پرش به محتوا

شرح شرح نخبة الفكر في مصطلحات أهل الأثر: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR35092J1.jpg | عنوان =شرح شرح نخبة الفكر في مصطلحات أهل...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۱: خط ۳۱:
}}
}}


'''شرح شرح نخبة الفكر في مصطلحات أهل الأثر'''، اثر امام محدث علی بن سلطان محمد هروی قاری (تقریبا 930-‌1014ق)، شرحی است بر کتاب «نزهة النظر في توضيح نخبة الفكر» که خود آن نیز، شرحی است که امام حافظ احمد بن علی بن حجر عسقلانی (733-‌852ق) بر کتاب خود، تحت عنوان «نخبة الفكر في مصطلح أهل الأثر» نوشته است؛ در واقع این کتاب، شرحی است بر شرح «نخبة الفكر».
'''شرح شرح نخبة الفكر في مصطلحات أهل الأثر'''، اثر امام محدث [[قاری، علی بن سلطان‌محمد|علی بن سلطان محمد هروی قاری]] (تقریبا 930-‌1014ق)، شرحی است بر کتاب «[[نزهة النظر في شرح نخبة الفكر في مصطلح أهل الأثر|نزهة النظر في توضيح نخبة الفكر]]» که خود آن نیز، شرحی است که امام حافظ [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|احمد بن علی بن حجر عسقلانی]] (733-‌852ق) بر کتاب خود، تحت عنوان «[[نخبة الفكر في مصطلح أهل الأثر]]» نوشته است؛ در واقع این کتاب، شرحی است بر شرح «نخبة الفكر».


کتاب با تحقیق محمد نزار تمیم و هیثم نزار تمیم و مقدمه شیخ عبدالفتاح ابوغده، به چاپ رسیده است.
کتاب با تحقیق [[محمد نزار تمیم]] و [[هیثم نزار تمیم]] و مقدمه شیخ [[عبدالفتاح ابوغده]]، به چاپ رسیده است.


==اهمیت کتاب==
==اهمیت کتاب==
خط ۴۲: خط ۴۲:
الف)- شرح:
الف)- شرح:


#«نتيجة النظر في شرح نخبة الفكر»، کمال‌الدین محمد بن محمد بن حسن تیمی داری؛
#«[[نتيجة النظر في شرح نخبة الفكر]]»، کمال‌الدین محمد بن محمد بن حسن تیمی داری؛
#«عنوان معاني نخبة الفكر في مصطلح أهل الأثر»، شهاب‌الدین ابوالفضل احمد بن صدقة بن احمد بن حسین قاهری؛
#«[[عنوان معاني نخبة الفكر في مصطلح أهل الأثر]]»، شهاب‌الدین ابوالفضل احمد بن صدقة بن احمد بن حسین قاهری؛
#«نتيجة الفكر في شرح نخبة الفكر»، زین‌الدین محمد بن عبدالرؤوف بن علی بن زین‌العابدین حدادی مناوی؛
#«نتيجة الفكر في شرح نخبة الفكر»، زین‌الدین محمد بن عبدالرؤوف بن علی بن زین‌العابدین حدادی مناوی؛
#و...
#و...
خط ۴۹: خط ۴۹:
ب)- نظم:
ب)- نظم:


#«الرتبة في شرح النخبة»، کمال‌الدین محمد بن محمد بن حسن تمیمی داری؛
#«[[الرتبة في شرح النخبة]]»، کمال‌الدین محمد بن محمد بن حسن تمیمی داری؛
#«عقد الدرر في نظم نخبة الفكر»، ابوحامد بن ابوالمحاسن یوسف بن محمد فاسی قصری فهری؛
#«[[عقد الدرر في نظم نخبة الفكر]]»، ابوحامد بن ابوالمحاسن یوسف بن محمد فاسی قصری فهری؛
#و...
#و...


خط ۶۰: خط ۶۰:


==انگیزه نگارش==
==انگیزه نگارش==
ابن حجر در مقدمه کتاب «نخبة الفكر» ذکر کرده است که برخی از برادران از او خواستند آنچه را که از نوشته‌های پیشینیان مهم است، برای آنان خلاصه کند؛ بنابراین وی آن مطالب را در اوراقی لطیف، خلاصه نمود و نام آن را «نخبة الفكر في مصطلح أهل الأثر» نهاد. البته با ترتیب و روشی ابتکاری همراه با ضمیمه برخی فوائد. در مرحله دوم، از او خواسته شد که شرحی بر آن بنگارد؛ شرحی که پرده از رموز آن بردارد و گنجینه‌های آن را بگشاید و نهانی‌های آن را آشکار گرداند و او این خواسته را اجابت نمود<ref>ر.ک: بی‌نام</ref>.
[[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر]] در مقدمه کتاب «نخبة الفكر» ذکر کرده است که برخی از برادران از او خواستند آنچه را که از نوشته‌های پیشینیان مهم است، برای آنان خلاصه کند؛ بنابراین وی آن مطالب را در اوراقی لطیف، خلاصه نمود و نام آن را «[[نخبة الفكر في مصطلح أهل الأثر]]» نهاد. البته با ترتیب و روشی ابتکاری همراه با ضمیمه برخی فوائد. در مرحله دوم، از او خواسته شد که شرحی بر آن بنگارد؛ شرحی که پرده از رموز آن بردارد و گنجینه‌های آن را بگشاید و نهانی‌های آن را آشکار گرداند و او این خواسته را اجابت نمود<ref>ر.ک: بی‌نام</ref>.


==روش شرح==
==روش شرح==
شارح در هر بخش، نخست پاره‌ای از نوشتار ابن حجر را ذکر کرده (که البته با فونتی درشت‌تر چاپ شده) و در ذیل آن با فاصله یک خط تیره، به‌صورت مزجی به شرح آن پرداخته است؛ البته نوشتار ابن حجر را قطعه‌قطعه داخل پرانتز قرار داده است.
شارح در هر بخش، نخست پاره‌ای از نوشتار [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر]] را ذکر کرده (که البته با فونتی درشت‌تر چاپ شده) و در ذیل آن با فاصله یک خط تیره، به‌صورت مزجی به شرح آن پرداخته است؛ البته نوشتار [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر]] را قطعه‌قطعه داخل پرانتز قرار داده است.


==ساختار شرح==
==ساختار شرح==
کتاب با مقدمه‌ای از شیخ عبدالفتاح ابوغده و مقدمه مفصلی از محققین در سه فصل، آغاز شده است.
کتاب با مقدمه‌ای از شیخ [[عبدالفتاح ابوغده]] و مقدمه مفصلی از محققین در سه فصل، آغاز شده است.


در مقدمه ابوغده، به اهمیت و جایگاه کتاب و شرح آن، اشاره شده است<ref>ر.ک: مقدمه ابوغده، صفحه أ - ‌ج</ref>.
در مقدمه ابوغده، به اهمیت و جایگاه کتاب و شرح آن، اشاره شده است<ref>ر.ک: مقدمه ابوغده، صفحه أ - ‌ج</ref>.
خط ۷۲: خط ۷۲:
مقدمه محققین از سه باب، تشکیل شده است:
مقدمه محققین از سه باب، تشکیل شده است:


الف)- باب نخست، در چهار فصل به شرح ذیل، به شرح حال ابن حجر عسقلانی اختصاص یافته است:
الف)- باب نخست، در چهار فصل به شرح ذیل، به شرح حال [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر عسقلانی]] اختصاص یافته است:


#در فصل اول، ابتدا به معرفی اسم، نسبت، کنیه و لقب<ref>ر.ک: مقدمه محققین، ص25</ref> و تاریخ و چگونگی ولادت و رشد ابن حجر پرداخته شده<ref>ر.ک: همان، ص26</ref> و سپس، از سفرهایی که وی به‌منظور کسب علم و دانش انجام داده، سخن به میان آمده است<ref>ر.ک: همان، ص27</ref>.
#در فصل اول، ابتدا به معرفی اسم، نسبت، کنیه و لقب<ref>ر.ک: مقدمه محققین، ص25</ref> و تاریخ و چگونگی ولادت و رشد ابن حجر پرداخته شده<ref>ر.ک: همان، ص26</ref> و سپس، از سفرهایی که وی به‌منظور کسب علم و دانش انجام داده، سخن به میان آمده است<ref>ر.ک: همان، ص27</ref>.
خط ۱۰۵: خط ۱۰۵:
# استفاده شارح از روش و اسلوبی که ویژگی بارز آن، ایجاز مفید و سهولت عبارت، سلامت ذوق در تعبیر، حسن اختیار نقل از علما و دقت، تحقیق، استیعاب و تدقیق است.
# استفاده شارح از روش و اسلوبی که ویژگی بارز آن، ایجاز مفید و سهولت عبارت، سلامت ذوق در تعبیر، حسن اختیار نقل از علما و دقت، تحقیق، استیعاب و تدقیق است.
# توضیح عبارات «نخبة الفكر» و شرح آن و اهتمام به ضبط الفاظ غریب اعلام، مواضع، کنیه‌ها، با حروف؛
# توضیح عبارات «نخبة الفكر» و شرح آن و اهتمام به ضبط الفاظ غریب اعلام، مواضع، کنیه‌ها، با حروف؛
# استفاده از حاشیه علامه قاسم بن قطلوبغا بر نخبة الفكر، به‌طور کامل (جز جملاتی اندک در آغاز آن) در خلال شرح خویش و در آغاز حاشیه مزبور، عبارت «قال تلميذه» (یعنی تلمیذ ابن حجر) را آورده و به مناقشه در آن پرداخته و در موارد فراوان آن را رد کرده است؛
# استفاده از حاشیه علامه [[ابن قطلوبغا، قاسم بن قطلوبغا|قاسم بن قطلوبغا]] بر نخبة الفكر، به‌طور کامل (جز جملاتی اندک در آغاز آن) در خلال شرح خویش و در آغاز حاشیه مزبور، عبارت «قال تلميذه» (یعنی تلمیذ ابن حجر) را آورده و به مناقشه در آن پرداخته و در موارد فراوان آن را رد کرده است؛
# جمع اقوال علما و محدثین در تعریف انواع حدیث و ترجیح بهترین و مناسب‌ترین اقوال؛
# جمع اقوال علما و محدثین در تعریف انواع حدیث و ترجیح بهترین و مناسب‌ترین اقوال؛
# اعراب‌گذاری برخی از کلمات و جمله‌هایی که احتمال اشکال در قرائت آنها وجود دارد؛
# اعراب‌گذاری برخی از کلمات و جمله‌هایی که احتمال اشکال در قرائت آنها وجود دارد؛
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش