پرش به محتوا

ترجمه و شرح نهج‌البلاغه (فیض‌الاسلام): تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۱ فوریهٔ ۲۰۲۲
جز
جایگزینی متن - 'نهج‌البلاغه' به 'نهج‌البلاغة'
جز (جایگزینی متن - 'فیض‌الاسلام اصفهانی، علی‌نقی' به 'فیض‌الاسلام اصفهانی، سید علی‌نقی')
جز (جایگزینی متن - 'نهج‌البلاغه' به 'نهج‌البلاغة')
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات کتاب
{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR03438J1.jpg
| تصویر =NUR03438J1.jpg
| عنوان =ترجمه و شرح نهج‌البلاغه
| عنوان =ترجمه و شرح نهج‌البلاغة
| عنوان‌های دیگر =ترجم و شرح نهج‌البلاغه: خطبه‏‌ها، نامه‏‌ها و سخنان کوتاه امیرالمؤمنین علیه‌السلام
| عنوان‌های دیگر =ترجم و شرح نهج‌البلاغة: خطبه‏‌ها، نامه‏‌ها و سخنان کوتاه امیرالمؤمنین علیه‌السلام


نهج‌البلاغه
نهج‌البلاغة


نهج‌البلاغه. فارسی - عربی
نهج‌البلاغة. فارسی - عربی
| پدیدآوران =  
| پدیدآوران =  
[[علی بن ابی‎طالب(ع)، امام اول]] (نویسنده)
[[علی بن ابی‎طالب(ع)، امام اول]] (نویسنده)
خط ۳۸: خط ۳۸:
}}
}}


'''ترجمه و شرح نهج‌البلاغة فيض‌الاسلام '''، تألیف [[فیض‌الاسلام اصفهانی، سید علی‌نقی|سيد على نقى فيض‌الاسلام]] به زبان فارسى ترجمه كتاب شريف نهج‌البلاغه است.
'''ترجمه و شرح نهج‌البلاغة فيض‌الاسلام '''، تألیف [[فیض‌الاسلام اصفهانی، سید علی‌نقی|سيد على نقى فيض‌الاسلام]] به زبان فارسى ترجمه كتاب شريف نهج‌البلاغة است.


مؤلف در انگيزه اين ترجمه در ديباچه كتاب بيان مى‌دارد، «از سال‌هاى دراز اين كتاب مقدّس مورد مطالعه اين بنده بوده، روز به روز شوقم به خواندن و انديشه در آن زيادتر مى‌شد، گويا چيزى نمى‌ديدم؛ مگر كتاب نهج‌البلاغه و سخنى نمى‌شنيدم؛ مگر فرمايش‌هاى اميرالمؤمنين علىّ(عليه‌السّلام) و هر گاه با فضلا و دانشمندان ملاقاتى پيش مى‌آمد، قبل از شروع به هر سخن، در باب عظمت و بزرگى نهج‌البلاغه سخن گفته به آنان يادآورى مى‌نمودم كه سيّد شريف رضى(رحمه‌اللّه) يكى از شاهكارهاى تأليف را در اين كتاب بكار برده؛ زيرا با اين كه اميرالمؤمنين (عليه‌السّلام) را كلام غير فصيح و غير بليغ نيست، در ميان كلماتش نيكوترين سخنان را انتخاب نموده، الْأَفْصَحُ فالأَفْصَح و الأَبْلَغُ فالأَبْلَغُ را اثبات و اين نكته را كاملا رعايت كرده است، و گاهى در بعضى از مجالس دينى و مذهبى پاره‌اى از كلمات اين كتاب را خوانده و معنى آن را بيان مى‌كردم، شنوندگان به شگفت آمده مى‌گفتند، اگر علماء و رجال دينى ترجمه فرمايش‌هاى امام علىّ(عليه‌السّلام) را در كتاب نهج‌البلاغه، به طورى كه در خور فهم هر فارسى زبان باشد، نوشته بودند، همه از آن بهره‌مند مى‌شدند، و ليكن افسوس كه از ترجمه و شرح‌هایى كه در دسترس است، چنان كه بايد استفاده نمى‌شود، بنابراین بر نگارنده واجب شد كه دست از هر كار بردارم (حتّى از ترجمه و تفسير قرآن كريم كه از مدّتى به نوشتن آن مشغول بوده، براى اتمام آن سعى و كوشش بسيار داشتم) و اين كتاب جليل را به زبان فارسى سليس و روان ترجمه نموده و كلمات و جملاتى كه محتاج به شرح باشد، ميان دو خطّ قوسى به اجمال و اختصار بيان نمايم تا ترجمه و شرح با هم فرق داشته، همه از آن بهره‌مند گردند».
مؤلف در انگيزه اين ترجمه در ديباچه كتاب بيان مى‌دارد، «از سال‌هاى دراز اين كتاب مقدّس مورد مطالعه اين بنده بوده، روز به روز شوقم به خواندن و انديشه در آن زيادتر مى‌شد، گويا چيزى نمى‌ديدم؛ مگر كتاب نهج‌البلاغة و سخنى نمى‌شنيدم؛ مگر فرمايش‌هاى اميرالمؤمنين علىّ(عليه‌السّلام) و هر گاه با فضلا و دانشمندان ملاقاتى پيش مى‌آمد، قبل از شروع به هر سخن، در باب عظمت و بزرگى نهج‌البلاغة سخن گفته به آنان يادآورى مى‌نمودم كه سيّد شريف رضى(رحمه‌اللّه) يكى از شاهكارهاى تأليف را در اين كتاب بكار برده؛ زيرا با اين كه اميرالمؤمنين (عليه‌السّلام) را كلام غير فصيح و غير بليغ نيست، در ميان كلماتش نيكوترين سخنان را انتخاب نموده، الْأَفْصَحُ فالأَفْصَح و الأَبْلَغُ فالأَبْلَغُ را اثبات و اين نكته را كاملا رعايت كرده است، و گاهى در بعضى از مجالس دينى و مذهبى پاره‌اى از كلمات اين كتاب را خوانده و معنى آن را بيان مى‌كردم، شنوندگان به شگفت آمده مى‌گفتند، اگر علماء و رجال دينى ترجمه فرمايش‌هاى امام علىّ(عليه‌السّلام) را در كتاب نهج‌البلاغة، به طورى كه در خور فهم هر فارسى زبان باشد، نوشته بودند، همه از آن بهره‌مند مى‌شدند، و ليكن افسوس كه از ترجمه و شرح‌هایى كه در دسترس است، چنان كه بايد استفاده نمى‌شود، بنابراین بر نگارنده واجب شد كه دست از هر كار بردارم (حتّى از ترجمه و تفسير قرآن كريم كه از مدّتى به نوشتن آن مشغول بوده، براى اتمام آن سعى و كوشش بسيار داشتم) و اين كتاب جليل را به زبان فارسى سليس و روان ترجمه نموده و كلمات و جملاتى كه محتاج به شرح باشد، ميان دو خطّ قوسى به اجمال و اختصار بيان نمايم تا ترجمه و شرح با هم فرق داشته، همه از آن بهره‌مند گردند».


== ساختار ==
== ساختار ==
كتاب، در دو جلد كه جلد اول خود شامل سه جزء، ديباچه، مؤلف كتاب نهج‌البلاغه [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]]، آغاز كتاب نهج‌البلاغه مقدمه [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] و باب المختار من خطب أميرالمؤمنين(ع) است.
كتاب، در دو جلد كه جلد اول خود شامل سه جزء، ديباچه، مؤلف كتاب نهج‌البلاغة [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]]، آغاز كتاب نهج‌البلاغة مقدمه [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] و باب المختار من خطب أميرالمؤمنين(ع) است.


جزء دوم، دنباله خطب [[امام على(ع)]] و جزء سوم نيز به همين منوال است.
جزء دوم، دنباله خطب [[امام على(ع)]] و جزء سوم نيز به همين منوال است.
خط ۵۲: خط ۵۲:


== گزارش محتوا ==
== گزارش محتوا ==
جزء اول كتاب، شامل ديباچه كه درباره كتاب نهج‌البلاغه و انگيزه تألیف اين اثر است و در قسمت بعد به زندگى و معرفى [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] پرداخته شده است. در بخش بعدى، هشت مقدمه از [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] بر اين كتاب آورده است. در بخش دوم هشتاد و نه خطبه آورده شده است كه فقط شامل ترجمه و شرح مختصر آن‌ها مى‌باشد؛ همانند: «سوگند به خدا من مانند كفتار خوابيده نيستم كه صيّاد مدّتى در كمين آن نشسته براى فريبش به دست يا به چوب آهسته، آهسته به زمين مى‌زند تا اين كه (از خواب جسته کسیرا نه بيند به دنبال صدا از خانه بيرون آمده) دستگيرش نمايد، بلكه (نمى‌گذارم دشمن مسلمانان را فريب دهد و فتنه و آشوب بر پا كند، پس) به همراهى كسى كه رو به حقّ آورده و شنوا و فرمان‌بردار است، شمشير مى‌زنم و با گنه‌كارى كه از حقّ رو گردانيده، شكّ و ترديد در آن دارد، جنگ مى‌كنم تا زنده هستم، پس سوگند بخدا از زمان وفات رسول اكرم(ص) تا امروز هميشه من از حقّ خود محروم و ممنوع بر كار خويش تنها ايستاده بودم.»
جزء اول كتاب، شامل ديباچه كه درباره كتاب نهج‌البلاغة و انگيزه تألیف اين اثر است و در قسمت بعد به زندگى و معرفى [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] پرداخته شده است. در بخش بعدى، هشت مقدمه از [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] بر اين كتاب آورده است. در بخش دوم هشتاد و نه خطبه آورده شده است كه فقط شامل ترجمه و شرح مختصر آن‌ها مى‌باشد؛ همانند: «سوگند به خدا من مانند كفتار خوابيده نيستم كه صيّاد مدّتى در كمين آن نشسته براى فريبش به دست يا به چوب آهسته، آهسته به زمين مى‌زند تا اين كه (از خواب جسته کسیرا نه بيند به دنبال صدا از خانه بيرون آمده) دستگيرش نمايد، بلكه (نمى‌گذارم دشمن مسلمانان را فريب دهد و فتنه و آشوب بر پا كند، پس) به همراهى كسى كه رو به حقّ آورده و شنوا و فرمان‌بردار است، شمشير مى‌زنم و با گنه‌كارى كه از حقّ رو گردانيده، شكّ و ترديد در آن دارد، جنگ مى‌كنم تا زنده هستم، پس سوگند بخدا از زمان وفات رسول اكرم(ص) تا امروز هميشه من از حقّ خود محروم و ممنوع بر كار خويش تنها ايستاده بودم.»


در جزء دوم نيز تا شماره صد و سه و نه آمده و در جزء سوم تا شماره صد و هشتاد وپنج را شامل مى‌شود.
در جزء دوم نيز تا شماره صد و سه و نه آمده و در جزء سوم تا شماره صد و هشتاد وپنج را شامل مى‌شود.
خط ۷۲: خط ۷۲:
«من پس از درك علوم و معارف دينيه از سال‌هاى دراز، اين كتاب شريف و شروح عربى و فارسى آن را مطالعه نموده و در اطراف آن صدها كتاب تفسير و فقه و اخبار و فلسفه و كلام و تاريخ و لغت و رجال و ديگر علوم مختلفه را با دقت خوانده و زير و رو كرده‌ام... اين بنده سال‌هاست قدم در اين راه نهاده، خواستم نسخه بسيار صحيح با اعراب درست از آن چه [[شریف الرضی، محمد بن حسین|سيد شريف رضى]] از سخنان مولا [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين(ع)]] تأليف و جمع‌آورى نموده آماده ساخته با ترجمه شرحى كه همه از آن سودمند گردند، به هم دينان و هم ميهنان گرامى هديه نمايم و اينك توفيق الاهى شامل حالم شده (با مراجعه به كتب لغت و شرح‌ها و نسخ خطى و چاپى و بحث با فضلا و دانشمندان) كتاب را بى‌غلط با اعراب صحيح كه هيچ گونه تصرفى در آن نشده... تهيه نمودم».
«من پس از درك علوم و معارف دينيه از سال‌هاى دراز، اين كتاب شريف و شروح عربى و فارسى آن را مطالعه نموده و در اطراف آن صدها كتاب تفسير و فقه و اخبار و فلسفه و كلام و تاريخ و لغت و رجال و ديگر علوم مختلفه را با دقت خوانده و زير و رو كرده‌ام... اين بنده سال‌هاست قدم در اين راه نهاده، خواستم نسخه بسيار صحيح با اعراب درست از آن چه [[شریف الرضی، محمد بن حسین|سيد شريف رضى]] از سخنان مولا [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين(ع)]] تأليف و جمع‌آورى نموده آماده ساخته با ترجمه شرحى كه همه از آن سودمند گردند، به هم دينان و هم ميهنان گرامى هديه نمايم و اينك توفيق الاهى شامل حالم شده (با مراجعه به كتب لغت و شرح‌ها و نسخ خطى و چاپى و بحث با فضلا و دانشمندان) كتاب را بى‌غلط با اعراب صحيح كه هيچ گونه تصرفى در آن نشده... تهيه نمودم».


گفته شده كه تنها جمع‌آورى مدارک و يادداشت بردارى ترجمه و شرح او بر نهج‌البلاغه، مدت هفده سال طول كشيد و تحرير آن در شش سال؛ يعنى از (1365 ه.ق. تا 1371 ه.ق.) انجام پذيرفته است.
گفته شده كه تنها جمع‌آورى مدارک و يادداشت بردارى ترجمه و شرح او بر نهج‌البلاغة، مدت هفده سال طول كشيد و تحرير آن در شش سال؛ يعنى از (1365 ه.ق. تا 1371 ه.ق.) انجام پذيرفته است.


مرحوم [[فیض‌الاسلام اصفهانی، سید علی‌نقی|فيض‌الاسلام]]، در پايان تأليف، ترجمه و شرح نهج‌البلاغه بيانيه بسيار مهمى تحت عنوان «چاره نگرانى امروزه مردم دنيا»، آن هم در آن روزگار خفقان صادر مى‌كند و همگان را به نهج‌البلاغه و ولايت علوى كه همان ولايت خداوند در تمام شئون زندگى است، دعوت مى‌كند.
مرحوم [[فیض‌الاسلام اصفهانی، سید علی‌نقی|فيض‌الاسلام]]، در پايان تأليف، ترجمه و شرح نهج‌البلاغة بيانيه بسيار مهمى تحت عنوان «چاره نگرانى امروزه مردم دنيا»، آن هم در آن روزگار خفقان صادر مى‌كند و همگان را به نهج‌البلاغة و ولايت علوى كه همان ولايت خداوند در تمام شئون زندگى است، دعوت مى‌كند.


== وضعيت كتاب ==
== وضعيت كتاب ==
خط ۸۵: خط ۸۵:
==پانویس==
==پانویس==
<references/>
<references/>
{{نهج‌البلاغه}}
{{نهج‌البلاغة}}


==وابسته‌ها==
==وابسته‌ها==
۶٬۵۹۱

ویرایش