۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'ابن سينا' به 'ابن سينا'
جز (جایگزینی متن - 'ملا صدراى شيرازى' به 'ملا صدراى شيرازى') |
جز (جایگزینی متن - 'ابن سينا' به 'ابن سينا') |
||
| خط ۶۷: | خط ۶۷: | ||
بنا به ديدگاه مشهور، هدف خواجه در تجريد، ارائه نظام كلامى - فلسفى، در عقايد شيعى است. علما، نصير الدين طوسى را در تأسيس چنين نظامى موفق دانستهاند. اين ديدگاه را در پرتو جايگاه تاريخى تجريد، در چالش فيلسوفان و متكلمان، مىتوان ارزيابى كرد. | بنا به ديدگاه مشهور، هدف خواجه در تجريد، ارائه نظام كلامى - فلسفى، در عقايد شيعى است. علما، نصير الدين طوسى را در تأسيس چنين نظامى موفق دانستهاند. اين ديدگاه را در پرتو جايگاه تاريخى تجريد، در چالش فيلسوفان و متكلمان، مىتوان ارزيابى كرد. | ||
تجريد، از چهار جريان عمده فلسفى و كلامى متأثر است: سنت كلامنگارى شيعى(شيخ مفيد، سيد مرتضى، شيخ طوسى، زين الدين بياضى)؛ فلسفه مشايى ابن | تجريد، از چهار جريان عمده فلسفى و كلامى متأثر است: سنت كلامنگارى شيعى(شيخ مفيد، سيد مرتضى، شيخ طوسى، زين الدين بياضى)؛ فلسفه مشايى [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]]يى؛ كلام فلسفى فخر رازى و مبانى اعتزالى. | ||
در باره تأثر خواجه از فخر الدين رازى، توجه به چالش فيلسوفان و متكلمان حائز اهميت است. | در باره تأثر خواجه از فخر الدين رازى، توجه به چالش فيلسوفان و متكلمان حائز اهميت است. | ||
| خط ۷۳: | خط ۷۳: | ||
خواجه كه در شرح اشارات و تلخيص المحصل، آرا و انتقادهاى فخر رازى را مورد چالش و ردّ قرار مىدهد، در امور عامه تجريد، كم و بيش، از ديدگاههاى وى متأثر مىگردد و همين امر، سبب ناسازگارى برخى آراى وى در تجريد با ديدگاهش در كتابهاى سابق بر آن مىگردد. | خواجه كه در شرح اشارات و تلخيص المحصل، آرا و انتقادهاى فخر رازى را مورد چالش و ردّ قرار مىدهد، در امور عامه تجريد، كم و بيش، از ديدگاههاى وى متأثر مىگردد و همين امر، سبب ناسازگارى برخى آراى وى در تجريد با ديدگاهش در كتابهاى سابق بر آن مىگردد. | ||
قاعده مسبوقيت امر حادث بر ماده و مدّة، نظريه مشايى هيولاى اولى، انطباق قاعده الواحد در باره بارى تعالى، نظريه قدم زمانى عالم، علم بارى تعالى و نظريه عقول، از جمله مواضعى است كه خواجه در آنها بيش و كم رهيافت فخر الدين رازى در المباحث المشرقية را اخذ مىكند. بنا بر اين مراد از فلسفه در اين ادعا كه تجريد بنيانگذار نظام كلام - فلسفى در شيعه است، مفهوم مشايى آن، حتى در سنت ابن | قاعده مسبوقيت امر حادث بر ماده و مدّة، نظريه مشايى هيولاى اولى، انطباق قاعده الواحد در باره بارى تعالى، نظريه قدم زمانى عالم، علم بارى تعالى و نظريه عقول، از جمله مواضعى است كه خواجه در آنها بيش و كم رهيافت فخر الدين رازى در المباحث المشرقية را اخذ مىكند. بنا بر اين مراد از فلسفه در اين ادعا كه تجريد بنيانگذار نظام كلام - فلسفى در شيعه است، مفهوم مشايى آن، حتى در سنت [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]]يى نيست. | ||
كمتر اثرى به ميزان تجريد، بر آثار كلامى متأخران مؤثر افتاده است. از ابعاد تأثير تاريخى تجريد، وجود شرح و حاشيه فراوان بر آن است. در اين ميان برخى از شرحها و حاشيهها اهميت تاريخى دارند كه عبارتند از: كشف المراد علامه حلّى، شاگرد خواجه، تفريد الاعتماد ابو العلاء بهشتى، شرح جديد از آن على بن محمد قوشچى، شرح شوارق الالهام عبد الرزاق لاهيجى و... | كمتر اثرى به ميزان تجريد، بر آثار كلامى متأخران مؤثر افتاده است. از ابعاد تأثير تاريخى تجريد، وجود شرح و حاشيه فراوان بر آن است. در اين ميان برخى از شرحها و حاشيهها اهميت تاريخى دارند كه عبارتند از: كشف المراد علامه حلّى، شاگرد خواجه، تفريد الاعتماد ابو العلاء بهشتى، شرح جديد از آن على بن محمد قوشچى، شرح شوارق الالهام عبد الرزاق لاهيجى و... | ||