۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
أخلاق العلماء: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - '}} '''' به '}} '''') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
}} | }} | ||
'''أخلاق العلماء''' اثر [[آجری، محمد بن حسین|محمد بن حسین بن عبدالله الآجرى]]، (متوفى360ق)، با تصحيح [[انصاری، اسماعیل بن محمد|اسماعيل بن محمد انصارى]]، بررسى و بيان اخلاق، صفات و فضايل علما مى‌باشد كه به زبان عربى و در قرن چهارم هجرى، نوشته شده است. | |||
'''أخلاق العلماء''' اثر [[آجری، محمد بن حسین|محمد بن حسین بن عبدالله الآجرى]]، (متوفى360ق)، با تصحيح اسماعيل بن محمد | |||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
کتاب با دو مقدمه از ناشر و مصحح در بيان شرح حال مصحح و نویسنده آغاز و مطالب در سه باب و یک ملحقه تنظيم شده است. | کتاب با دو مقدمه از ناشر<ref>[https://noorlib.ir/book/view/19944?pageNumber=3&viewType=html ر.ک: مقدمه، ص 3]</ref> و مصحح <ref>[https://noorlib.ir/book/view/19944?pageNumber=17&viewType=html ر.ک: همان، ص 17]</ref>در بيان شرح حال مصحح و نویسنده آغاز و مطالب در سه باب و یک ملحقه تنظيم شده است. | ||
[[آجری، محمد بن حسین|نویسنده]] در بيان مطالب از آيات قرآن كريم و روايات شريف استفاده نموده است. | [[آجری، محمد بن حسین|نویسنده]] در بيان مطالب از آيات قرآن كريم و روايات شريف استفاده نموده است. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
نویسنده در ابتدا، پس از حمد و ثناى خداوند، مطالبى در مورد فضيلت و ارزش علم و عالم بيان نموده است. در این بخش، آياتى از قرآن و سنت بيان و شرح شده است. برخى از آياتى كه مؤلف استفاده نموده، عبارت است از: | نویسنده در ابتدا، پس از حمد و ثناى خداوند، مطالبى در مورد فضيلت و ارزش علم و عالم بيان نموده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/19944?pageNumber=31&viewType=html ر.ک: همان، ص31]</ref>. در این بخش، آياتى از قرآن و سنت بيان و شرح شده است. برخى از آياتى كه مؤلف استفاده نموده، عبارت است از: | ||
''' «انما يخشى الله من عباده العلماء ان الله عزيز غفور». ''' | ''' «انما يخشى الله من عباده العلماء ان الله عزيز غفور». ''' | ||
| خط ۴۲: | خط ۴۱: | ||
''' «و لكن كونوا ربانين بما كنتم تعلمون الکتاب و بما كنتم تدرسون». ''' | ''' «و لكن كونوا ربانين بما كنتم تعلمون الکتاب و بما كنتم تدرسون». ''' | ||
باب اول، پيرامون فضليت علما در دنيا و آخرت بوده و نویسنده در آن، رواياتى همراه با ذكر سند نقل نموده و شرح و توضيح داده است. | باب اول، پيرامون فضليت علما در دنيا و آخرت بوده و نویسنده در آن، رواياتى همراه با ذكر سند نقل نموده و شرح و توضيح داده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/19944?pageNumber=36&viewType=html ر.ک: همان، ص36]</ref>. | ||
برخى از روايات این باب بدين ترتيب است: | برخى از روايات این باب بدين ترتيب است: | ||
«فضيلت و برترى عالم بر عابد مانند فضيلت و برترى ماه در شب هلال كامل است بر ساير كواكب و ستارگان، بدرستى كه علماء ورثه انبياء هستند، بدرستى كه انبياء، دينار و درهمى به ارث نمى‌گذارند. همانا ارث آنان علم است. پس كسى كه آن (علم) را اخذ نمايد بهره فراوان برده است»، «یک فقيه، برای شيطان از هزار عابد سخت‌تر | «فضيلت و برترى عالم بر عابد مانند فضيلت و برترى ماه در شب هلال كامل است بر ساير كواكب و ستارگان، بدرستى كه علماء ورثه انبياء هستند، بدرستى كه انبياء، دينار و درهمى به ارث نمى‌گذارند. همانا ارث آنان علم است. پس كسى كه آن (علم) را اخذ نمايد بهره فراوان برده است»، «یک فقيه، برای شيطان از هزار عابد سخت‌تر است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/19944?pageNumber=36&viewType=html ر.ک: همان]</ref>» و... | ||
مؤلف در این باب، روايتى ذكر نموده كه در آن، آيه ربنا ءَاتنا في الدنيا حسنه... ذكر شده و به این نكته اشاره نموده كه حسنه در دنيا، علم و عبادت است و در آخرت بهشت. | مؤلف در این باب، روايتى ذكر نموده كه در آن، آيه ربنا ءَاتنا في الدنيا حسنه... ذكر شده و به این نكته اشاره نموده كه حسنه در دنيا، علم و عبادت است و در آخرت بهشت<ref>[https://noorlib.ir/book/view/19944?pageNumber=50&viewType=html ر.ک: همان، ص50]</ref>. | ||
باب دوم، در مورد اوصاف علمايى است كه با علم خود باعث نفع و سود هستند.مؤلف در این قسمت، هفت صفت از اوصاف علما را ذكر نموده و پيرامون آن‌ها توضيح داده است. | باب دوم، در مورد اوصاف علمايى است كه با علم خود باعث نفع و سود هستند<ref>[https://noorlib.ir/book/view/19944?pageNumber=54&viewType=html ر.ک: همان، ص54]</ref>. مؤلف در این قسمت، هفت صفت از اوصاف علما را ذكر نموده و پيرامون آن‌ها توضيح داده است. | ||
یکى از صفاتى كه بيان مى‌شود صفت طلب علم است. مؤلف، در توضيح این صفت، بيان مى‌كند كه از جمله صفاتى كه علماء آن را اراده مى‌نمايد، طلب و تحصيل علم مى‌باشد. وى به این نكته اشاره دارد كه خداوند، بر بندگان خود عبادت را واجب نموده و شاخه‌اى از عبادت، علم است. | یکى از صفاتى كه بيان مى‌شود صفت طلب علم است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/19944?pageNumber=55&viewType=html ر.ک: همان، ص55]</ref>. مؤلف، در توضيح این صفت، بيان مى‌كند كه از جمله صفاتى كه علماء آن را اراده مى‌نمايد، طلب و تحصيل علم مى‌باشد. وى به این نكته اشاره دارد كه خداوند، بر بندگان خود عبادت را واجب نموده و شاخه‌اى از عبادت، علم است. | ||
عناوین صفاتى كه مؤلف در این باب ذكر مى‌نمايد عبارت است از: | عناوین صفاتى كه مؤلف در این باب ذكر مى‌نمايد عبارت است از: | ||
صفت مشى | صفت مشى علما<ref>[https://noorlib.ir/book/view/19944?pageNumber=55&viewType=html ر.ک: همان، ص55]</ref>؛ صفت مجالست و همنشينى علم<ref>[https://noorlib.ir/book/view/19944?pageNumber=57&viewType=html ر.ک: همان، ص57]</ref>ا؛ معروف شدن علما به علم<ref>[https://noorlib.ir/book/view/19944?pageNumber=57&viewType=html ر.ک: همان، ص57]</ref>؛ مناظره علما<ref>[https://noorlib.ir/book/view/19944?pageNumber=61&viewType=html ر.ک: همان، ص61]</ref>؛ اخلاق و معاشرت علما<ref>[https://noorlib.ir/book/view/19944?pageNumber=67&viewType=html ر.ک: همان، ص67]</ref>. | ||
باب سوم، پيرامون سؤال خداوند از علما در رابطه با علم و عمل به آن است. این باب، بسيار خلاصه و مختصر بوده و در آن به چند آيه و روايت بدين مضمون اشاره شده كه علما در برابر علم و آگاهى كه دارند، مسئول بوده و بايد به علم و دانسته‌هاى خویش عمل نمايند. | باب سوم، پيرامون سؤال خداوند از علما در رابطه با علم و عمل به آن است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/19944?pageNumber=77&viewType=html ر.ک: همان، ص77]</ref>. این باب، بسيار خلاصه و مختصر بوده و در آن به چند آيه و روايت بدين مضمون اشاره شده كه علما در برابر علم و آگاهى كه دارند، مسئول بوده و بايد به علم و دانسته‌هاى خویش عمل نمايند. | ||
ملحقه | ملحقه کتاب<ref>[https://noorlib.ir/book/view/19944?pageNumber=82&viewType=html ر.ک: همان، ص82]</ref>، پيرامون اخلاق عالمان جاهلى است كه به سبب علمشان فريب خورده‌اند.در این ملحقه، تعداد 53 روايت همراه با سند بيان شده است. از جمله این روايات، حديثى از پيامبر(ص) است كه مى‌فرمايند: كسى كه علم را برای غير خدا فراگيرد، يا به سبب علم، غير خدا را اراده نمايد، جايگاهش در آتش است. | ||
آخرين مطلب کتاب، در مورد كسانى است كه با علم خود، باعث نفع به ديگران مى‌شوند. در این بخش نيز برخى از صفات و اخلاق علما و شيوه معاشرت آنان با مردم بيان شده است. | آخرين مطلب کتاب، در مورد كسانى است كه با علم خود، باعث نفع به ديگران مى‌شوند<ref>[https://noorlib.ir/book/view/19944?pageNumber=109&viewType=html ر.ک: همان، ص109]</ref>. در این بخش نيز برخى از صفات و اخلاق علما و شيوه معاشرت آنان با مردم بيان شده است. | ||
==وضعيت کتاب== | ==وضعيت کتاب== | ||
فهرست مطالب در پایان کتاب آمده است. | فهرست مطالب در پایان کتاب آمده است. | ||
| خط ۷۲: | خط ۷۰: | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
مقدمه و متن کتاب. | مقدمه و متن کتاب. | ||