۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (A-esmaili@noornet.net صفحهٔ عیون الحکم و المواعظ را به عيون الحكم و المواعظ منتقل کرد) |
جز (جایگزینی متن - 'شيخ صدوق' به 'شيخ صدوق') |
||
خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
باب سىام كتاب، مفقود مىباشد و تا كنون يافت نشده است؛ تنها علامه مجلسى، در«بحار الانوار» بخشى از آن را در جلد 17، ص 425 - 444، حديث 43 به بعد، نقل كرده و مشخصات برخى از فصلهاى اين باب را نيز بيان نموده است. همچنين در ج 73، ص 108، ح 109، باب حبّ الدنيا و ذمّها و نيز ج 77، ص 302 تا 303، از اين كتاب نقل نموده است. | باب سىام كتاب، مفقود مىباشد و تا كنون يافت نشده است؛ تنها علامه مجلسى، در«بحار الانوار» بخشى از آن را در جلد 17، ص 425 - 444، حديث 43 به بعد، نقل كرده و مشخصات برخى از فصلهاى اين باب را نيز بيان نموده است. همچنين در ج 73، ص 108، ح 109، باب حبّ الدنيا و ذمّها و نيز ج 77، ص 302 تا 303، از اين كتاب نقل نموده است. | ||
مرحوم صاحب«رياض العلماء»، در كتاب خود، جلد 4، ص 253، تصريح كرده كه تمامى نسخههايى كه ديده، فاقد باب سىام بوده است و جالب توجّه اينكه علامه مجلسى، در«بحار الانوار» از بابهاى بيست و نهگانه كتاب، هيچ مطلبى نقل نكرده و شايد بدين علّت كه آن را مشابه«غرر الحكم» يا شبيه نسخهاى از آن مىديده، ولى از باب سىام كه ديگر شبيه غرر نمىباشد، نقل نموده و شايد به دليل بىدقّتى مؤلف، در نقل، تنها به ذكر نمونههايى از آن اكتفا كرده است. با در نظر گرفتن اين نكته كه مؤلف، آنجا كه با پس و پيش نمودن احاديث«غرر الحكم»، حديث نقل مىكند، از محدوده كلمات امير المؤمنين(ع) خارج نشده و در آنجا كه گاهى از«خصال» شيخ صدوق و غيره مطلب نقل كرده، كلمات امير المؤمنين و غير آن را آورده است، حدس قوى اين است كه باب سىام كه خارج از محدوده غرر بوده، معجونى از كلمات امير مؤمنان و ديگران، حتّى غير معصومين بوده است. | مرحوم صاحب«رياض العلماء»، در كتاب خود، جلد 4، ص 253، تصريح كرده كه تمامى نسخههايى كه ديده، فاقد باب سىام بوده است و جالب توجّه اينكه علامه مجلسى، در«بحار الانوار» از بابهاى بيست و نهگانه كتاب، هيچ مطلبى نقل نكرده و شايد بدين علّت كه آن را مشابه«غرر الحكم» يا شبيه نسخهاى از آن مىديده، ولى از باب سىام كه ديگر شبيه غرر نمىباشد، نقل نموده و شايد به دليل بىدقّتى مؤلف، در نقل، تنها به ذكر نمونههايى از آن اكتفا كرده است. با در نظر گرفتن اين نكته كه مؤلف، آنجا كه با پس و پيش نمودن احاديث«غرر الحكم»، حديث نقل مىكند، از محدوده كلمات امير المؤمنين(ع) خارج نشده و در آنجا كه گاهى از«خصال» [[شيخ صدوق]] و غيره مطلب نقل كرده، كلمات امير المؤمنين و غير آن را آورده است، حدس قوى اين است كه باب سىام كه خارج از محدوده غرر بوده، معجونى از كلمات امير مؤمنان و ديگران، حتّى غير معصومين بوده است. | ||
نكته ديگرى كه اينجا بايد يادآور شويم، اين است كه برخى به اشتباه، اين كتاب را بزرگترين مجموعه كلمات قصار امير مؤمنان(ع) مىدانند، درحالى كه غرر الحكم با داشتن 11050 حديث، حدود هزار كلمه بيشتر از اين كتاب دارد و جمع كلمات بابهاى 29گانه، 10253 عدد است و ما بقى از باب سىام مىباشد كه در نسخه حاضر موجود نيست؛ وانگهى هر چه كتاب«عيون الحكم» دارد، از غرر است و اندكى، از«خصال» و غيره مىباشد. | نكته ديگرى كه اينجا بايد يادآور شويم، اين است كه برخى به اشتباه، اين كتاب را بزرگترين مجموعه كلمات قصار امير مؤمنان(ع) مىدانند، درحالى كه غرر الحكم با داشتن 11050 حديث، حدود هزار كلمه بيشتر از اين كتاب دارد و جمع كلمات بابهاى 29گانه، 10253 عدد است و ما بقى از باب سىام مىباشد كه در نسخه حاضر موجود نيست؛ وانگهى هر چه كتاب«عيون الحكم» دارد، از غرر است و اندكى، از«خصال» و غيره مىباشد. | ||
خط ۷۵: | خط ۷۵: | ||
در حكمتهاى«غرر الحكم» مراعات سجع شده و هر دو يا سه حكمت، داراى يك سجع مىباشد، ولى مؤلف«عيون»، اينها را چندان رعايت نكرده و در بسيارى از موارد، سجع را به هم ريخته است و گاهى در اين رفت و آمدهايى كه داشته و يكى را نقل كرده و ديگرى را رها نموده، دچار اشتباه شده و حكمتهايى را كه قبلاً ذكر كرده، دوباره آنها را تكرار نموده است. | در حكمتهاى«غرر الحكم» مراعات سجع شده و هر دو يا سه حكمت، داراى يك سجع مىباشد، ولى مؤلف«عيون»، اينها را چندان رعايت نكرده و در بسيارى از موارد، سجع را به هم ريخته است و گاهى در اين رفت و آمدهايى كه داشته و يكى را نقل كرده و ديگرى را رها نموده، دچار اشتباه شده و حكمتهايى را كه قبلاً ذكر كرده، دوباره آنها را تكرار نموده است. | ||
پس از«غرر الحكم»، مؤلف، گاهى از كتاب«خصال» شيخ | پس از«غرر الحكم»، مؤلف، گاهى از كتاب«خصال» [[شيخ صدوق]]، مطالبى را نقل كرده كه اگر نقل نمىكرد بهتر بود، زيرا كلماتى را از پيامبر(ص) و امير مؤمنان و امام باقر و امام صادق و امام رضا(ع) آورده و تمام آنها را بهعنوان كلمات امير مؤمنان(ع) معرفى كرده است، چرا كه مبناى كتاب بر اين است، البته محقق كتاب در پاورقىهاى كتاب، اين موارد را مشخص نموده است. | ||
اما كتابهاى ديگر كه مؤلف، بهعنوان مصادر كتاب نقل كرده، معلوم نيست چيزى را از آنها نقل نموده باشد، مگر در موارد بسيار اندك و يا ممكن است در باب سىام كتاب، نقل كرده كه فعلاً اين باب، در دسترس نيست. تمام حكمتهاى«عيون»، بر«غرر»، عرضه گشته است و مواردى كه در«غرر» نبوده است، در پاورقى مشخص شده و موارد اختلاف با«غرر» نيز ثبت شده است. | اما كتابهاى ديگر كه مؤلف، بهعنوان مصادر كتاب نقل كرده، معلوم نيست چيزى را از آنها نقل نموده باشد، مگر در موارد بسيار اندك و يا ممكن است در باب سىام كتاب، نقل كرده كه فعلاً اين باب، در دسترس نيست. تمام حكمتهاى«عيون»، بر«غرر»، عرضه گشته است و مواردى كه در«غرر» نبوده است، در پاورقى مشخص شده و موارد اختلاف با«غرر» نيز ثبت شده است. |
ویرایش