۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
== گزارش محتوا== | == گزارش محتوا== | ||
کتاب | کتاب مولانا و شهان آسمانی اثر استاد مولوی شناس [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] یکی از معدود آثاری است که به نگاه مولانا در خصوص واقعهی عاشورا و حرکت امام حسین (ع) و باران او میپردازد. مسلّماً دیدگاه مولانا به عنوان یک عارف مسلمان در این واقعه باید بسیار خاص باشد، گر چه ممکن است که برخی رأی و نظر او را نپذیرند ولی در عین حال اندیشههای او در دل آثار او موجود است. استاد [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] تلاش کرده در طّیّ چندین برنامهی رادیویی با عنوان «نقد حال» که وام از مثنوی دارد در این باره سخن بگوید و ماحصل چندین برنامهی رادیویی که پر مخاطب هم بوده این کتاب است که انون مدّ نظر ما قرار گرفته است. | ||
بحث نویسنده در فصل نخست آن است که جهان در حکم زندان است و باید از این زندان خلاصی جست و استناد استاد هم به یک حدیث نبوی است که منابعی چند و معتبر آن را تأیید و روایت کرده اند، مانند [[من لا یحضره الفقیه]]، [[تحف العقول عن آل الرسول صلىاللهعليهم|تحف العقول]]، [[تاریخ بغداد]] و نیز [[العقد الفريد|العقد الفرید]] و آن حدیث این است: «الدنیا سجن المؤمن و جنّة الکافر». و مولانا نیز این مطلب را در دفتر اوّل [[مثنوی معنوی|مثنوی]] روایت کرده است و در جایی هم با صراحت آن را تشریح و تحکیم میکند: | بحث نویسنده در فصل نخست آن است که جهان در حکم زندان است و باید از این زندان خلاصی جست و استناد استاد هم به یک حدیث نبوی است که منابعی چند و معتبر آن را تأیید و روایت کرده اند، مانند [[من لا یحضره الفقیه]]، [[تحف العقول عن آل الرسول صلىاللهعليهم|تحف العقول]]، [[تاریخ بغداد]] و نیز [[العقد الفريد|العقد الفرید]] و آن حدیث این است: «الدنیا سجن المؤمن و جنّة الکافر». و مولانا نیز این مطلب را در دفتر اوّل [[مثنوی معنوی|مثنوی]] روایت کرده است و در جایی هم با صراحت آن را تشریح و تحکیم میکند: | ||
| خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
{{ب|''تلخ نبود پیش ایشان مرگ تن''|2=''چون روند از چاه و زندان در چمن''<ref>مثنوی، د5، بیت 1713</ref>}} | {{ب|''تلخ نبود پیش ایشان مرگ تن''|2=''چون روند از چاه و زندان در چمن''<ref>مثنوی، د5، بیت 1713</ref>}} | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
و در آن غزل زیبا و جاندار و جاودان در بارهی این بزرگان میگوید: «کجایید ای در زندان شکسته». و در تحلیل قرآنی این همه را به عنوان کسانی که به نفس مطمئن رسیدهاند میبیند که به دعوت خاص ربوبی پاسخ مثبت دادهاند: «'''یا ایّتها النّفس المطمئنّه، ارجعی الی ربّک راضیة مرضیه'''...» <ref>سوره فجر، آیات 27 و 28</ref> | و در آن غزل زیبا و جاندار و جاودان در بارهی این بزرگان میگوید: «کجایید ای در زندان شکسته». و در تحلیل قرآنی این همه را به عنوان کسانی که به نفس مطمئن رسیدهاند میبیند که به دعوت خاص ربوبی پاسخ مثبت دادهاند: «'''یا ایّتها النّفس المطمئنّه، ارجعی الی ربّک راضیة مرضیه'''...» <ref>سوره فجر، آیات 27 و 28</ref> | ||
آنچه که این مجموعه را تکمیل میکند سخن [[امام علی (ع)]] است که به هنگام ضربت خوردن از دست اشقی الاشقیای عالم فرمود: «فزت وربّ الکعبه». <ref>متن ، ص 16</ref> | |||
فصل دوّم به «مولانا و جهاد» اختصاص دارد و ابتدا آیاتی را در وصف و امر جهاد بر میشمارد و سپس دیدگاه [[مولانا]] را در این باره بیان میکند. استاد [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] که در کار قرآن پژوهی هم نامور است در این بخش چندین واژه را مورد نظر قرار میدهد: حرب، قتال و جهاد. مولانا از وجوب جهاد است که ضدّ رهبانیت سخن میگوید، چنانکه در حدیث نبوی صراحت دارد که رهبانیّتی در اسلام نیست. | فصل دوّم به «مولانا و جهاد» اختصاص دارد و ابتدا آیاتی را در وصف و امر جهاد بر میشمارد و سپس دیدگاه [[مولانا]] را در این باره بیان میکند. استاد [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] که در کار قرآن پژوهی هم نامور است در این بخش چندین واژه را مورد نظر قرار میدهد: حرب، قتال و جهاد. مولانا از وجوب جهاد است که ضدّ رهبانیت سخن میگوید، چنانکه در حدیث نبوی صراحت دارد که رهبانیّتی در اسلام نیست. | ||
| خط ۷۲: | خط ۷۴: | ||
{{ب|''پس عزا بر خود کنید ای خفتگان''|2=''زآنکه بد مرگی ست این خواب گران''<ref>متن، ص 72</ref>}} | {{ب|''پس عزا بر خود کنید ای خفتگان''|2=''زآنکه بد مرگی ست این خواب گران''<ref>متن، ص 72</ref>}} | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
در فصلی که از عشق و شهادت سخن میرود استاد [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] به نکاتی خاصّی اشارت میدهد، کما اینکه میگوید: در باب شهادت برگردیم به سخن مولانا وقتی میگوید نفس حالا ابیاتی که خواهم خواند منظور نفس، نفس اماره است. میگوید ظاهر این نیست که فقط شهید بشود و خون او بریزد باید آن نفس اماره هم از بین رفته باشد تا شهادت به معنای دقیق و ژرف واژه تحقق پیدا کند. که با وجود هواهای نفسانی و شهوات جسمانی امر جهاد و شهادت تحقّق نمییابد. آن کس که هنوز اسیر هواهای نفسانی است و غرق در اوامر نفس امّاره این فرد کجا میتواند در کسوت «مجاهد» باشد و کجا میتواند در مقام والای «شهید» باشد. مجاهدان و شهیدان از دنیا و آنچه بدان تعلّق دارد عبور کردهاند و از قید نفسانیات بیرون آمده و از اسارت نفس امّاره خارج شدهاند این است که ایشان در مقام مجاهد و شهید واقعی میتوانند حضور داشته باشند. مولانا از جمله در این ابیات اینگونه بیان میدارد: | در فصلی که از عشق و شهادت سخن میرود استاد [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] به نکاتی خاصّی اشارت میدهد، کما اینکه میگوید: در باب شهادت برگردیم به سخن مولانا وقتی میگوید نفس حالا ابیاتی که خواهم خواند منظور نفس، نفس اماره است. میگوید ظاهر این نیست که فقط شهید بشود و خون او بریزد باید آن نفس اماره هم از بین رفته باشد تا شهادت به معنای دقیق و ژرف واژه تحقق پیدا کند. که با وجود هواهای نفسانی و شهوات جسمانی امر جهاد و شهادت تحقّق نمییابد. آن کس که هنوز اسیر هواهای نفسانی است و غرق در اوامر نفس امّاره این فرد کجا میتواند در کسوت «مجاهد» باشد و کجا میتواند در مقام والای «شهید» باشد. مجاهدان و شهیدان از دنیا و آنچه بدان تعلّق دارد عبور کردهاند و از قید نفسانیات بیرون آمده و از اسارت نفس امّاره خارج شدهاند این است که ایشان در مقام مجاهد و شهید واقعی میتوانند حضور داشته باشند. مولانا از جمله در این ابیات اینگونه بیان میدارد: | ||
| خط ۸۵: | خط ۸۶: | ||
==ویژگیها== | ==ویژگیها== | ||
کتاب | کتاب مولانا و شهان آسمانی هم به مانند دیگر آثاری که از [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] در راستای مثنوی پژوهی و مولوی شناسی منتشر شده است قابل توجّه است و در این کتاب هم نکات مهمیوجود دارد که به آن اشاره میشود: | ||
# طرح موضوع و تحلیل عرفانی ماجرا. | # طرح موضوع و تحلیل عرفانی ماجرا. | ||
# عنوان کتاب که از شهیدان کربلا با شهان آسمانی یاد میکند | # عنوان کتاب که از شهیدان کربلا با شهان آسمانی یاد میکند | ||
| خط ۹۲: | خط ۹۳: | ||
# لحن گفتاری و دو سویهی پرسش و پاسخ. | # لحن گفتاری و دو سویهی پرسش و پاسخ. | ||
# صمیمیبودن متن و سخن بدون حواشی و زواید. | # صمیمیبودن متن و سخن بدون حواشی و زواید. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
مولانا و شهان آسمانی، اثری از استاد [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] از مجموعهی «نقد حال». | مولانا و شهان آسمانی، اثری از استاد [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] از مجموعهی «نقد حال». | ||
ویرایش