۶۱٬۱۸۹
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
شهرت [[بزدوی، علی بن محمد|بزدوی]] بیشتر به دلیل کتاب «كنز الوصول إلی معرفة الأصول» است که متنی است نسبتاً موجز و انشایی دشوار دارد؛ بااینحال، دارای ویژگیهایی است که باعث توجه و اهتمام علمای حنفی بدان و تدوین شروح و حواشی متعددی بر آن شده است؛ از جمله در مقایسه با کتب اصولی پیشین و حتی معاصر خود (مثلاً اصول سرخسی) از انسجام، ترتیب و فصلبندی کاملتری برخوردار است؛ از سوی دیگر محتوا و مضمون آن از دو لحاظ نزد فقهای عامه، بهویژه حنفیان حائز اهمیت است: | شهرت [[بزدوی، علی بن محمد|بزدوی]] بیشتر به دلیل کتاب «كنز الوصول إلی معرفة الأصول» است که متنی است نسبتاً موجز و انشایی دشوار دارد؛ بااینحال، دارای ویژگیهایی است که باعث توجه و اهتمام علمای حنفی بدان و تدوین شروح و حواشی متعددی بر آن شده است؛ از جمله در مقایسه با کتب اصولی پیشین و حتی معاصر خود (مثلاً اصول سرخسی) از انسجام، ترتیب و فصلبندی کاملتری برخوردار است؛ از سوی دیگر محتوا و مضمون آن از دو لحاظ نزد فقهای عامه، بهویژه حنفیان حائز اهمیت است: | ||
# شیوه خاص در زمینه اصول فقه. از این نظر، اصول بزدوی را تبیینکننده و حتی او را از مبتکران روشی در زمینه اصول فقه اهل سنت میتوان دانست که به نام روش فقیهان («طريقة الفقهاء» یا «طريقة الحنفية»، ازآنرو که حنفیان بیشتر پیرو این روش بودند) معروف شده است و شیوه استنباط در آن بر اساس گردآوریِ فروع فقهیِ مشابه و استخراج و استنباط قواعد اصولی از آنهاست. در این روشِ استنباط، برخلاف روش متکلمان (طریقة المتكلمين)، که بیشتر شافعیان، اشاعره و معتزله از آن تبعیت میکنند و بر استدلالهای عقلی و عقاید کلامی استوار است، نه بر احکام جزیی، بر پیوند اصول با فقه تأکید و به شواهد و امثله فقهی بسیار استناد میشود. [[بزدوی، علی بن محمد|بزدوی]] شاخصترین مدافع این روش و از زمره «علمای تخریج» بشمار میرود که از قرن چهارم پدیدار شدند و بهتدریج در فقه عامه، بهویژه فقه حنفی، به تدوین و استخراج «اصول فقه» از منابع نخستین پرداختند. | # شیوه خاص در زمینه اصول فقه. از این نظر، اصول بزدوی را تبیینکننده و حتی او را از مبتکران روشی در زمینه اصول فقه اهل سنت میتوان دانست که به نام روش فقیهان («طريقة الفقهاء» یا «طريقة الحنفية»، ازآنرو که حنفیان بیشتر پیرو این روش بودند) معروف شده است و شیوه استنباط در آن بر اساس گردآوریِ فروع فقهیِ مشابه و استخراج و استنباط قواعد اصولی از آنهاست. در این روشِ استنباط، برخلاف روش متکلمان (طریقة المتكلمين)، که بیشتر شافعیان، اشاعره و معتزله از آن تبعیت میکنند و بر استدلالهای عقلی و عقاید کلامی استوار است، نه بر احکام جزیی، بر پیوند اصول با فقه تأکید و به شواهد و امثله فقهی بسیار استناد میشود. [[بزدوی، علی بن محمد|بزدوی]] شاخصترین مدافع این روش و از زمره «علمای تخریج» بشمار میرود که از قرن چهارم پدیدار شدند و بهتدریج در فقه عامه، بهویژه فقه حنفی، به تدوین و استخراج «اصول فقه» از منابع نخستین پرداختند. | ||
# نقش آن در ترویج علم جدل و مناظرات اصولی و فقهی<ref>ر.ک: هاشمی، | # نقش آن در ترویج علم جدل و مناظرات اصولی و فقهی<ref>ر.ک: هاشمی، سیدرضا، ج3، ص360</ref>. | ||
کتاب [[بزدوی، علی بن محمد|بزدوی]] نشاندهنده نقش مهم تبلیغی و رواج جدالها و مناظرات فقهی و اصولی در آن دوران است که بیشتر میان حنفیان و شافعیان رایج بود و به تعصبات شدیدی انجامید. با تأمل در این کتاب، بهویژه در موارد مخالفت [[بزدوی، علی بن محمد|بزدوی]] با نظریات اصولی و کلامی شافعی و معتزله، میتوان به شیوه معارضهجویانه و مجادلهآمیز پی برد؛ مانند رد عقیده آنان به «دلالت نهی بر بطلان یا فساد»، «وجود مفهوم لقب، مفهوم وصف و... در نصوص»، «وجود استطاعت قبل از فعل»، «مصیب بودن مجتهد در اجتهاد خود» (یا تصویب معتزلی)، «حسن و قبح عقلی بهطور مطلق» و...<ref>ر.ک: همان</ref>. | کتاب [[بزدوی، علی بن محمد|بزدوی]] نشاندهنده نقش مهم تبلیغی و رواج جدالها و مناظرات فقهی و اصولی در آن دوران است که بیشتر میان حنفیان و شافعیان رایج بود و به تعصبات شدیدی انجامید. با تأمل در این کتاب، بهویژه در موارد مخالفت [[بزدوی، علی بن محمد|بزدوی]] با نظریات اصولی و کلامی شافعی و معتزله، میتوان به شیوه معارضهجویانه و مجادلهآمیز پی برد؛ مانند رد عقیده آنان به «دلالت نهی بر بطلان یا فساد»، «وجود مفهوم لقب، مفهوم وصف و... در نصوص»، «وجود استطاعت قبل از فعل»، «مصیب بودن مجتهد در اجتهاد خود» (یا تصویب معتزلی)، «حسن و قبح عقلی بهطور مطلق» و...<ref>ر.ک: همان</ref>. |
ویرایش