۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
العقل و فهم القرآن: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'عـ' به 'ع'
جز (جایگزینی متن - 'صـ' به 'ص') |
جز (جایگزینی متن - 'عـ' به 'ع') |
||
| خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
محقق در ابتدای این فصل مقدمه‌ای آورده است. او در این مقدمه از اهمیت این اثر و زمان نگارش آن سخن گفته، سپس به شرح و تلخیص اجزای کتاب پرداخته است. | محقق در ابتدای این فصل مقدمه‌ای آورده است. او در این مقدمه از اهمیت این اثر و زمان نگارش آن سخن گفته، سپس به شرح و تلخیص اجزای کتاب پرداخته است. | ||
کتاب «فهم القرآن و حقيقة معناه» را گو اینکه مهمترین کتاب در تاریخ تصوف دانسته‌اند که در جهت تبیین و تشیید تصوف نگاشته شده است، ولی باید توجه داشت که در علوم قرآنی نیز اثری اسـت فـخیم و با توجه به پیشینه زمان و شیوه نگارش، [[حارث محاسبی، حارث بن اسد|محاسبی]] و جایگاه فکری او، در شناخت جریان‌های فکری آن روزگار بسی سودمند. او در این کتاب از جایگاه و فضائل قرآن، قاریان، فقه قـرآن، | کتاب «فهم القرآن و حقيقة معناه» را گو اینکه مهمترین کتاب در تاریخ تصوف دانسته‌اند که در جهت تبیین و تشیید تصوف نگاشته شده است، ولی باید توجه داشت که در علوم قرآنی نیز اثری اسـت فـخیم و با توجه به پیشینه زمان و شیوه نگارش، [[حارث محاسبی، حارث بن اسد|محاسبی]] و جایگاه فکری او، در شناخت جریان‌های فکری آن روزگار بسی سودمند. او در این کتاب از جایگاه و فضائل قرآن، قاریان، فقه قـرآن، اعجاز قرآن، نسخ در قرآن، خلق قـرآن و... سـخن گفته است<ref>ر[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/592/95.ک: مهدوی راد، محمدعلی، ص95]</ref>. | ||
آغاز کتاب او که درباره تنزیه خداوند است، ردیه‌ای بر جهمیه، معتزله، مشبهه و حشویه است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29003/1/245 ر.ک: متن کتاب، ص245]</ref>. نویسنده، قاریان قرآن و متفکران در آن را از اولیای خداوند برشمرده و در فضل حاملین قرآن روایاتی را آورده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29003/1/247 ر.ک: همان، ص247]</ref>. ایشان معتقد است که قاری قرآن باید شناخت خوبی درباره ناسخ و منسوخ، محکم و متشابه، عام و خاص، مقدمه و مؤخره، موصوله و مفصوله، غرایب الفاظ قرآن و آن الفاظی که معنایش فقط با لغت یا سنت یا اجماع استخراج می‌شود، داشته باشد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29003/1/248 ر.ک: همان، ص248]</ref>. سپس به توضیح هریک از این موارد می‌پردازد. | آغاز کتاب او که درباره تنزیه خداوند است، ردیه‌ای بر جهمیه، معتزله، مشبهه و حشویه است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29003/1/245 ر.ک: متن کتاب، ص245]</ref>. نویسنده، قاریان قرآن و متفکران در آن را از اولیای خداوند برشمرده و در فضل حاملین قرآن روایاتی را آورده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29003/1/247 ر.ک: همان، ص247]</ref>. ایشان معتقد است که قاری قرآن باید شناخت خوبی درباره ناسخ و منسوخ، محکم و متشابه، عام و خاص، مقدمه و مؤخره، موصوله و مفصوله، غرایب الفاظ قرآن و آن الفاظی که معنایش فقط با لغت یا سنت یا اجماع استخراج می‌شود، داشته باشد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29003/1/248 ر.ک: همان، ص248]</ref>. سپس به توضیح هریک از این موارد می‌پردازد. | ||
[[حارث محاسبی، حارث بن اسد|حـارث بن اسد محاسبی]]، در کتاب «العقل و فهم القرآن» فراوان، «العقل عن الله» را به‌کار برده و ویژگی‌های | [[حارث محاسبی، حارث بن اسد|حـارث بن اسد محاسبی]]، در کتاب «العقل و فهم القرآن» فراوان، «العقل عن الله» را به‌کار برده و ویژگی‌های «عاقل عن الله» را بیان کرده است. نکته جالب توجه ایـنکه اوصاف ذکـرشده از سوی مـحاسبی، بـرای «عاقل عن الله» بسیار نزدیک به اوصاف عاقل در تعبیر دینی، در بعضی از فقرات حدیث امام موسی کاظم(ع) سلام اسـت؛ به‌عنوان نمونه، در بخشی از فقره بیستوهفتم روایـت هـشام، امـام مـوسی کـاظم(ع) فرموده‌اند: «إنه لم يخف الله من لم يعقل عن الله». همین تعبیر، در کتاب [[حارث محاسبی، حارث بن اسد|محاسبی]] نیز ذکر شده است: «العاقل عن الله أنه المؤمن الخائف من الله». در بخشی از فقره بیست‌وهشتم روایت هـشام، امام(ع)، عاقل در تعبیر دینی را این‌گونه توصیف کرده‌اند: «الذل أحب إليه مع الله من العز مع غيره و التواضع أحب إليه من الشرف». تقریباً همین تعابیر را [[حارث محاسبی، حارث بن اسد|محاسبی]] در توصیف «عاقل عن الله»، در کتاب «العقل و فـهم القـرآن»، به‌کار برده است: «فلما عقل عن ربه...كان التواضع أحب إليه من الشرف فيها (الدنيا) و كان الذل أحب إليه من العز بها»<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1241/35 ر.ک: مهدی‌زاده، حسین، ص35-36]</ref>. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||