۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
القواعد الفقهية وتطبيقاتها في المذاهب الأربعة: تفاوت میان نسخه‌ها
القواعد الفقهية وتطبيقاتها في المذاهب الأربعة (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۶ سپتامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۱:۳۷
، ۶ سپتامبر ۲۰۲۱بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR56848J1.jpg | عنوان =القواعد الفقهية وتطبيقاتها في ال...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
}} | }} | ||
'''القواعد الفقهية وتطبيقاتها في المذاهب الأربعة'''، اثر محمد مصطفی | '''القواعد الفقهية وتطبيقاتها في المذاهب الأربعة'''، اثر [[زحيلی، محمد|محمد مصطفی زحیلی]]، کتابی است در تطبیق و بررسی مهم‌ترین قواعد فقهی چهار مذهب حنفی، مالکی، شافعی و حنبلی. | ||
==انگیزه نگارش== | ==انگیزه نگارش== | ||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
===منابع کتاب=== | ===منابع کتاب=== | ||
مؤلف در نگارش این اثر، از تألیفات فراوانی که پیرامون موضوع قواعد و اشباه و نظایر نوشته شده، بهره برده است که از جمله آنها، عبارتند از: | مؤلف در نگارش این اثر، از تألیفات فراوانی که پیرامون موضوع قواعد و اشباه و نظایر نوشته شده، بهره برده است که از جمله آنها، عبارتند از: | ||
# | # «[[شرح القواعد الفقهية]]» شیخ [[زرقا، احمد|احمد بن شیخ محمد زرقا]]؛ | ||
# «القواعد الفقهية» عزت عبید | # «القواعد الفقهية» [[عزت عبید دعاس]]؛ | ||
# | # «[[إيضاح القواعد الفقهية]]» شیخ عبدالله بن سعید محمد عبادی لحجی حضرمی شحاری؛ | ||
# قواعد فقهی برگرفته از کتاب «الإشراف» قاضی عبدالوهاب بغدادی | # قواعد فقهی برگرفته از کتاب «الإشراف» قاضی [[عبدالوهاب بغدادی مالکی]]، نوشته [[محمد روقی]]؛ | ||
# | # «[[تطبيقات قواعد الفقه عند المالكية]]» [[صادق بن عبدالرحمن غریانی]]؛ | ||
# «القواعد والضوابط الفقهية للمعاملات المالية عند ابن تيمية» عبدالسلام بن ابراهیم بن محمد حصین؛ | # «القواعد والضوابط الفقهية للمعاملات المالية عند ابن تيمية» عبدالسلام بن ابراهیم بن محمد حصین؛ | ||
# «إيضاح المسالك إلی قواعد الإمام مالك» ابوالعباس احمد بن یحیی ونشریسی؛ | # «إيضاح المسالك إلی قواعد الإمام مالك» ابوالعباس احمد بن یحیی ونشریسی؛ | ||
| خط ۵۶: | خط ۵۶: | ||
در باب تمهیدی، به‌منظور تعریف قواعد فقهی، ابتدا به بحث پیرامون تاریخچه ظهور این قواعد پرداخته شده<ref>ر.ک: متن کتاب، همان، ص19</ref> و سپس، مباحث زیر مطرح شده است: فرق بین قاعده و ضابطه<ref>ر.ک: همان، ص22</ref>، تفاوت میان قواعد اصولی و قواعد فقهی<ref>ر.ک: همان، ص23</ref>، فرق بین قواعد و نظریات<ref>ر.ک: همان، ص25</ref>، اهمیت و فواید قواعد فقهی<ref>ر.ک: همان، ص26</ref> و مصادر آن که عبارت است از قرآن، سنت نبوی(ص) و اجتهاد<ref>ر.ک: همان، ص29</ref>، انواع قواعد فقهی<ref>ر.ک: همان، ص31</ref> و تألیفاتی که پیرامون این قواعد، به رشته تحریر درآمده است. نویسنده این تألیفات را به پنج قسمت زیر تقسیم کرده است: | در باب تمهیدی، به‌منظور تعریف قواعد فقهی، ابتدا به بحث پیرامون تاریخچه ظهور این قواعد پرداخته شده<ref>ر.ک: متن کتاب، همان، ص19</ref> و سپس، مباحث زیر مطرح شده است: فرق بین قاعده و ضابطه<ref>ر.ک: همان، ص22</ref>، تفاوت میان قواعد اصولی و قواعد فقهی<ref>ر.ک: همان، ص23</ref>، فرق بین قواعد و نظریات<ref>ر.ک: همان، ص25</ref>، اهمیت و فواید قواعد فقهی<ref>ر.ک: همان، ص26</ref> و مصادر آن که عبارت است از قرآن، سنت نبوی(ص) و اجتهاد<ref>ر.ک: همان، ص29</ref>، انواع قواعد فقهی<ref>ر.ک: همان، ص31</ref> و تألیفاتی که پیرامون این قواعد، به رشته تحریر درآمده است. نویسنده این تألیفات را به پنج قسمت زیر تقسیم کرده است: | ||
الف)- کتب قواعد فقهی مذهب حنفی: اولین کسی که در این مذهب، به تصنیف قواعد فقهی پرداخت، ابوطاهر دباس بود که هفده قاعده را جمع‌آوری کرد. پس از او، ابوالحسن کرخی (متوفی 340ق) که معاصر دباس بود، قواعدی به آنها افزود و کتاب «الأصول» را نوشت. سایر علمای حنفی که در این‌باره، اقدام به تألیف کرده‌اند، عبارتند از: | الف)- کتب قواعد فقهی مذهب حنفی: اولین کسی که در این مذهب، به تصنیف قواعد فقهی پرداخت، ابوطاهر دباس بود که هفده قاعده را جمع‌آوری کرد. پس از او، ابوالحسن کرخی (متوفی 340ق) که معاصر دباس بود، قواعدی به آنها افزود و کتاب «الأصول» را نوشت. سایر علمای حنفی که در این‌باره، اقدام به تألیف کرده‌اند، عبارتند از: | ||
# عبیدالله بن عمر بن عیسی (متوفی 430ق)، در | # [[عبیدالله بن عمر بن عیسی]] (متوفی 430ق)، در «[[تأسيس النظر في الأصول]]»؛ | ||
# نجم‌الدین عمر نسفی (متوفی 537ق) که برای قواعد کتاب کرخی، امثله و شواهدی را ذکر کرد؛ | # [[نجم‌الدین عمر نسفی]] (متوفی 537ق) که برای قواعد کتاب کرخی، امثله و شواهدی را ذکر کرد؛ | ||
# ابومظفر اسعد بن محمد کرابیسی (متوفی 570ق) در «الفروق»؛ | # ابومظفر اسعد بن محمد کرابیسی (متوفی 570ق) در «الفروق»؛ | ||
و... | و... | ||
ب)- کتب قواعد فقهی مذهب مالکی: | ب)- کتب قواعد فقهی مذهب مالکی: | ||
# «أصول الفتيا» ابوعبدالله محمد بن حارث خشنی قیروانی (متوفی 361ق)؛ | # «أصول الفتيا» ابوعبدالله محمد بن حارث خشنی قیروانی (متوفی 361ق)؛ | ||
| خط ۶۶: | خط ۶۸: | ||
# «إدرار الشروق علی أنواء الفروق» قاسم بن عبدالله انصاری، معروف به ابن شاط (متوفی 723ق)؛ | # «إدرار الشروق علی أنواء الفروق» قاسم بن عبدالله انصاری، معروف به ابن شاط (متوفی 723ق)؛ | ||
و... | و... | ||
ج)- کتب قواعد فقهی مذهب شافعی: | ج)- کتب قواعد فقهی مذهب شافعی: | ||
# «الفروق» والد امام‌الحرمین جوینی (متوفی 438ق)؛ | # «الفروق» والد امام‌الحرمین جوینی (متوفی 438ق)؛ | ||
| خط ۷۱: | خط ۷۴: | ||
# «قواعد الأحكام في مصالح الأنام» عز بن عبدالسلام سلمی (متوفی 660ق)؛ | # «قواعد الأحكام في مصالح الأنام» عز بن عبدالسلام سلمی (متوفی 660ق)؛ | ||
و... | و... | ||
د)- کتب قواعد فقهی مذهب حنبلی: | د)- کتب قواعد فقهی مذهب حنبلی: | ||
# «الفروق» ابوعبدالله محمد بن عبدالله بن حسین سامری حنبلی، معروف به ابن سنینه (متوفی 616ق)؛ | # «الفروق» ابوعبدالله محمد بن عبدالله بن حسین سامری حنبلی، معروف به ابن سنینه (متوفی 616ق)؛ | ||
| خط ۷۶: | خط ۸۰: | ||
# «القواعد النورانية الفقهية» تقی‌الدین احمد بن عبدالحلیم بن عبدالسلام حرانی (متوفی728ق)؛ | # «القواعد النورانية الفقهية» تقی‌الدین احمد بن عبدالحلیم بن عبدالسلام حرانی (متوفی728ق)؛ | ||
و... | و... | ||
ه)- قواعد کلی در مجله «الأحكام العدلية»: | ه)- قواعد کلی در مجله «الأحكام العدلية»: | ||
# «شرح المجلة» شیخ محمد خالد اتاسی و سایرین؛ | # «شرح المجلة» شیخ محمد خالد اتاسی و سایرین؛ | ||