ذیل لب اللباب في تحریر الأنساب: تفاوت میان نسخه‌ها

'''ذیل لب اللباب في تحریر الأنساب''' اثر شهاب الدین احمد بن احمد عجمی وفایی (متوفی 1086ق)، ذیلی است بر کتاب «لب اللباب في تحریر الأنساب» حافظ جلال‌الدین عبدالرحمن بن ابی‌بكر سیوطی شافعی (849-911ق) که آن نیز خود اختصار کتاب «اللباب في تهذیب الأنساب» ابوالحسن علی بن محمد بن اثیر جوزی (متوفی 630ق) است. کتاب ابن اثیر نیز خود اختصار و تصحیح کتاب «الأنساب» ابوسعد عبدالکریم بن محمد بن منصور سمعانی (متوفی 562ق) می‌باشد.

«الأنساب» معروف‌ترين اثر سمعانی است كه به «انساب سمعانی» نيز شهرت دارد. در اين كتاب، مباحث تفاسير و علوم قرآنی، ادبی، عرفانی، تاريخی و... مطرح و ۳۳ تفسير قرآن تا قرن ششم معرفی و بررسی شده است<ref>ر.ک: ذکایی ساوجی، ص 39-37</ref>. يكی از فوايد این کتاب، آوردن نام كتاب‌ها و نويسندگانی است كه غالباً در منابع ديگر ياد نشده است؛ زيرا مؤلف سخت‌كوش آن برای نگارش آن رنج سفرهای طولانی و فراوان را به نقاط مختلف جهان بر خود هموار كرد، در شهرها و روستاهای كوچک و بزرگ كتاب‌های بسياری را ديده و يا درباره آن‌ها شنيده و با بسياری از محدثان و محققان ديدار كرده و حاصل آن همه را در این كتاب فراهم آورده است<ref>ر.ک: همان، ص37</ref>. اين كتاب‌ها اعم از تفاسير و علوم قرآنی، ادبی، عرفانی، تاريخی، سفرنامه‌ها و دواوين شعری هستند كه اكثر آن‌ها متأسفانه امروزه در دست نيست و حتی در منبع كتابشناسی ديگر هم نامی از آن‌ها نيامده است<ref>همان</ref>.

از وجوه ديگر اهميت «الأنساب» اين است كه پس از تأليف، مورد توجه محققان سال‌های بعد قرار گرفت و عده‌ای بر آن تفريظ و شرح نوشته يا آن را تلخيص كردند. از جمله عزالدين ابوالحسن علی بن محمد بن اثير جوزی كه با تلخيص «الأنساب» سمعانی و افزودن برخی استدراكات، كتاب جديدی در سه جلد سامان داد و آن‌را «اللباب في التهذيب الأنساب» ناميد<ref>ر.ک: همان</ref>.

این کتاب، بازنویسی استادانه‌ای است از کتاب «الأنساب» سمعانی. ابن‌اثیر کوشیده است در این کتاب، آرای سمعانی را حتی در مواردی که دچار لغزش شده است‌، به دقت بیان کند، با وجود این در برخی موارد، نوشته‌های او را پس از تأمل بسیار اصلاح کرده است‌<ref>رضازاده لنگرودی، رضا، ج2، ص703</ref>.