۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - '== وابستهها ==' به '== وابستهها == {{وابستهها}}') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۵۴: | خط ۵۴: | ||
کتاب، دربردارندهى بیش از شانزده هزار حدیث از پیامبر اسلام(ص) و ائمه معصومین(ع) مىباشد و به سه بخش مجزا تقسیم شده است: | کتاب، دربردارندهى بیش از شانزده هزار حدیث از پیامبر اسلام(ص) و ائمه معصومین(ع) مىباشد و به سه بخش مجزا تقسیم شده است: | ||
1. اصول کافى (شامل روایات اعتقادى)؛ 2. فروع کافى (حاوى روایات فقهى)؛ 3. روضه کافى (شامل روایات گوناگون). | 1.اصول کافى (شامل روایات اعتقادى)؛ 2. فروع کافى (حاوى روایات فقهى)؛ 3. روضه کافى (شامل روایات گوناگون). | ||
کافى، مشتمل بر 35 کتاب است و هر کتاب به ابواب مختلفى تقسیم شده و در هر باب، روایات متعددى آمده است. فقط کتاب العقل و الجهل، داراى یک باب است، ولى برخى از این کتب بیش از دویست باب دارند <ref>ر.ک: متن کتاب، ج3، ص7</ref>. | کافى، مشتمل بر 35 کتاب است و هر کتاب به ابواب مختلفى تقسیم شده و در هر باب، روایات متعددى آمده است. فقط کتاب العقل و الجهل، داراى یک باب است، ولى برخى از این کتب بیش از دویست باب دارند <ref>ر.ک: متن کتاب، ج3، ص7</ref>. | ||
| خط ۶۹: | خط ۶۹: | ||
براى آشنایى با محتوا و ویژگىهاى کتاب شریف کافى، توجه به نکات زیر مفید است: | براى آشنایى با محتوا و ویژگىهاى کتاب شریف کافى، توجه به نکات زیر مفید است: | ||
#از جمله منابعى که کلینى در تدوین کافى از آنها بهره برده است، کتابهایى بوده است که مستقیماً توسط خود امامان شیعه به اصحاب، املاء مىشده و به اصول اربعمائه مشهورند. کلینى، به جهت نزدیکى زمانى با نویسندگان اصول اربعمائه، توانسته روایاتى را با واسطههاى کمتر نقل کند. ازهمینرو بخشى از روایات کافى با سه واسطه از معصوم(ع) نقل شده است. | |||
#کافى، داراى عناوینى کوتاه و گویاست؛ عناوینى که محتواى روایات باب را بهصورت کلى نشان مىدهد. | |||
#در کافى، روایات بدون دخل و تصرف نقل شده و توضیحات مصنف با روایتها مشتبه نمىشود. | |||
#ابواب کافى، از نظم دقیق و منطقى برخوردار است؛ به این معنا که از عقل و جهل و سپس علم و آنگاه توحید شروع مىکند. در واقع برخى از مباحث معرفتشناسى را در مرحله نخست قرار داده و سپس به مباحث توحید و امامت مىرسد، آنگاه روایات اخلاقى را نقل کرده تا به فروع و احکام مىرسد و در پایان جُنگى متنوع از احادیث را جمع کرده است. | |||
#در کافى، تمام سند حدیث ذکر شده است؛ برخلاف [[تهذیب الاحکام|تهذیب]] و [[استبصار]] و [[منلایحضرهالفقیه]] <ref>ر.ک: قنبرى، محمد، ج1، ص239</ref>. | |||
#در کافى، نص حدیث ذکر شده و از نقل به معنا، پرهیز گردیده؛ ازاینرو مرحوم کلینى را اضبط محدثان دانستهاند <ref>ر.ک: همان، ص394</ref>. | |||
#احادیث متعارض، در کافى ذکر نشده و به ذکر روایات مطابق با نظر مؤلف اکتفا گردیده است. این ویژگى موجب شده که روایات انتخابى مرحوم کلینى، فتواى او تلقى گردد. | |||
#:ازاینرو کتاب وى، کمتر احادیث اختلافى را در خود جمع کرده است. این نکته گرچه از محسنات کافى بوده است، اما به سهم خود از عوامل نقد کتاب نیز بشمار مىآید؛ زیرا در این شیوه، پارهاى از روایات فقهى از دید فقیهان بهدور خواهد ماند؛ روایاتى که ممکن است از نظر دیگر محدثان و فقیهان شیعه، نسبت به روایات کافى ترجیح داشته باشند <ref>ر.ک: همان، ص395</ref>. | |||
#در کافى، در برخى موارد، تقطیع متن بدون اینکه بدان تصریح شود، صورت گرفته است (محدثان گاه حدیثى را که مشتمل بر موضوعات مختلفى بوده است به چند بخش تقسیم کرده و هر بخش را به تناسب در موضوع و باب خاص خود نقل مىکردند. مرحوم کلینى نیز در برخى موارد، جهت رعایت اختصار از این شیوه استفاده کرده است). | |||
#شرح و بیان برخى از احادیث توسط مرحوم کلینى: توضیحات کلینى در مقولات مختلف فلسفى، کلامى، تاریخى، تفسیر الفاظ و آراى فقهى به چشم مىخورد. کلینى، گاه در احادیث فقهى نیز توضیحاتى را در زمینههاى زیر آورده است: توضیح متن روایت، ارائه رأى فقهى خود در آغاز باب، توجه به آراى اصحاب، اختلاف نقلهاى حدیث، رفع تعارض <ref>ر.ک: همان، ص396</ref>. | |||
#ذکر آیات قرآن: بعضى ادعا کردهاند که تمامى آیات الاحکام در این کتاب آمده است. | |||
#عدم روایت از غیر معصوم، جز در موارد نادر. | |||
#ذکر کامل سند تا معصوم، جز در موارد اندک. | |||
#ذکر طرق مختلف براى یک روایت. | |||
ازاینرو کتاب وى، کمتر احادیث اختلافى را در خود جمع کرده است. این نکته گرچه از محسنات کافى بوده است، اما به سهم خود از عوامل نقد کتاب نیز بشمار مىآید؛ زیرا در این شیوه، پارهاى از روایات فقهى از دید فقیهان بهدور خواهد ماند؛ روایاتى که ممکن است از نظر دیگر محدثان و فقیهان شیعه، نسبت به روایات کافى ترجیح داشته باشند <ref>ر.ک: همان، ص395</ref>. | #امانت در گزارش سند. | ||
#استفاده از شیوههاى مختلف براى اختصار سند، مانند: تعلیق بر اسناد قبل، شبه تعلیق، تحویل در سند، اختصار در اسامى روات، به کار بردن عبارات جمعى، مانند: «عدة من أصحابنا» و... <ref>ر.ک: همان، ص398-406</ref>. | |||
== وضعیت کتاب == | == وضعیت کتاب == | ||
ویرایش