۶٬۵۹۱
ویرایش
مصباح البلاغة في مشكاة الصياغة: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'نهج‌البلاغه' به 'نهج‌البلاغة'
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (جایگزینی متن - 'نهج‌البلاغه' به 'نهج‌البلاغة') |
||
| خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
}} | }} | ||
'''مصباح البلاغة فی مشکاة الصیاغة'''، تألیف [[میرجهانی طباطبایی، سید محمدحسن|سید محمدحسن میرجهانى طباطبایى]] به زبان عربى است. نویسنده در این اثر خطبه‌هایى را که مرحوم [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سید رضى]](ره) در | '''مصباح البلاغة فی مشکاة الصیاغة'''، تألیف [[میرجهانی طباطبایی، سید محمدحسن|سید محمدحسن میرجهانى طباطبایى]] به زبان عربى است. نویسنده در این اثر خطبه‌هایى را که مرحوم [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سید رضى]](ره) در نهج‌البلاغة جمع‌آورى نکرده‌اند یا در آن اختلاف روایت وجود دارد، گردآورى کرده است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
کتاب در چهار جزء تنظیم شده است. سه جزء اول به خطبه‌ها و جزء چهارم به نامه‌هاى حضرت اختصاص دارد. در این تصنیف و تألیف به لحاظ خطب و نامه‌ها- نه حکمت‌ها و مواعظ- از شیوه [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سید رضى]](ره) پیروى شده است، جز اینکه در نقل مطالب، اگر مأخذ و سندى وجود داشته ذکر شده است. همچنین اگر خطبه یا نامه‌اى در | کتاب در چهار جزء تنظیم شده است. سه جزء اول به خطبه‌ها و جزء چهارم به نامه‌هاى حضرت اختصاص دارد. در این تصنیف و تألیف به لحاظ خطب و نامه‌ها- نه حکمت‌ها و مواعظ- از شیوه [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سید رضى]](ره) پیروى شده است، جز اینکه در نقل مطالب، اگر مأخذ و سندى وجود داشته ذکر شده است. همچنین اگر خطبه یا نامه‌اى در نهج‌البلاغة به صورت مقطعه آمده و نویسنده بر تمام آن دست یافته، با ذکر مدرک آورده است. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
اصطلاح مستدرک‌نویسى در میان نویسندگان، اصطلاحى آشناست و به این معناست که امورى در راستاى هدف مؤلف بوده است؛ ولى مؤلف به آن دست‌یابى نداشته است تا بتواند همه را در تألیف خویش ذکر نماید، در کتاب دیگرى جمع‌آورى شود. نکته‌ى قابل توجه، هدف و انگیزه‌ى مؤلف است که در مستدرک‌نویسى باید مورد لحاظ قرار گیرد. مثلاً در کتاب شریف | اصطلاح مستدرک‌نویسى در میان نویسندگان، اصطلاحى آشناست و به این معناست که امورى در راستاى هدف مؤلف بوده است؛ ولى مؤلف به آن دست‌یابى نداشته است تا بتواند همه را در تألیف خویش ذکر نماید، در کتاب دیگرى جمع‌آورى شود. نکته‌ى قابل توجه، هدف و انگیزه‌ى مؤلف است که در مستدرک‌نویسى باید مورد لحاظ قرار گیرد. مثلاً در کتاب شریف نهج‌البلاغة [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سید رضى]] به قصد جمع‌آورى سخنانى فصیح و بلیغ، دست به تألیف زده است و علاوه بر این مى‌خواسته، فضایل جامع حضرت و محاسن او را بیان کند. با توجه به مطالب فوق، مستدرک نویس‌هاى نهج‌البلاغة غالباً نتوانسته‌اند به هر دو هدف دست یابند، گرچه در جلب هدف دوم موفق بوده‌اند. در مجموع مستدرکاتى براى نهج‌البلاغة وجود داشته که برخى‌ها در دسترس نیست و فقط نامى از آن‌ها به یادگار مانده و برخى از آن‌ها موجود است. | ||
از برخى از نسخه‌هاى | از برخى از نسخه‌هاى نهج‌البلاغة برمى‌آید که [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سید رضى]] خود در فکر تکمله‌اى بوده و در اواخر نهج‌البلاغة به این که در اواخر هر باب از ابواب کتابش اوراقى را براى سخنانى که ممکن است، بعدها یافت شود، سفید گذاشته است، اشاره کرده است؛ ولى چیزى از آن به دست ما نرسیده است. | ||
افزون بر کتبى که تنها نام آن‌ها در کتاب‌هاى مرجع ذکر شده است، کتاب‌هاى دیگرى به عنوان مستدرک | افزون بر کتبى که تنها نام آن‌ها در کتاب‌هاى مرجع ذکر شده است، کتاب‌هاى دیگرى به عنوان مستدرک نهج‌البلاغة نوشته شده که اینک در دست است؛ از جمله: | ||
#مستدرک | #مستدرک نهج‌البلاغة: شیخ هادى کاشف‌الغطاء | ||
#نهج‌السعادة فى مستدرک | #نهج‌السعادة فى مستدرک نهج‌البلاغة: شیخ [[محمودی، محمدباقر|محمدباقرمحمودى]] | ||
#تمام | #تمام نهج‌البلاغة: [[موسوی، صادق|سید صادق موسوى]] | ||
# | #نهج‌البلاغة‌الثانى: شیخ جعفر حائرى | ||
کتاب حاضر نیز از جمله این مستدرکات محسوب مى‌شود. نویسنده با ذکر زحمات و قدردانى از علماى سلف در تحقیق و تصنیف دقائق کلمات حضرت و به ویژه [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سید رضى]](ره) که درهاى کلام آن حضرت(ع) را به گونه‌اى جدید تنظیم نمود، به مطالعات و امعان نظر خود در این کتاب شریف اشاره کرده است. | کتاب حاضر نیز از جمله این مستدرکات محسوب مى‌شود. نویسنده با ذکر زحمات و قدردانى از علماى سلف در تحقیق و تصنیف دقائق کلمات حضرت و به ویژه [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سید رضى]](ره) که درهاى کلام آن حضرت(ع) را به گونه‌اى جدید تنظیم نمود، به مطالعات و امعان نظر خود در این کتاب شریف اشاره کرده است. | ||
آرزوى قلبى نویسنده آن بوده است که آنچه از جوامع کلام حضرت اعم از خطبه‌ها و نامه‌ها که در | آرزوى قلبى نویسنده آن بوده است که آنچه از جوامع کلام حضرت اعم از خطبه‌ها و نامه‌ها که در نهج‌البلاغة نیامده است، را گردآورى نماید؛ البته وى خاطر نشان کرده است که کلمات قصار را بعضى از محققین شیعه و سنى جمع‌آورى کرده‌اند. | ||
نویسنده در این جهت کتب اخبار و آثار و تألیفات فراوانى را مورد مطالعه قرار داده و از آنجا که کلام [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]] براى کسى که از ان طلب روشنایى کند، نور است، این مجموعه را «مصباح البلاغه فى مشکاة الصیاغة» نامیده است. | نویسنده در این جهت کتب اخبار و آثار و تألیفات فراوانى را مورد مطالعه قرار داده و از آنجا که کلام [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]] براى کسى که از ان طلب روشنایى کند، نور است، این مجموعه را «مصباح البلاغه فى مشکاة الصیاغة» نامیده است. | ||
چه‌بسا در اثناء کتاب در خطبه یا کلام یا لفظى تکرار مشاهده شود که به اعتقاد نویسنده معفوّ است، هم چنانکه در | چه‌بسا در اثناء کتاب در خطبه یا کلام یا لفظى تکرار مشاهده شود که به اعتقاد نویسنده معفوّ است، هم چنانکه در نهج‌البلاغة اینگونه است؛ دلیل این امر آنست که روایات کلام حضرت(ع) اختلاف شدیدى داشته و چه‌بسا اتفاق مى‌افتد که سخنى در یک روایت به‌گونه‌اى و در روایت دیگر به نحو دیگرى نقل شده است: با یک اضافه یا لفظ بهترى که مقتضاى حال تکرار آن را طلب مى‌کرده است. چه بسا برخى نیز سهواً یا نسیاناً تکرار شده است. | ||
نویسنده در انتها یادآور شده است که اگرچه تمام سعى و تلاش خود را مبذول داشته است؛ اما ممکن است که کلام شاذ و نادرى در این مجموعه آمده باشد. | نویسنده در انتها یادآور شده است که اگرچه تمام سعى و تلاش خود را مبذول داشته است؛ اما ممکن است که کلام شاذ و نادرى در این مجموعه آمده باشد. | ||
| خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
# مقدمه و متن کتاب | # مقدمه و متن کتاب | ||
# سایت اندیشه قم، مقاله مستدرکات و معاجم | # سایت اندیشه قم، مقاله مستدرکات و معاجم نهج‌البلاغة، محمدتقى یوسفى | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||