۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
سبک‌شناسی دانش رجال الحدیث: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'نجاشى' به 'نجاشى'
جز (جایگزینی متن - '== معرفى اجمالى == «(.*)»' به '== معرفى اجمالى == '''$1'''') |
جز (جایگزینی متن - 'نجاشى' به 'نجاشى') |
||
| خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
همچنين اساس علم رجال الحديث را سه هدف مى‌داند كه عبارتند از: | همچنين اساس علم رجال الحديث را سه هدف مى‌داند كه عبارتند از: | ||
1. بيان طرق و سلسله سندها تا قائل روايت: بيان طرق باعث مى‌شود تا حديث از ارسال خارج شده و معتبر گردد. شيخ طوسى (رحمه اللّه) در كتاب «فهرست» خود اين‌گونه طرق را يادآور شده است و نجاشى نيز در بخشى از موارد، به ذكر طرق پرداخته است؛ مثل آنچه كه در مورد عهدنامه مالك اشتر آورده است. | 1. بيان طرق و سلسله سندها تا قائل روايت: بيان طرق باعث مى‌شود تا حديث از ارسال خارج شده و معتبر گردد. شيخ طوسى (رحمه اللّه) در كتاب «فهرست» خود اين‌گونه طرق را يادآور شده است و [[نجاشی، احمد بن علی|نجاشى]] نيز در بخشى از موارد، به ذكر طرق پرداخته است؛ مثل آنچه كه در مورد عهدنامه مالك اشتر آورده است. | ||
2. بيان طبقه راوى: بخشى از هسته مركزى كتاب‌هاى علم رجال بر اين محور دور مى‌زند كه طبقه راوى را شناسايى نمايد؛ يعنى در چه عصر و دوره‌اى مى‌زيسته و از اصحاب و حواريين كدام امام محسوب مى‌شده است. دانستن راوى و طبقه او، به‌خوبى وقوع ارسال در سلسله سندها را آشكار مى‌كند و باعث مى‌شود تا از وقوع تدليس در سلسله سندها واقف شده و در احاديث موضوع و ضعيف واقع نشويم. | 2. بيان طبقه راوى: بخشى از هسته مركزى كتاب‌هاى علم رجال بر اين محور دور مى‌زند كه طبقه راوى را شناسايى نمايد؛ يعنى در چه عصر و دوره‌اى مى‌زيسته و از اصحاب و حواريين كدام امام محسوب مى‌شده است. دانستن راوى و طبقه او، به‌خوبى وقوع ارسال در سلسله سندها را آشكار مى‌كند و باعث مى‌شود تا از وقوع تدليس در سلسله سندها واقف شده و در احاديث موضوع و ضعيف واقع نشويم. | ||
| خط ۷۱: | خط ۷۱: | ||
در فصل سوم، حجيت قول رجالى را مورد بررسى قرار مى‌دهد. به اعتقاد نويسنده به كسى كه نظريّه او در باب توثيق و تضعيف روات معتبر باشد، رجالى مى‌گويند. پس رجالى به يك شرح‌حال‌نگار كه وقايع تاريخى را نگاشته و يا به يك فقيه يا لغت‌دان اطلاق نمى‌شود. وى با تقسيم رجاليان به متقدم و متأخر، ادله حجيت قول رجالى را مورد بررسى قرار مى‌دهد <ref>[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20642/1/48 ر.ك: همان، ص48]-[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20642/1/45 45]</ref>. | در فصل سوم، حجيت قول رجالى را مورد بررسى قرار مى‌دهد. به اعتقاد نويسنده به كسى كه نظريّه او در باب توثيق و تضعيف روات معتبر باشد، رجالى مى‌گويند. پس رجالى به يك شرح‌حال‌نگار كه وقايع تاريخى را نگاشته و يا به يك فقيه يا لغت‌دان اطلاق نمى‌شود. وى با تقسيم رجاليان به متقدم و متأخر، ادله حجيت قول رجالى را مورد بررسى قرار مى‌دهد <ref>[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20642/1/48 ر.ك: همان، ص48]-[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20642/1/45 45]</ref>. | ||
در فصل چهارم و پنجم از بخش اول، كتب رجالى متقدم (سه كتاب) و متأخر (دو كتاب) جداگانه مورد بررسى قرار گرفته است؛ به‌عنوان مثال درباره رجال نجاشى مى‌خوانيم: علماى رجال در صورت تعارض بين قول نجاشى و ديگر رجالى‌ها، سخن نجاشى را ملاك و ميزان قرار مى‌دهند؛ چراكه رجال نجاشى خصوصيّات و مزايايى دارد كه عبارتند از: 1. اين كتاب به راويان و مؤلّفان شيعه اختصاص دارد و متعرّض راويان عامّه نشده است؛ 2. نجاشى علاوه بر تعديل و توثيق راوى، به شرح حال او نيز پرداخته است؛ 3. وى طبق اعتراف اهل رجال، اضبط علماى رجال و كتابش اضبط كتاب‌هاى رجالى است؛ 4. نجاشى طرق اتّصال خود به مصنّفات و كتب اصحاب را ذكر كرده است <ref>[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20642/1/55 ر.ك: همان، ص55]-[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20642/1/54 54]</ref>. | در فصل چهارم و پنجم از بخش اول، كتب رجالى متقدم (سه كتاب) و متأخر (دو كتاب) جداگانه مورد بررسى قرار گرفته است؛ به‌عنوان مثال درباره رجال [[نجاشی، احمد بن علی|نجاشى]] مى‌خوانيم: علماى رجال در صورت تعارض بين قول [[نجاشی، احمد بن علی|نجاشى]] و ديگر رجالى‌ها، سخن [[نجاشی، احمد بن علی|نجاشى]] را ملاك و ميزان قرار مى‌دهند؛ چراكه رجال [[نجاشی، احمد بن علی|نجاشى]] خصوصيّات و مزايايى دارد كه عبارتند از: 1. اين كتاب به راويان و مؤلّفان شيعه اختصاص دارد و متعرّض راويان عامّه نشده است؛ 2. [[نجاشی، احمد بن علی|نجاشى]] علاوه بر تعديل و توثيق راوى، به شرح حال او نيز پرداخته است؛ 3. وى طبق اعتراف اهل رجال، اضبط علماى رجال و كتابش اضبط كتاب‌هاى رجالى است؛ 4. [[نجاشی، احمد بن علی|نجاشى]] طرق اتّصال خود به مصنّفات و كتب اصحاب را ذكر كرده است <ref>[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20642/1/55 ر.ك: همان، ص55]-[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20642/1/54 54]</ref>. | ||
نويسنده در بخش دوم كتاب به بررسى كتب رجالى چهارصد سال اخير پرداخته است. علم رجال در چهارصد سال اخير، فرازونشيب‌هاى گوناگونى داشته و به نهايت كمال و شكوفايى خود رسيده است. هدف تمامى رجاليان در اين دوره، شناسايى راويان اسناد احاديث است؛ امّا هريك از اين بزرگواران، شيوه و منهجى را در تأليف كتاب خود در نظر داشته است كه نويسنده در شش فصل به بررسى آنها پرداخته است: 1. آثار تأليف‌شده بر اساس تنويع حديث؛ 2. آثار تأليف‌شده بر اساس گردآورى قرائن؛ 3. آثار تأليف‌شده به شيوه تصنيف؛ 4. آثار تأليف‌شده بر اساس شناسايى عناوين مختلف؛ 5. دائرةالمعارف‌هاى گسترده علم رجال كه بر اساس نقد قرائن تأليف شده‌اند؛ 6. منهج رجالى آيت‌الله بروجردى(ره). | نويسنده در بخش دوم كتاب به بررسى كتب رجالى چهارصد سال اخير پرداخته است. علم رجال در چهارصد سال اخير، فرازونشيب‌هاى گوناگونى داشته و به نهايت كمال و شكوفايى خود رسيده است. هدف تمامى رجاليان در اين دوره، شناسايى راويان اسناد احاديث است؛ امّا هريك از اين بزرگواران، شيوه و منهجى را در تأليف كتاب خود در نظر داشته است كه نويسنده در شش فصل به بررسى آنها پرداخته است: 1. آثار تأليف‌شده بر اساس تنويع حديث؛ 2. آثار تأليف‌شده بر اساس گردآورى قرائن؛ 3. آثار تأليف‌شده به شيوه تصنيف؛ 4. آثار تأليف‌شده بر اساس شناسايى عناوين مختلف؛ 5. دائرةالمعارف‌هاى گسترده علم رجال كه بر اساس نقد قرائن تأليف شده‌اند؛ 6. منهج رجالى آيت‌الله بروجردى(ره). | ||
در فصل ششم اين بخش مى‌خوانيم: «محور عمده بحث‌هاى رجالى آيت‌اللّه بروجردى(ره) بر اساس طبقات و طبقه‌شناسى استوار بود. مراد از «طبقه»، گروهى از افراد راويان مى‌باشند كه در يك دوره زيست كرده‌اند. نوع كتاب‌هاى رجالى كه عالمان شيعه تأليف كرده‌اند، بر اساس حروف الفبا مى‌باشد. از زمان مرحوم نجاشى (450ق) تا زمان ما كه مجموعه‌هاى رجالى گوناگونى همچون: «منهج المقال»، «بهجة الآمال»، «تنقيح المقال»، «قاموس الرجال» و «معجم رجال الحديث» كه در رديف مفصّل‌ترين معجم‌هاى رجالى شيعه مى‌باشند و يا مجموعه‌هاى مختصرى همچون: «جامع الرواة»، «نقد الرجال» و «منتهى المقال»، همه بر اساس شيوه الفبايى تأليف شده‌اند. البتّه در ميان كتاب‌هاى رجالى قدما، شيخ طوسى(ره) كتاب رجال خود را بر اساس طبقات تأليف كرده است <ref>[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20642/1/15 ر.ك: همان، ص15]</ref>. | در فصل ششم اين بخش مى‌خوانيم: «محور عمده بحث‌هاى رجالى آيت‌اللّه بروجردى(ره) بر اساس طبقات و طبقه‌شناسى استوار بود. مراد از «طبقه»، گروهى از افراد راويان مى‌باشند كه در يك دوره زيست كرده‌اند. نوع كتاب‌هاى رجالى كه عالمان شيعه تأليف كرده‌اند، بر اساس حروف الفبا مى‌باشد. از زمان مرحوم [[نجاشی، احمد بن علی|نجاشى]] (450ق) تا زمان ما كه مجموعه‌هاى رجالى گوناگونى همچون: «منهج المقال»، «بهجة الآمال»، «تنقيح المقال»، «قاموس الرجال» و «معجم رجال الحديث» كه در رديف مفصّل‌ترين معجم‌هاى رجالى شيعه مى‌باشند و يا مجموعه‌هاى مختصرى همچون: «جامع الرواة»، «نقد الرجال» و «منتهى المقال»، همه بر اساس شيوه الفبايى تأليف شده‌اند. البتّه در ميان كتاب‌هاى رجالى قدما، شيخ طوسى(ره) كتاب رجال خود را بر اساس طبقات تأليف كرده است <ref>[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20642/1/15 ر.ك: همان، ص15]</ref>. | ||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == | ||