پرش به محتوا

اللباب في تهذيب الأنساب: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'اسلامي' به 'اسلامى')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۵: خط ۳۵:
}}
}}


'''اللباب في تهذيب الأنساب'''، خلاصه «[[الأنساب (سمعاني)|الأنساب]]» [[سمعانی، عبدالکریم بن محمد|عبدالکریم بن مـحمد بـن مـنصور سمعانی]] (متوفی 562ق)، به قلم [[ابن اثیر، علی بن محمد|ابـوالحسن علی بن محمد بن اثیر جوزی]] (متوفی 630ق)، معروف به [[ابن اثیر، علی بن محمد|ابن اثیر جزری]] است. اصل کتاب در 13 جلد و خلاصه در سه جلد منتشر شده است.
'''اللباب في تهذيب الأنساب'''، خلاصه «[[الأنساب (سمعاني)|الأنساب]]» [[سمعانی، عبدالکریم بن محمد|عبدالکریم بن محمد بن منصور سمعانی]] (متوفی 562ق)، به قلم [[ابن اثیر، علی بن محمد|ابوالحسن علی بن محمد بن اثیر جوزی]] (متوفی 630ق)، معروف به [[ابن اثیر، علی بن محمد|ابن اثیر جزری]] است. اصل کتاب در 13 جلد و خلاصه در سه جلد منتشر شده است.
   
   
یکی از کتاب‌های مهم تصنیف‌شده در قرن ششم هجری، کتاب «الأنساب» است. بااینکه موضوع این کتاب نسب‌شناسی یا شجره‌نگاری و به اصطلاح عرب «التشجير»است، مشتمل بر اطلاعات بسیار سودمند و مهم دیگری نیز هست. یکی از فواید «[[الأنساب (سمعاني)|الأنساب]]» آوردن نـام کتاب‌ها و نویسندگانی است کـه غـالباً در منابع دیگر یاد نشده است؛ زیرا مؤلف سخت‌کوش آن برای نگارش این کتاب رنج سفرهای طولانی و فراوان را به نقاط مختلف جهان بر خود همواره کرده، در شهرها و روستاهای کوچک و بزرگ کتاب‌های بسیاری را دیده و یا دربـاره آنها شنیده و با بسیاری از محدثان و محققان دیدار کرده و حاصل آن همه را در کتاب «[[الأنساب (سمعاني)|الأنساب]]» فراهم آورده است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1093/37 ر.ک: ذکایی ساوجی، مرتضی، 1378، ص37]</ref>.
یکی از کتاب‌های مهم تصنیف‌شده در قرن ششم هجری، کتاب «الأنساب» است. بااینکه موضوع این کتاب نسب‌شناسی یا شجره‌نگاری و به اصطلاح عرب «التشجير»است، مشتمل بر اطلاعات بسیار سودمند و مهم دیگری نیز هست. یکی از فواید «[[الأنساب (سمعاني)|الأنساب]]» آوردن نام کتاب‌ها و نویسندگانی است که غالباً در منابع دیگر یاد نشده است؛ زیرا مؤلف سخت‌کوش آن برای نگارش این کتاب رنج سفرهای طولانی و فراوان را به نقاط مختلف جهان بر خود همواره کرده، در شهرها و روستاهای کوچک و بزرگ کتاب‌های بسیاری را دیده و یا درباره آنها شنیده و با بسیاری از محدثان و محققان دیدار کرده و حاصل آن همه را در کتاب «[[الأنساب (سمعاني)|الأنساب]]» فراهم آورده است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1093/37 ر.ک: ذکایی ساوجی، مرتضی، 1378، ص37]</ref>.


از وجوه دیگر اهمیت «[[الأنساب (سمعاني)|الأنساب]]»، این است که پس از تألیف، مورد توجه مورخان و محققان سال‌های بعد قرار گرفت و عده‌ای بر آن تقریظ و شرح نوشته، یا آن را تلخیص کردند. از جمله [[ابن اثیر، علی بن محمد|عـزالدین ابـوالحسن علی بن محمد بن اثیر جوزی]] (متوفی 630ق) است که با تلخیص [[الأنساب (سمعاني)|الأنساب سمعانی]] و افزودن برخی استدراکات، کتاب جدیدی در سه جلد سامان داد و آن را «اللباب» نامید. همچنین [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|جلال‌الدین عبدالرحمن سیوطی]] الأنساب را تلخیص کرد و با بـرخی از اضـافات که از کتاب‌هایی چون «[[معجم البلدان]]» [[یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله|یاقوت حموی]] استخراج کرده بود، در سال 873ق، کتاب جدیدی را با عنوان «لب اللباب» پدید آورد. نیز قاضی قطب‌الدین محمد بن محمد خیضری شافعی (متوفی 894ق) انساب سمعانی را تلخیص کرد و اضـافات و تـعلیقات ابـن اثیر، رشاطی و دیگران را هم بر آن افـزود و کـتاب خـود را «الاكتساب» نامید<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1801/27 ر.ک: همان؛ ذکایی ساوجی، مرتضی، 1375، ص27]</ref>.
از وجوه دیگر اهمیت «[[الأنساب (سمعاني)|الأنساب]]»، این است که پس از تألیف، مورد توجه مورخان و محققان سال‌های بعد قرار گرفت و عده‌ای بر آن تقریظ و شرح نوشته، یا آن را تلخیص کردند. از جمله [[ابن اثیر، علی بن محمد|عزالدین ابوالحسن علی بن محمد بن اثیر جوزی]] (متوفی 630ق) است که با تلخیص [[الأنساب (سمعاني)|الأنساب سمعانی]] و افزودن برخی استدراکات، کتاب جدیدی در سه جلد سامان داد و آن را «اللباب» نامید. همچنین [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|جلال‌الدین عبدالرحمن سیوطی]] الأنساب را تلخیص کرد و با برخی از اضافات که از کتاب‌هایی چون «[[معجم البلدان]]» [[یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله|یاقوت حموی]] استخراج کرده بود، در سال 873ق، کتاب جدیدی را با عنوان «لب اللباب» پدید آورد. نیز قاضی قطب‌الدین محمد بن محمد خیضری شافعی (متوفی 894ق) انساب سمعانی را تلخیص کرد و اضافات و تعلیقات ابن اثیر، رشاطی و دیگران را هم بر آن افزود و کتاب خود را «الاكتساب» نامید<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1801/27 ر.ک: همان؛ ذکایی ساوجی، مرتضی، 1375، ص27]</ref>.


کتاب با شرح ‌حال [[ابن اثیر، علی بن محمد|ابن اثیر جزری]] به نقل از کتاب [[وفيات الأعيان و أنباء أبناء الزمان|وفيات الأعيان]] آغاز شده است. سپس مقدمه‌ای به قلم [[ابن اثیر، علی بن محمد|ابن اثیر]] ذکر شده که در آن شیوه خود در تلخیص کتاب را بیان کرده است. در ادامه به چند مورد از آنها اشاره می‌شود:  
کتاب با شرح ‌حال [[ابن اثیر، علی بن محمد|ابن اثیر جزری]] به نقل از کتاب [[وفيات الأعيان و أنباء أبناء الزمان|وفيات الأعيان]] آغاز شده است. سپس مقدمه‌ای به قلم [[ابن اثیر، علی بن محمد|ابن اثیر]] ذکر شده که در آن شیوه خود در تلخیص کتاب را بیان کرده است. در ادامه به چند مورد از آنها اشاره می‌شود:  
۶۱٬۱۸۹

ویرایش