن مى‌پردازد. از ديگر موضوعاتى كه با مسئله حاكميت از ديدگاه [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين(ع)]] مرتبط است، سخنان حضرت درباره خوارج و ناكثين و قاسطين و مارقين است كه در بخش پايانى به آن پراخته شده است.

«سياست و اداره امور مردم» و «جهاد و مبارزه با دشمنان» دو موضوعى است كه در اين مجلد مورد توجه قرار گرفته است. بخش اول در شرح نامه‌هاى مختلف حضرت به كارگزارانش؛ مانند: مالك اشتر، عثمان بن حنيف، عبدالله بن عباس و خطبه‌هایى، مانند صفين تدوين شده است. در بخش دوم نيز سخنان حضرت به محمد بن حنفيه و سپاهيانش در صفين شرح شده است. در نهایت نيز برخى از حكم نهج‌البلاغة شرح شده است.