پرش به محتوا

علم البيان: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۲۹ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۵ ژوئن ۲۰۲۱
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'خطي' به 'خطی')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۷: خط ۱۷:
| چاپ =1
| چاپ =1
| تعداد جلد =1
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =16864
| کتابخانۀ دیجیتال نور =16665
| کتابخوان همراه نور =16665
| کتابخوان همراه نور =16665
| کد پدیدآور =
| کد پدیدآور =
خط ۳۴: خط ۳۴:
در فصول كتاب به ترتيب، تشبيه، استعاره، مجاز و كنايه مورد بحث و بررسى قرار گرفته است.
در فصول كتاب به ترتيب، تشبيه، استعاره، مجاز و كنايه مورد بحث و بررسى قرار گرفته است.


#تشبيه: پيوند برقرار كردن ميان دو چيز و همانند كردن آن‌هاست با واژه‌ها يا عباراتى ويژه. نویسنده پس از تعريف لغوى به تعاريف مختلف بلاغيون اشاره كرده و اختلاف آنها را لفظى دانسته نه معنوى، سپس تعاريفى از ابن رشيق، [[عسکری، حسن بن عبدالله|ابوهلال عسكرى]]، [[خطیب قزوینی، محمد بن عبدالرحمن|خطیب قزوينى]]، تنوخى، عبدالقاهر جرجانى ارائه كرده است.
#تشبيه: پيوند برقرار كردن ميان دو چيز و همانند كردن آن‌هاست با واژه‌ها يا عباراتى ويژه. نویسنده پس از تعريف لغوى به تعاريف مختلف بلاغيون اشاره كرده و اختلاف آنها را لفظى دانسته نه معنوى، سپس تعاريفى از ابن رشيق، [[عسکری، حسن بن عبدالله|ابوهلال عسكرى]]، [[خطیب قزوینی، محمد بن عبدالرحمن|خطیب قزوينى]]، تنوخى، [[جرجانی، عبدالقاهر بن عبدالرحمان|عبدالقاهر جرجانى]] ارائه كرده است.
#:نویسنده پس از طرح اركان تشبيه كه عبارت است از: مشبه، مشبه‌به، ادات تشبيه و وجه شبه، به تبيين نظرات علمايى چون [[مبرد، محمد بن یزید|مبرد]] كه از اولين علمايى است كه درباره تشبيه سخن گفته و آن را چهار قسم دانسته، اشاره مى‌كند. تشبيه به اعتبار ادات و وجه شبه مشتمل بر شقوقى است؛ مثلاً به اعتبار وجه شبه، به سه قسم تمثيل و غير تمثيل، مفصل و مجمل و قريب و بعيد تقسيم مى‌شود كه هريك با ذكر شواهد شعرى شرح شده است.
#:نویسنده پس از طرح اركان تشبيه كه عبارت است از: مشبه، مشبه‌به، ادات تشبيه و وجه شبه، به تبيين نظرات علمايى چون [[مبرد، محمد بن یزید|مبرد]] كه از اولين علمايى است كه درباره تشبيه سخن گفته و آن را چهار قسم دانسته، اشاره مى‌كند. تشبيه به اعتبار ادات و وجه شبه مشتمل بر شقوقى است؛ مثلاً به اعتبار وجه شبه، به سه قسم تمثيل و غير تمثيل، مفصل و مجمل و قريب و بعيد تقسيم مى‌شود كه هريك با ذكر شواهد شعرى شرح شده است.
#:اغراض تشبيه، محاسن تشبيه و عيوب تشبيه از ديگر مطالبى است كه در انتهاى اين بخش مورد مطالعه قرار گرفته است<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16864/1/64 متن كتاب، ص 134 - 64]</ref>
#:اغراض تشبيه، محاسن تشبيه و عيوب تشبيه از ديگر مطالبى است كه در انتهاى اين بخش مورد مطالعه قرار گرفته است<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16864/1/64 متن كتاب، ص 134 - 64]</ref>
#مجاز: به كاربردن واژه‌اى است در معنايى غير از آنچه كه براى آن وضع شده است. نویسنده، [[جاحظ، عمرو بن بحر|جاحظ]] را از اولين كسانى مى‌داند كه اين بحث را مطرح كرده است. وى سپس به مباحث و مثال‌هاى [[جاحظ، عمرو بن بحر|جاحظ]] اشاره كرده و چنين نتيجه مى‌گيرد كه [[جاحظ، عمرو بن بحر|جاحظ]] مجاز را در برابر حقيقت مى‌دانسته است. [[ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم|ابن قتيبه]]، [[ابن فارس، احمد بن فارس|احمد بن فارس]]، ابن رشيق قيروانى، عبدالقاهر جرجانى، [[سکاکی، یوسف بن ابی‌بکر|سكاكى]] و [[ابن اثیر، علی بن محمد|ابن اثير]] از جمله افرادى هستند كه كلام و ديدگاه آنها درباره مجاز مطرح و بررسى شده است.
#مجاز: به كاربردن واژه‌اى است در معنايى غير از آنچه كه براى آن وضع شده است. نویسنده، [[جاحظ، عمرو بن بحر|جاحظ]] را از اولين كسانى مى‌داند كه اين بحث را مطرح كرده است. وى سپس به مباحث و مثال‌هاى [[جاحظ، عمرو بن بحر|جاحظ]] اشاره كرده و چنين نتيجه مى‌گيرد كه [[جاحظ، عمرو بن بحر|جاحظ]] مجاز را در برابر حقيقت مى‌دانسته است. [[ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم|ابن قتيبه]]، [[ابن فارس، احمد بن فارس|احمد بن فارس]]، ابن رشيق قيروانى، [[جرجانی، عبدالقاهر بن عبدالرحمان|عبدالقاهر جرجانى]]، [[سکاکی، یوسف بن ابی‌بکر|سكاكى]] و [[ابن اثیر، علی بن محمد|ابن اثير]] از جمله افرادى هستند كه كلام و ديدگاه آنها درباره مجاز مطرح و بررسى شده است.
#:علماى بلاغت، مجاز را به دو قسم عقلى و لغوى و مجاز لغوى را نيز به استعاره و مجاز مرسل تقسيم كرده‌اند كه در ادامه اين مبحث شرح شده است<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16864/1/135 همان، ص 165 - 135]</ref>
#:علماى بلاغت، مجاز را به دو قسم عقلى و لغوى و مجاز لغوى را نيز به استعاره و مجاز مرسل تقسيم كرده‌اند كه در ادامه اين مبحث شرح شده است<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16864/1/135 همان، ص 165 - 135]</ref>
#استعاره: هرگاه واژه‌اى به دليل شباهتش با واژه‌ى ديگرى به جاى آن به كار رود، استعاره پديد مى‌آيد؛ به عبارت ديگر، استعاره تشبيهى است كه يكى از طرفين تشبيه ذكر نشود.
#استعاره: هرگاه واژه‌اى به دليل شباهتش با واژه‌ى ديگرى به جاى آن به كار رود، استعاره پديد مى‌آيد؛ به عبارت ديگر، استعاره تشبيهى است كه يكى از طرفين تشبيه ذكر نشود.
خط ۵۱: خط ۵۱:


==پانويس ==
==پانويس ==
<references/>
<references />
== منابع مقاله ==
== منابع مقاله ==


۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش