پرش به محتوا

فرهنگ معارف نهج‌البلاغه: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۱ فوریهٔ ۲۰۲۲
جز
جایگزینی متن - 'نهج‌البلاغه' به 'نهج‌البلاغة'
جز (جایگزینی متن - 'كيفيت' به 'کیفیت')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز (جایگزینی متن - 'نهج‌البلاغه' به 'نهج‌البلاغة')
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات کتاب
{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR03483J1.jpg
| تصویر =NUR03483J1.jpg
| عنوان =فرهنگ معارف نهج‌البلاغه
| عنوان =فرهنگ معارف نهج‌البلاغة
| عنوان‌های دیگر =
| عنوان‌های دیگر =
| پدیدآوران =  
| پدیدآوران =  
خط ۲۷: خط ۲۷:
}}
}}


'''فرهنگ معارف نهج‌البلاغه''' تأليف [[دشتی، محمد|محمد دشتى]] (م 1330ش) محقق شهير نهج‌البلاغه است. اين اثر براى سطوح مختلف فكرى محققان اسلامى جهت آشنايى با معارف نهج‌البلاغه تدوين شده است.
'''فرهنگ معارف نهج‌البلاغة''' تأليف [[دشتی، محمد|محمد دشتى]] (م 1330ش) محقق شهير نهج‌البلاغة است. اين اثر براى سطوح مختلف فكرى محققان اسلامى جهت آشنايى با معارف نهج‌البلاغة تدوين شده است.


== ساختار==
== ساختار==
خط ۳۵: خط ۳۵:
در اين اثر مقدمه ارزشمندى به قلم استاد [[جعفری تبریزی، محمدتقی|محمدتقى جعفرى]] آمده است كه در بخشى از آن در توصيف كتاب مى‌خوانيم: «اين كار بزرگ به قدرى ارزنده و مورد نياز جامعه ماست كه مى‌توان گفت: يكى از كارهاى كم نظير حوزه مبارکه قم در مقوله خود مى‌باشد كه مخصوصاً دانشجويان دانشكده‌ها و طلاب حوزه‌هاى علميّه را به يك حركت علمى و عملى بسيار پر معنى وادار مى‌كند».
در اين اثر مقدمه ارزشمندى به قلم استاد [[جعفری تبریزی، محمدتقی|محمدتقى جعفرى]] آمده است كه در بخشى از آن در توصيف كتاب مى‌خوانيم: «اين كار بزرگ به قدرى ارزنده و مورد نياز جامعه ماست كه مى‌توان گفت: يكى از كارهاى كم نظير حوزه مبارکه قم در مقوله خود مى‌باشد كه مخصوصاً دانشجويان دانشكده‌ها و طلاب حوزه‌هاى علميّه را به يك حركت علمى و عملى بسيار پر معنى وادار مى‌كند».


نویسنده در پيش‌گفتار، سير در معارف و مباحث نهج‌البلاغه را پس از شناخت نهج‌البلاغه، يكى از ضروريات و مرحله دوم آشنايى با اين كتاب شريف مى‌داند و لذا چنين مى‌نويسد: «پس از فراگيرى دروس فصل اول كتاب شناخت نهج‌البلاغه و دانستن کیفیت تدوين و جمع‌آورى سخنان [[امام على(ع)]] در قرن چهارم، و شناخت ارزش‌هاى والا و كارآيى بى‌نظير آن، و... اكنون، سيرى در معارف و مباحث نهج‌البلاغه ضرورت پيدا مى‌كند، تا جوانب گسترده سخنان امام را كشف نموده و از نزدیک مورد مطالعه قرار دهيم و جان و دل را در چشمه هميشه جارى علوم علوى شستشو نمائيم».
نویسنده در پيش‌گفتار، سير در معارف و مباحث نهج‌البلاغة را پس از شناخت نهج‌البلاغة، يكى از ضروريات و مرحله دوم آشنايى با اين كتاب شريف مى‌داند و لذا چنين مى‌نويسد: «پس از فراگيرى دروس فصل اول كتاب شناخت نهج‌البلاغة و دانستن کیفیت تدوين و جمع‌آورى سخنان [[امام على(ع)]] در قرن چهارم، و شناخت ارزش‌هاى والا و كارآيى بى‌نظير آن، و... اكنون، سيرى در معارف و مباحث نهج‌البلاغة ضرورت پيدا مى‌كند، تا جوانب گسترده سخنان امام را كشف نموده و از نزدیک مورد مطالعه قرار دهيم و جان و دل را در چشمه هميشه جارى علوم علوى شستشو نمائيم».


وى هدف خود در اين پروژه فرهنگى، استخراج علوم و فنون و معارف نهفته در خطبه‌ها، نامه‌ها، و حكمت‌ها و همگانى نمودن استفاده از معارف نهج‌البلاغه مى‌داند تا همگان بتوانند معارف نهفته در نهج‌البلاغه را در قالب‌هاى گويا و زيبا بيابند، و متناسب با مشكلات و نيازهاى فردى و اجتماعى خود بكار گيرند.
وى هدف خود در اين پروژه فرهنگى، استخراج علوم و فنون و معارف نهفته در خطبه‌ها، نامه‌ها، و حكمت‌ها و همگانى نمودن استفاده از معارف نهج‌البلاغة مى‌داند تا همگان بتوانند معارف نهفته در نهج‌البلاغة را در قالب‌هاى گويا و زيبا بيابند، و متناسب با مشكلات و نيازهاى فردى و اجتماعى خود بكار گيرند.


معارف و مطالب هر خطبه‌اى، در همان جايگاه خاص خودش، دسته‌بندى و قالب‌ريزى شده است تا محققان و اساتيدى كه مى‌خواهند شرح و تفسير جامع به ترتيب خطبه‌ها و نامه‌ها و حكمت‌ها داشته باشند، يا نهج‌البلاغه را از آغاز تا پايان تدريس كنند و يا مطالب هر خطبه و نامه و حكمت را در جايگاه خويش بيابند، به آسانى در تحقّق آرمان خود موفّق باشند.
معارف و مطالب هر خطبه‌اى، در همان جايگاه خاص خودش، دسته‌بندى و قالب‌ريزى شده است تا محققان و اساتيدى كه مى‌خواهند شرح و تفسير جامع به ترتيب خطبه‌ها و نامه‌ها و حكمت‌ها داشته باشند، يا نهج‌البلاغة را از آغاز تا پايان تدريس كنند و يا مطالب هر خطبه و نامه و حكمت را در جايگاه خويش بيابند، به آسانى در تحقّق آرمان خود موفّق باشند.


مراحل تدوين اين اثر ارزشمند از يك روال عليم و منطقى برخوردار بوده كه به ترتيب عبارت است از:
مراحل تدوين اين اثر ارزشمند از يك روال عليم و منطقى برخوردار بوده كه به ترتيب عبارت است از:
خط ۴۵: خط ۴۵:
#مطالعه و فهم درست الفاظ و عبارات.
#مطالعه و فهم درست الفاظ و عبارات.
#مطالعه ترجمه‌ها و شروح موجود براى كشف انواع برداشت‌ها.
#مطالعه ترجمه‌ها و شروح موجود براى كشف انواع برداشت‌ها.
#استفاده از معجم‌المفهرس و ديگر فرهنگ‌ها براى گسترش معانى و معارف نهفته در قالب الفاظ و عبارات نهج‌البلاغه.
#استفاده از معجم‌المفهرس و ديگر فرهنگ‌ها براى گسترش معانى و معارف نهفته در قالب الفاظ و عبارات نهج‌البلاغة.
#فهم درست متشابهات و ضرب‌المثل‌ها.
#فهم درست متشابهات و ضرب‌المثل‌ها.
#فهم درست فرازهاى مشكل نهج‌البلاغه با روش‌هاى حل تضادهاى ظاهرى (علم تعادل و تراجيح)
#فهم درست فرازهاى مشكل نهج‌البلاغة با روش‌هاى حل تضادهاى ظاهرى (علم تعادل و تراجيح)
#ايجاد ارتباط صحيح بين عبارات و معانى و معارف نهفته در كتاب.
#ايجاد ارتباط صحيح بين عبارات و معانى و معارف نهفته در كتاب.
#قالب‌ريزى معانى و معارف نهج‌البلاغه؛ وقت فراوانى گرفت تا برداشت‌ها در قالب صدها و هزاران فيش تحقيقاتى، مراحل پژوهشى را گذرانده و در پرتو فهرست‌هاى كلّى و جزئى عرضه شود.
#قالب‌ريزى معانى و معارف نهج‌البلاغة؛ وقت فراوانى گرفت تا برداشت‌ها در قالب صدها و هزاران فيش تحقيقاتى، مراحل پژوهشى را گذرانده و در پرتو فهرست‌هاى كلّى و جزئى عرضه شود.
#سازماندهى عناوين كلّى و جزئى؛ عناوين ريز مربوط به عناوين كلّى، هر كدام در جايگاه خاص خود قرار گرفته و سيستم بحث در يك خطبه يا نامه يا حكمت نهج‌البلاغه از نظم منطقى قابل قبولى برخوردار است. از اين‌رو در خطبه‌ها و نامه‌ها و حكمت‌هاى كوتاه، كار استخراج معانى و قالب‌ريزى و سازماندهى عناوين و موضوعات به گونه‌اى روان و آسان انجام پذيرفت كه نظم ترتيبى الفاظ نيز رعايت شد؛ اما در خطبه‌ها و نامه‌ها و حكمت‌هاى طولانى كار استخراج و سازماندهى و قالب‌ريزى معارف نهج‌البلاغه، به گونه‌اى موضوعى و منسجم‌تر انجام گرفت كه يك موضوع در سراسر يك خطبه به كمال رسيد تا از هر گونه، پرگوئى و تكرار ملال آور پرهيز شود.
#سازماندهى عناوين كلّى و جزئى؛ عناوين ريز مربوط به عناوين كلّى، هر كدام در جايگاه خاص خود قرار گرفته و سيستم بحث در يك خطبه يا نامه يا حكمت نهج‌البلاغة از نظم منطقى قابل قبولى برخوردار است. از اين‌رو در خطبه‌ها و نامه‌ها و حكمت‌هاى كوتاه، كار استخراج معانى و قالب‌ريزى و سازماندهى عناوين و موضوعات به گونه‌اى روان و آسان انجام پذيرفت كه نظم ترتيبى الفاظ نيز رعايت شد؛ اما در خطبه‌ها و نامه‌ها و حكمت‌هاى طولانى كار استخراج و سازماندهى و قالب‌ريزى معارف نهج‌البلاغة، به گونه‌اى موضوعى و منسجم‌تر انجام گرفت كه يك موضوع در سراسر يك خطبه به كمال رسيد تا از هر گونه، پرگوئى و تكرار ملال آور پرهيز شود.


نویسنده با اينكه اثرى ارزشمند و قابل تقدير پديد آورده است، در انتهاى پيش‌گفتار كتاب چنين آورده است: «و آخرين كلام آنكه در اين كار عظيم، هيچ وقت ادّعا نداريم، همه معارف نهفته در نهج‌البلاغه را استخراج كرديم، اين كار تنها يك قدم كوچك به سوى كلمات نورانى حضرت [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين(ع)]] است كه فرمود: «إنّ كلامنا صعب مستصعب» (همانا سخنان ما مشكل و به زحمت اندازنده محققان است). ما خواسته‌ايم تنها دريچه‌اى به گلستان هميشه معطّر نهج‌البلاغه باز كنيم. اميد كه ديگر محقّقان و پژوهندگان اين راه پر رهرو نگاهدارند و كاستى‌هاى كار ما را بر طرف سازند».
نویسنده با اينكه اثرى ارزشمند و قابل تقدير پديد آورده است، در انتهاى پيش‌گفتار كتاب چنين آورده است: «و آخرين كلام آنكه در اين كار عظيم، هيچ وقت ادّعا نداريم، همه معارف نهفته در نهج‌البلاغة را استخراج كرديم، اين كار تنها يك قدم كوچك به سوى كلمات نورانى حضرت [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين(ع)]] است كه فرمود: «إنّ كلامنا صعب مستصعب» (همانا سخنان ما مشكل و به زحمت اندازنده محققان است). ما خواسته‌ايم تنها دريچه‌اى به گلستان هميشه معطّر نهج‌البلاغة باز كنيم. اميد كه ديگر محقّقان و پژوهندگان اين راه پر رهرو نگاهدارند و كاستى‌هاى كار ما را بر طرف سازند».


== منابع مقاله==
== منابع مقاله==
خط ۵۸: خط ۵۸:




{{نهج‌البلاغه}}
{{نهج‌البلاغة}}


[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
۶٬۵۹۱

ویرایش