۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
عناوین فقرات مذكور در متن کتاب به شرح ذيل است: | عناوین فقرات مذكور در متن کتاب به شرح ذيل است: | ||
#بطلان تناسخ و اثبات حشر اجساد: | |||
#:گفتارى است كلامى كه در پاسخ پرسش مولانا معظم عمادالدوله والدين (احيانا مطرزى) نگاشته شده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1054?volumeNumber=2§ionNumber=3&viewType=html ر.ک: متن کتاب، ج2، ص1]</ref>. | |||
گفتارى است كلامى كه در پاسخ پرسش مولانا معظم عمادالدوله والدين (احيانا مطرزى) نگاشته شده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1054?volumeNumber=2§ionNumber=3&viewType=html ر.ک: متن کتاب، ج2، ص1]</ref>. | #اسئله مرتضى معظم سيد مجد المله والدين عاليشاه الابرقوهى: | ||
#:پرسشهایى است در مسائل كلامى و عرفانى و كشوردارى كه شخص مذكور از خواجه استفسار كرده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1054?volumeNumber=2§ionNumber=38&viewType=html ر.ک: همان، ص38]</ref>. | |||
#اسئله ملك الحكماء و الاطباء حكيم فرنگى: هفت مسأله فلسفى پزشكى است با ديباچه حكيم فرنگى كه نام آن در نسخه سفيد مانده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1054?volumeNumber=2§ionNumber=52&viewType=html ر.ک: همان، ص52]</ref>. | |||
#سؤال مولانا معظم ملك الافاضل نورالدين كوه كيلوئى: | |||
پرسشهایى است در مسائل كلامى و عرفانى و كشوردارى كه شخص مذكور از خواجه استفسار كرده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1054?volumeNumber=2§ionNumber=38&viewType=html ر.ک: همان، ص38]</ref>. | #:اين سؤال درباره مجهول مطلق است كه: المجهول المطلق لا يمكن الحكم عليه.خواجه نخست نظر ديگر وى را گفته و سپس نظر خود را آورده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1054?volumeNumber=2§ionNumber=95&viewType=html ر.ک: همان، ص95]</ref>. | ||
#سؤال مولانا معظم... عمادالدوله والدين المطرزى: | |||
#:مشتمل بر تنها یک پرسش درباره حرص و ديگر كاستىهاى روانى در مردمان و قول قرآن: '''و لقد كرمنا بنى آدم...و فضلناهم على كثير ممن خلقنا''' تفضيلا است. پاسخ درمقام انسانى و پندآمیز است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1054?volumeNumber=2§ionNumber=102&viewType=html ر.ک: همان، ص102]</ref>. | |||
#اعتذار: در آن از مشغولیت بسيار به كارهاى ساختمانى و درختكارى اظهار شرمندگى مىكند و در واقع جواب این پرسش عمومى را مىدهد كه برخى در پنهان از یکديگر مىپرسند، این پيرمرد با این جايگاه در دانشها و دارایىها كه به دست آورده چه آزمند است. سپس به بدگویى از بیکارى مىپردازد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1054?volumeNumber=2§ionNumber=112&viewType=html ر.ک: همان، ص112]</ref>. | |||
#سؤال مولانا معظم عضدالدوله والدين المطرزى: مطرزى در ديباچه سؤال به دشوارى موضوع و اينكه پيش از آن [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه طوسى]]، اثيرالدين ابهرى، ابن كمونه و... بدان پرداختهاند، اشاره مىكند و سپس پرسش خود را در میان مىگذارد: كسى درون اتاقى رفته و مىگوید كه هر سخنى كه من در این اتاق مىگویم دروغ است و غير از این سخنى نمىگوید و بيرون مىآيد. اكنون این سخن راست است يا دروغ.اگر راست است بايد دروغ باشد و اگر دروغ است بايد كه راست باشد. پس بايد هم راست باشد و هم دروغ و این محال است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1054?volumeNumber=2§ionNumber=122&viewType=html ر.ک: همان، ص122]</ref>. | |||
#سؤال مولانا معظم شهاب المله والدين الزاكانى: پرسشى است درباره اينكه بارى تعالى قادر مختار است يا موجب بالذات<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1054?volumeNumber=2§ionNumber=126&viewType=html ر.ک: همان، ص126]</ref>. | |||
اين سؤال درباره مجهول مطلق است كه: المجهول المطلق لا يمكن الحكم عليه.خواجه نخست نظر ديگر وى را گفته و سپس نظر خود را آورده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1054?volumeNumber=2§ionNumber=95&viewType=html ر.ک: همان، ص95]</ref>. | #سؤال صاحب معظم ملك الوزراء و الامراء ناصرالدين امیر يحيى: پرسشى است عقيدتى درباره قتل پيامبران و عصمت ايشان<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1054?volumeNumber=2§ionNumber=133&viewType=html ر.ک: همان، ص133]</ref>. | ||
#سؤال مولانا معظم شرف المله والدين قاضى سيواس: پرسشى است درباره آيه: '''الم ذلك الکتاب لا ريب فيه هدى للمتقين'''<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1054?volumeNumber=2§ionNumber=138&viewType=html ر.ک: همان، ص138]</ref>. | |||
#اسئله مولانا معظم ملك الافاضل و الحكما شمس المله والدين الجوهرى السمنانى<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1054?volumeNumber=2§ionNumber=141&viewType=html ر.ک: همان، ص141]</ref>: این مسائل در شش بند عرضه مىشود: 1- تسلسل در جانب علت محال است؛ اما در جانب معلول جايز. 2- تقدم واجب بر عالم تقدم ذاتى باشد بر چه وجه مىباشد. 3- در خصوص مواليد سه گانه به واسطه فعل و انفعال عناصر اربعه. 4- حركات چهارگانه: ارادى، طبيعى، قسير و عرض. 5- حركات فلكى چگونه است؟ 6- اختلاف در نفوس بشرى، اختلاف اخلاق و صور، حركت نبض چگونه است؟ و... | |||
#ذكر جمیل پادشاه: مباحث مقام فراهان<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1054?volumeNumber=2§ionNumber=178&viewType=html ر.ک: همان، ص178]</ref>: | |||
مشتمل بر تنها یک پرسش درباره حرص و ديگر كاستىهاى روانى در مردمان و قول قرآن: '''و لقد كرمنا بنى آدم...و فضلناهم على كثير ممن خلقنا''' تفضيلا است. پاسخ درمقام انسانى و پندآمیز است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1054?volumeNumber=2§ionNumber=102&viewType=html ر.ک: همان، ص102]</ref>. | #:به گفتگویى مىپردازد كه در شب دوشنبه 14 جمادى 709ق در مقام فراهان درباره شناخت ماه 29 و 30 روزه با پادشاه اسلام(كه ظاهرا اولجايتو است) داشته است. | ||
#رساله سؤالات علما: مباحث مقام سلطانيه: گفتگوهایى است در چهار مبحث متفاوت<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1054?volumeNumber=2§ionNumber=192&viewType=html ر.ک: همان، ص192]</ref>. | |||
#تفسير آيه '''ولو شئنا لآتينا كل نفس هداها و لكن حق القول منى لاملان جهنم من الجنه و الناس اجمعين'''<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1054?volumeNumber=2§ionNumber=224&viewType=html ر.ک: همان، ص224]</ref>. | |||
#تفسير آيه '''و لو علم فيهم خيرا لاسمعهم'''...<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1054?volumeNumber=2§ionNumber=232&viewType=html ر.ک: همان، ص232]</ref> | |||
#تفسير '''انا انزلناه في ليله القدر'''. تاویلاتى است عرفانى درباره شب قدر نه تفسير حرف به حرف این آيه<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1054?volumeNumber=2§ionNumber=237&viewType=html ر.ک: همان، ص237]</ref>. | |||
#فايده زيارت: گفتارى است درباره ارزش تن بزرگان پس از وفات و نيز زيارت قبور ايشان<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1054?volumeNumber=2§ionNumber=242&viewType=html ر.ک: همان، ص242]</ref>. | |||
#شرح حديث انا مدينه العلم و على بابها<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1054?volumeNumber=2§ionNumber=249&viewType=html ر.ک: همان، ص249]</ref>. | |||
#مراتب علوم: علم معقول و منقول<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1054?volumeNumber=2§ionNumber=256&viewType=html ر.ک: همان، ص256]</ref>. | |||
#ذيل رساله لطايف طبى. این نام به قلم نویسنده رساله، در سرآغاز رساله آمده است و چنين برمىآيد كه خواجه رسالهاى به نام لطايف طبى داشته است كه این یکى دنباله آن است. گفتارى است حاوى دو پرسش و پاسخ پزشكى<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1054?volumeNumber=2§ionNumber=261&viewType=html ر.ک: همان، 261]</ref>. | |||
#تدویر زمین: رساله در علم هيئت، گفتارى است در اثبات كرویت زمین برپايه انديشه ستاره شناسان و تفسير آياتى از قرآن در این زمینه<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1054?volumeNumber=2§ionNumber=267&viewType=html ر.ک: همان، ص267]</ref>. | |||
#تفسير '''لو كان البحر مدادا''': جواب قاضى مرو درباره پایان ناپذيرى كلمات الهى و تفسير آيه فوق<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1054?volumeNumber=2§ionNumber=349&viewType=html ر.ک: همان، ص349]</ref>. | |||
#رساله در اثبات اشرفيت عقلا از علما<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1054?volumeNumber=2§ionNumber=413&viewType=html ر.ک: همان، ص413]</ref>. | |||
#:در این رساله به تعريف علم و سپس تقسيم علم به تصور و تصديق و تقسيمهاى ديگر؛ مانند شرعى و غير شرعى پرداخته شده و پس از آن عقل به چهار معنى تقسيم شده است: 1- جوهر مجرد،2- قوت نظرى، 3- عقلى كه مناط تكليف است، 4- مصطلح جمهور. | |||
#سؤالات مرتضى معظم نظامالدين<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1054?volumeNumber=2§ionNumber=514&viewType=html ر.ک: همان، ص514]</ref>: چهار پرسش از هفت پرسش وى به جاى مانده است: پرسش چهارم درباره برترى امت محمد(ص) بر امت موسى(ع)، پنجم درباره معراج و آسمان هفتم و سدره المنتهى، پرسش ششم درباره پيامبر مرسل و پيامبر غير مرسل و علم لدنى است. پرسش هفتم درباره حديث: تنام عيناى و لاينام قلبى. | |||
#سؤالات مولانا معظم عماد المله والدين ابن الخوام<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1054?volumeNumber=2§ionNumber=517&viewType=html ر.ک: همان، ص517]</ref>. | |||
به گفتگویى مىپردازد كه در شب دوشنبه 14 جمادى 709ق در مقام فراهان درباره شناخت ماه 29 و 30 روزه با پادشاه اسلام(كه ظاهرا اولجايتو است) داشته است. | |||
در این رساله به تعريف علم و سپس تقسيم علم به تصور و تصديق و تقسيمهاى ديگر؛ مانند شرعى و غير شرعى پرداخته شده و پس از آن عقل به چهار معنى تقسيم شده است: 1- جوهر مجرد،2- قوت نظرى، 3- عقلى كه مناط تكليف است، 4- مصطلح جمهور. | |||
== ویژگیهای اثر == | == ویژگیهای اثر == | ||
ویژگىهاى این اثر را مىتوان به چند دسته تقسيم كرد | ویژگىهاى این اثر را مىتوان به چند دسته تقسيم كرد | ||
خواجه در این کتاب در مجموع بيش از هر جاى ديگرى از مصنفات خود از خویش سخن گفته و قدرت ذهن و عمق مطالعات مختلف علمى و نيز مشرب فكرى و روال عقيدتىاش را به نمايش گذاشته است. | |||
# سادگى و روانى كلام. | |||
# اقتباس از آيات. | |||
# مباحث و مسائل فلسفى. | |||
# توجه به مهام ادارى و مملكت دارى. | |||
# اطلاعات پزشكى. | |||
==نسخه شناسى== | ==نسخه شناسى== | ||
خط ۱۲۰: | خط ۸۵: | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
# مقدمه رضا شعبانى بر کتاب. | |||
#[[:noormags:72058| غفرانى، على؛ رشيدالدين فضلالله و انديشه آبادگرى در قلمرو ايلخانان؛ مطالعات اسلامی بهار 1385 - شماره 71 علمی-پژوهشی (حوزه علمیه)/ISC (24 صفحه - از 167 تا 190 )]]. | |||
# [[آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|آقابزرگ تهرانى]]، [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة]]؛ ج سوم، چهارم، پنجم و هشتم. | |||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
خط ۱۳۰: | خط ۹۳: | ||
[[رده:کلیات]] | [[رده:کلیات]] | ||
[[رده:پرسشها و پاسخها]] | [[رده:پرسشها و پاسخها]] | ||
[[رده:بهمن (1400)]] |
ویرایش