۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
(صفحهای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر = NURkar26.jpg | عنوان = در هندسهی یاد | عنوانهای دیگر =...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
}} | }} | ||
'''در هندسهی یاد''' نوشتهی [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] کتابی است که اختصاصاً دربارهی «ذکر» در | '''در هندسهی یاد''' نوشتهی [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] کتابی است که اختصاصاً دربارهی «ذکر» در قرآن بحث میکند. ذکر به زعم نویسنده مهمترین مسئله ی قرآنی است از این رو مورد توجّه این قرآن پژوه قدیمیواقع شده و به طور مستقل و کاملاً انحصاری از این بابت سخن گفته است. هر چند که مفسّران و محدّثان در خلال آثار خود به مقولهی ذکر هم پرداختهاند و از منظر آیات و روایت به محتوا و ماهیت آن اشاره کردهاند ولی این قرآن پژوه نخستین کسی است که به طور مستقل، جامع، مستند و کاملاً پژوهشی دست به تألیف در این خصوص زده است. | ||
گفتنی است که از این استاد قرآن پژوه که دربارهی قرآن آثار گرانسنگی به مانند [[سروش آسمانی سیری در مفاهیم قرآنی]]، [[آشنایی با قرآن(محمّدی)]]، [[نسیم وحی]]، [[وین شرح بی نهایت]]، [[مصحف خاموشان]]، [[آیات مثنوی معنوی]] منتشر شده است دربارهی ذکرِ قرآنی نیز قریب چهل سال پیش کتاب اررشمند [[تجلّی ذکر در آینه ی وحی]] و بعدها نیز [[یاد خدا]] را به انتشار رسانده است. و چنانکه از قرائن معلوم است پژوهش مستقل و کامل دربارهی ذکر برای نخستین بار توسّط این دانشمند صورت پذیرفته و بعدها همین آثار برای قرآن پژوهان محل رجوع و مستند واقع شده است. | گفتنی است که از این استاد قرآن پژوه که دربارهی قرآن آثار گرانسنگی به مانند [[سروش آسمانی سیری در مفاهیم قرآنی]]، [[آشنایی با قرآن (محمدی)|آشنایی با قرآن(محمّدی)]]، [[نسیم وحی]]، [[وین شرح بی نهایت]]، [[مصحف خاموشان]]، [[آیات مثنوی معنوی]] منتشر شده است دربارهی ذکرِ قرآنی نیز قریب چهل سال پیش کتاب اررشمند [[تجلّی ذکر در آینه ی وحی]] و بعدها نیز [[یاد خدا]] را به انتشار رسانده است. و چنانکه از قرائن معلوم است پژوهش مستقل و کامل دربارهی ذکر برای نخستین بار توسّط این دانشمند صورت پذیرفته و بعدها همین آثار برای قرآن پژوهان محل رجوع و مستند واقع شده است. | ||
خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
بخش دوّم «یاد، بنیاد دین و عرفان» نام گرفته و البتّه راست و دقیق است که دین و عرفان بدون ذکر حق محلّی از اعراب و نشانی از حقیقت ندارند و لذا ذکر میتواند بنیاد دین و عرفان تلقّی شود. در این راستاد آیات متعدّدی از جای جای قرآن مورد استشهاد واقع میشود تا اعتبار و ارزش ذکر را به عنوان پایه ی دین و عرفان نمایش بدهد. نویسنده در بخشی از این کتاب مینویسد: | بخش دوّم «یاد، بنیاد دین و عرفان» نام گرفته و البتّه راست و دقیق است که دین و عرفان بدون ذکر حق محلّی از اعراب و نشانی از حقیقت ندارند و لذا ذکر میتواند بنیاد دین و عرفان تلقّی شود. در این راستاد آیات متعدّدی از جای جای قرآن مورد استشهاد واقع میشود تا اعتبار و ارزش ذکر را به عنوان پایه ی دین و عرفان نمایش بدهد. نویسنده در بخشی از این کتاب مینویسد: | ||
باری این ذکر، قوام دین و عرفان، و شریعت و طریقت است. اگر نماز به منزله ی ستون دین ـ الصّلوة عمود الدّین ـ برشمرده شده و هم در حکم معراجی ـ الصّلوة معراج المؤمن ـ درآمده است و هم اسباب پاک شدن معنوی سالکان و هم باعث دوری جستن از فحشا و منکر است ـ | |||
باری این ذکر، قوام دین و عرفان، و شریعت و طریقت است. اگر نماز به منزله ی ستون دین ـ الصّلوة عمود الدّین ـ برشمرده شده و هم در حکم معراجی ـ الصّلوة معراج المؤمن ـ درآمده است و هم اسباب پاک شدن معنوی سالکان و هم باعث دوری جستن از فحشا و منکر است ـ «'''إِنَّ الصَّلَاةَ تَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاء وَالْمُنكَرِ'''»<ref>سوره عنکبوت، آیه 45</ref>. ـ از آن روست که قوام آن بر ذکر است که فرمود: «'''أَقِمِ الصَّلَاةَ وَلَذِكْرُی'''»<ref>سوره طه، آیه 14</ref>. و اگر نماز به یاد او نباشد البتّه که بیتأثیر و خالی از اثر است. آنچه تأثیرگذار است یاد اوست که این «یاد» اسباب ارتباط خالق و مخلوق و انسان و خداست. آرامش راستین سالک الی اللّه نیز در پرتو همین ذکر تحقّق مییابد و تا سالک به ذکر در نیاید و ذاکر نشود و مذکور را پیدا و حاضر نیابد سلوکش خام و بی نتیجه است، و این ¬همه از برای آن است که آدمیتوسط او به آرامش برسد و مایه و پایه ی این آرامش چیزی جز ذکر نیست، یعنی یاد او<ref>متن، صص 31-30</ref>. | |||
در همین بخش است که ذکر را از بابت الفاظی که در پیشوندهای خود دارد در ارتباط با «الله» و «ربّ» به اقسامیتقسیم میکند که واقعاً جای دقّت دارد. زیرا نویسنده بر این است که کلام خداوند و وحی قدسی چیزی را بی جهت و بی دلیل فرو نمیفرستد، حتّی لفظ قرآن هم که حجّیّت تام و تمام دارد ما را بر آن میدارد که به همنشینی الفاظ بیش از پیش دقّت کنیم که در درون هر یک از آنها حقایقی نهفته است که باید با تأمّل و تدبّر به آن رسید. لذا ذکر الله و ذکر رب قابل تحلیل است. ذکر اسم الله و ذکر اسم رب نیز همینطور. ذکر نعمت الله و ذکر نعمت رب و ذکر آلاء الله قابل تأمّل است. ذکر آیات الله و آیات ربّ و نهایتاً ذکر ایّام الله. این موارد نشان از آن دارد که نویسنده به تک تک واژگان مورد بحث توجّه داشته و کاملاً عالمانه بحث را زیر نظر گرفته است. | در همین بخش است که ذکر را از بابت الفاظی که در پیشوندهای خود دارد در ارتباط با «الله» و «ربّ» به اقسامیتقسیم میکند که واقعاً جای دقّت دارد. زیرا نویسنده بر این است که کلام خداوند و وحی قدسی چیزی را بی جهت و بی دلیل فرو نمیفرستد، حتّی لفظ قرآن هم که حجّیّت تام و تمام دارد ما را بر آن میدارد که به همنشینی الفاظ بیش از پیش دقّت کنیم که در درون هر یک از آنها حقایقی نهفته است که باید با تأمّل و تدبّر به آن رسید. لذا ذکر الله و ذکر رب قابل تحلیل است. ذکر اسم الله و ذکر اسم رب نیز همینطور. ذکر نعمت الله و ذکر نعمت رب و ذکر آلاء الله قابل تأمّل است. ذکر آیات الله و آیات ربّ و نهایتاً ذکر ایّام الله. این موارد نشان از آن دارد که نویسنده به تک تک واژگان مورد بحث توجّه داشته و کاملاً عالمانه بحث را زیر نظر گرفته است. |
ویرایش