پرش به محتوا

المصباح المضيء في خلافة المستضيء: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'هـ' به 'ه'
جز (جایگزینی متن - 'خـ' به 'خ')
جز (جایگزینی متن - 'هـ' به 'ه')
خط ۲۶: خط ۲۶:
| شابک =
| شابک =
| تعداد جلد =1
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =6439
| کتابخانۀ دیجیتال نور =10321
| کتابخوان همراه نور =10321
| کتابخوان همراه نور =10321
| کد پدیدآور =01804
| کد پدیدآور =01804
خط ۴۳: خط ۴۳:
دوران زندگی [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزی]]، مقارن با خلافت شش تن‎ از‎ خلفای بنی‎عباس بوده است. در این میان المستضی (575-566ق) - ‎که در زمان او [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن‎ جوزی]]‎ به اوج شهرت رسیده بود - ‎به‌عنوان بزرگ‎ترین واعظ حنبلیان شناخته می‌شود و خلیفه به‌شدت تحت تأثیر سخنرانی‌ها‎ و مواعظ‎ وی‎ بوده است. در زمان المستضی، حکومت فاطمیه‎ مصر سقوط‎ می‌کند. [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزی]] در این‌باره کتابی با عنوان «النصر علی مصر» نوشت و در حضور خلیفه خواند، اما «المصباح المضيء في دولة المستضيء»، دقیقاً معلوم نیست که در این زمان، یا بعد از آن نگاشته است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/409/155 ر.ک: دهقانی، مهدیه، ص‎156-155]</ref>‎. تنها [[ابراهیم، ناجيه عبدالله|ناجیه عبدالله ابراهیم]] بر مبنای برخی احتمالات تألیف آن در ابتدای عهد مستضی را ترجیح داده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/6439/1/43 ر.ک: مقدمه محقق، ص43]</ref>‎.  
دوران زندگی [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزی]]، مقارن با خلافت شش تن‎ از‎ خلفای بنی‎عباس بوده است. در این میان المستضی (575-566ق) - ‎که در زمان او [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن‎ جوزی]]‎ به اوج شهرت رسیده بود - ‎به‌عنوان بزرگ‎ترین واعظ حنبلیان شناخته می‌شود و خلیفه به‌شدت تحت تأثیر سخنرانی‌ها‎ و مواعظ‎ وی‎ بوده است. در زمان المستضی، حکومت فاطمیه‎ مصر سقوط‎ می‌کند. [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزی]] در این‌باره کتابی با عنوان «النصر علی مصر» نوشت و در حضور خلیفه خواند، اما «المصباح المضيء في دولة المستضيء»، دقیقاً معلوم نیست که در این زمان، یا بعد از آن نگاشته است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/409/155 ر.ک: دهقانی، مهدیه، ص‎156-155]</ref>‎. تنها [[ابراهیم، ناجيه عبدالله|ناجیه عبدالله ابراهیم]] بر مبنای برخی احتمالات تألیف آن در ابتدای عهد مستضی را ترجیح داده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/6439/1/43 ر.ک: مقدمه محقق، ص43]</ref>‎.  


بزرگان‎ در ارزیابی آثار [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزی]]، نظرات گوناگونی داده‌اند؛ برای مثال ابن تیمیه‎ در أجوبة المصرية، تصنیفات‎ او‎ را ستوده و می‌گوید: «او در حدیث، وعظ و مباحث مربوط به آن‌ها مصنفاتی دارد که کسی چون او تصنیف نکرده است»؛ اما در مقابل گفته‌اند: به علت نقل بسیار [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزی]] از‎ ابوالوفاء، در کلام و حدیث وی نا‎هماهنگی و پریشانی راه یافته است. به‌هـرحال، تألیفات او از سیل خرده‌گیری‌ها و طعن‌های علما در امان نمانده است؛ ذهبی از قول موفق عبداللطیف می‌نویسد‎: «در‎ تصانیف او غلط‎های بسیاری دیده می‌شود». سپس به نشانه تأیید می‌افزاید: «سخنان بی‌اساس، در آثارش مشاهده می‌شود و آن‎قدر تألیف کرده که اگر عمری دوباره یابد نمی‌تواند آن‌ها را اصلاح‎ و بازنویسی‎ کند».  
بزرگان‎ در ارزیابی آثار [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزی]]، نظرات گوناگونی داده‌اند؛ برای مثال ابن تیمیه‎ در أجوبة المصرية، تصنیفات‎ او‎ را ستوده و می‌گوید: «او در حدیث، وعظ و مباحث مربوط به آن‌ها مصنفاتی دارد که کسی چون او تصنیف نکرده است»؛ اما در مقابل گفته‌اند: به علت نقل بسیار [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزی]] از‎ ابوالوفاء، در کلام و حدیث وی نا‎هماهنگی و پریشانی راه یافته است. به‌هرحال، تألیفات او از سیل خرده‌گیری‌ها و طعن‌های علما در امان نمانده است؛ ذهبی از قول موفق عبداللطیف می‌نویسد‎: «در‎ تصانیف او غلط‎های بسیاری دیده می‌شود». سپس به نشانه تأیید می‌افزاید: «سخنان بی‌اساس، در آثارش مشاهده می‌شود و آن‎قدر تألیف کرده که اگر عمری دوباره یابد نمی‌تواند آن‌ها را اصلاح‎ و بازنویسی‎ کند».  


یکی از سبب‌های راه یافتن اشتباه در تصانیف [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزی]] عدم بازبینی و اصلاح تصنیفات، بعد از اتمام آن‌ها است. [[ابن رجب، عبدالرحمن بن احمد|ابن رجب]] در این‌باره می‌گوید: «[[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزی]] به‌محض آنکه کتابی را به پایان‎ می‌برد‎، بی‌آنکه به تنقیح آن بپردازد،‎ به‎ تألیف‎ دیگری می‌پرداخت و گاه در یک زمان به تألیف چندین کتاب مشغول بود». نقل فراوان [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزی]] از افراد غیر خبره، عدم‎ مراجعه به کتب، تألیف در موضوعاتی که‎ در‎ آن‌ها توان علمی لازم را نداشته و تمایل او به تأویل در برخی مسائل، از دیگر عوامل راه یافتن‎ اشتباه‎ در‎ تألیفات وی بود. نظر [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزی]] در مورد آثارش‎ شنیدنی است؛ او در این‌باره می‌گوید: «أنا مرتب و لست بمصنف»؛ یعنی: من گردآورنده‌ام، نه مصنف<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/409/160 ر.ک: دهقانی، مهدیه، ص161-160]</ref>‎.  
یکی از سبب‌های راه یافتن اشتباه در تصانیف [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزی]] عدم بازبینی و اصلاح تصنیفات، بعد از اتمام آن‌ها است. [[ابن رجب، عبدالرحمن بن احمد|ابن رجب]] در این‌باره می‌گوید: «[[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزی]] به‌محض آنکه کتابی را به پایان‎ می‌برد‎، بی‌آنکه به تنقیح آن بپردازد،‎ به‎ تألیف‎ دیگری می‌پرداخت و گاه در یک زمان به تألیف چندین کتاب مشغول بود». نقل فراوان [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزی]] از افراد غیر خبره، عدم‎ مراجعه به کتب، تألیف در موضوعاتی که‎ در‎ آن‌ها توان علمی لازم را نداشته و تمایل او به تأویل در برخی مسائل، از دیگر عوامل راه یافتن‎ اشتباه‎ در‎ تألیفات وی بود. نظر [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزی]] در مورد آثارش‎ شنیدنی است؛ او در این‌باره می‌گوید: «أنا مرتب و لست بمصنف»؛ یعنی: من گردآورنده‌ام، نه مصنف<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/409/160 ر.ک: دهقانی، مهدیه، ص161-160]</ref>‎.  
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش