پرش به محتوا

تراجم المؤلفين التونسيين: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (A-esmaili@noornet.net صفحهٔ تراجم المؤلفین التونسیین را به تراجم المؤلفين التونسيين منتقل کرد)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۶: خط ۲۶:
}}
}}


'''تراجم المؤلفين التونسيين'''، تأليف محمد محفوظ از جمله فرهنگ‌نامه‌هاى محلى است كه در شرح حال نويسندگان تونس، به زبان عربى نگاشته شده است.
'''تراجم المؤلفین التونسیین'''، تألیف محمد محفوظ از جمله فرهنگ‌نامه‌هاى محلى است که در شرح حال نویسندگان تونس، به زبان عربى نگاشته شده است.


== ساختار ==
== ساختار ==
كتاب در پنج جلد تنظيم شده است. در ابتدا، مقدمه‌اى چند صفحه‌اى در ذكر دلائل و چگونگى نگارش اثر ذكر شده است. پس از آن متن اثر در شرح حال افراد به ترتيب حروف الفبا آمده است. يك خاتمه، مستدرك و ملحقات پايان‌بخش كتاب است.
کتاب در پنج جلد تنظیم شده است. در ابتدا، مقدمه‌اى چند صفحه‌اى در ذکر دلائل و چگونگى نگارش اثر ذکر شده است. پس از آن متن اثر در شرح حال افراد به ترتیب حروف الفبا آمده است. یک خاتمه، مستدرک و ملحقات پایان‌بخش کتاب است.


== گزارش محتوا ==
== گزارش محتوا ==
نویسنده در ابتداى مقدمه كتاب با اشاره به علاقه فراوان خود به تتبع شرح حال تونسى‌ها از زمان جوانى مى‌نويسد: اگر به نوشته‌اى در شرح حال يك تونسى دست مى‌يافتم، مثل اينكه به گنجى بزرگ دست يافته‌ام و حالت شادى و سرور به من دست مى‌داد. وى «المؤنس» ابن ابى‌دينار، «نزهة الأنظار» محمود مقديش، «زهر الآداب» ابراهیم حصرى، «عنوان الأريب» محمد نيفر و «المنتخبات التونسية» را اولين كتاب‌هایى دانسته كه مطالعه نموده است.<ref>ر.ک: مقدمه، ص5</ref>
نویسنده در ابتداى مقدمه کتاب با اشاره به علاقه فراوان خود به تتبع شرح حال تونسى‌ها از زمان جوانى مى‌نویسد: اگر به نوشته‌اى در شرح حال یک تونسى دست مى‌یافتم، مثل اینکه به گنجى بزرگ دست یافته‌ام و حالت شادى و سرور به من دست مى‌داد. وى «المؤنس» ابن ابى‌دینار، «[[نزهة الأنظار في عجائب التواريخ و الأخبار|نزهة الأنظار]]» [[مقدیش، محمود|محمود مقدیش]]، «[[زهر الآداب و ثمر الألباب|زهر الآداب]]» [[حصری، ابراهیم بن علی|ابراهیم حصرى]]، «[[عنوان الأریب]]» [[محمد نیفر]] و «[[المنتخبات التونسیة]]» را اولین کتاب‌هایى دانسته که مطالعه نموده است.<ref>ر.ک: مقدمه، ص5</ref>


وى همچنين به تاريخ آغاز نگارش كتاب در سال 1964م و تنظيم آن از همان ابتدا بر طبق حروف الفبا و نيز نگارش دو يا سه‌باره برخى از تراجم اشاره كرده است. همچنين نوشته كه هرگاه كتاب جديدى در تاريخ تونس يا شرح حال اعلام آن چاپ مى‌شد، آن را مطالعه و معلوماتى را كه مى‌خواستم و به اين شرح حال‌ها مرتبط بود، گزينش مى‌كردم.<ref>ر.ک: همان، ص6</ref>
وى همچنین به تاریخ آغاز نگارش کتاب در سال 1964م و تنظیم آن از همان ابتدا بر طبق حروف الفبا و نیز نگارش دو یا سه‌باره برخى از تراجم اشاره کرده است. همچنین نوشته که هرگاه کتاب جدیدى در تاریخ تونس یا شرح حال اعلام آن چاپ مى‌شد، آن را مطالعه و معلوماتى را که مى‌خواستم و به این شرح حال‌ها مرتبط بود، گزینش مى‌کردم.<ref>ر.ک: همان، ص6</ref>


نویسنده در مقدمه چنين مى‌نويسد: از آنجا كه غرض از نگارش اين كتاب سهولت دستيابى به شرح حال نويسندگان تونسى گذشته و حال است، لذا آن را بر طبق حروف الفبا مرتب كرده‌ام. لقب خانوادگى را ذكر كرده و اگر تنها به نسبت شهرش مشهور بوده به اين نسبت اكتفا كرده‌ام.<ref>ر.ک: همان</ref>
نویسنده در مقدمه چنین مى‌نویسد: از آنجا که غرض از نگارش این کتاب سهولت دستیابى به شرح حال نویسندگان تونسى گذشته و حال است، لذا آن را بر طبق حروف الفبا مرتب کرده‌ام. لقب خانوادگى را ذکر کرده و اگر تنها به نسبت شهرش مشهور بوده به این نسبت اکتفا کرده‌ام.<ref>ر.ک: همان</ref>


نویسنده در اين كتاب، شرح حال كسانى كه وارد تونس شده و در آنجا وفات كرده‌اند و نيز شرح حال علماى اباضيه را كه از جزيره جربه بوده‌اند، ذكر كرده است.<ref>ر.ک: همان</ref>
نویسنده در این کتاب، شرح حال کسانى که وارد تونس شده و در آنجا وفات کرده‌اند و نیز شرح حال علماى اباضیه را که از جزیره جربه بوده‌اند، ذکر کرده است.<ref>ر.ک: همان</ref>


در جلد پنجم كتاب پس از خاتمه، در بخشى با عنوان مستدركات، چهار جلد اول كتاب استدراك و تكميل شده است. در ابتداى آن نویسنده در ذكر علت نگارش اين بخش چنين نوشته كه پس از اتمام برخى از اجزاى كتاب، منابع يا كتبى مرتبط با اشخاصى كه شرح حال آنها را نوشته بودم پيدا شد. خوشبختانه جز در موارد معدود از مصادر و مراجع غفلت نشده بود و البته استدراك و آگاهى‌بخشى نسبت به آن لازم بود.<ref>ر.ک: همان، ج5، ص155</ref>
در جلد پنجم کتاب پس از خاتمه، در بخشى با عنوان مستدرکات، چهار جلد اول کتاب استدراک و تکمیل شده است. در ابتداى آن نویسنده در ذکر علت نگارش این بخش چنین نوشته که پس از اتمام برخى از اجزاى کتاب، منابع یا کتبى مرتبط با اشخاصى که شرح حال آنها را نوشته بودم پیدا شد. خوشبختانه جز در موارد معدود از مصادر و مراجع غفلت نشده بود و البته استدراک و آگاهى‌بخشى نسبت به آن لازم بود.<ref>ر.ک: همان، ج5، ص155</ref>


در انتهاى كتاب، شرح حال تعداد ديگرى از نويسندگان تونسى به ترتيب حروف الفبا در بخش ملحقات آمده است. گروهى از اين افراد كسانى هستند كه شرح حال آنها پس از بسته شدن پرونده حرفى كه بايد در آن ذكر مى‌شدند، كامل شده‌اند. گروه ديگر نيز مورد غفلت واقع شده‌اند و دوستان نویسنده، به‌ويژه محمد شعوبى به آنها تذكر داده و شرح حال آنها را در اختيار نویسنده قرار داده‌اند.<ref>ر.ک: همان، ص254-193</ref>
در انتهاى کتاب، شرح حال تعداد دیگرى از نویسندگان تونسى به ترتیب حروف الفبا در بخش ملحقات آمده است. گروهى از این افراد کسانى هستند که شرح حال آنها پس از بسته شدن پرونده حرفى که باید در آن ذکر مى‌شدند، کامل شده‌اند. گروه دیگر نیز مورد غفلت واقع شده‌اند و دوستان نویسنده، به‌ویژه محمد شعوبى به آنها تذکر داده و شرح حال آنها را در اختیار نویسنده قرار داده‌اند.<ref>ر.ک: همان، ص254-193</ref>


== وضعيت كتاب ==
== وضعیت کتاب ==
فهرست مطالب هر جلد در انتهاى آن ذكر شده است. معرفى برخى اعلام و اماكن و توضيحات و ارجاعات نویسنده در پاورقى‌هاى كتاب ذكر شده است.
فهرست مطالب هر جلد در انتهاى آن ذکر شده است. معرفى برخى اعلام و اماکن و توضیحات و ارجاعات نویسنده در پاورقى‌هاى کتاب ذکر شده است.


==پانويس ==
==پانویس ==
<references/>
<references />
== منابع مقاله ==
== منابع مقاله ==


مقدمه و متن كتاب.
مقدمه و متن کتاب.
 
 


[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش