الأذان بحي علی خير العمل: تفاوت میان نسخه‌ها

'''الأذان بحي علی خير العمل'''، اثر حافظ ابوعبدالله محمد بن علی بن حسن علوی (367- 445ق)، مجموعه‌ای از روایات پیرامون وجود عبارت «حی علی خیر العمل» در اذان می‌باشد که با تحقیق محمد یحیی سالم عزان به چاپ رسیده است. در انتهای این اثر «معجم الرواة في كتاب الأذان بحي علی خير العمل» تألیف محقق اثر آمده است.

در مقدمه مؤلف که در سال 1416ق نوشته شده، ابتدا تحقیقی پیرامون مشروعیت یا ابتداعی بودن فراز «حی علی خیر العمل» در اذان صورت گرفته<ref>مقدمه، ص6</ref> و سپس، ضمن اشاره به دیدگاه و نظر صحابه نسبت به این فراز<ref>همان، ص12</ref>، از جمله حضرت علی(ع)، امام حسن(ع)، امام حسین(ع)، عقیل بن ابی‌طالب، ابن عباس، عبدالله بن جعفر<ref>همان، ص13</ref> و عبدالله بن عمر<ref>همان، ص14</ref> و نیز نظر تابعینی همچون حضرت سجاد(ع)<ref>همان، ص15</ref> و سایر اهل‌بیت(ع)<ref>همان، ص17</ref>، به بررسی روایات مربوط به اذان در کتب حدیث، پرداخته شده<ref>همان، ص20</ref> و سپس به شرح‌حال مؤلف<ref>همان، ص23</ref>، ارائه توضیحاتی پیرامون کتاب، از جمله صحت انتساب آن به مؤلف<ref>همان، ص32</ref> و تشریح اقدامات تحقیقی صورت گرفته بر روی آن، پرداخته شده است<ref>همان، ص39</ref>.

ابورافع از صحابه اميرالمؤمنين(ع) و دومین شخصی از صحابه است كه «حَيَّ عَلَى خَيْرِ الْعَمَلِ» را در اذان می‌گفت و اولين كسی است كه در تاريخ اسلام و شيعه، علم رجال نوشته و اسامی تمام لشكريان علی(ع) را در جنگ جمل نوشت. در روایتی در این بخش، از او چنین آمده است كه: «كان النبي إذا سمع الأذان قال كما يقول، إذا بلغ حي علی خير العمل، قال لا حول و لا قوة إلا بالله»، (هنگامی كه پيامبر(ص) اذان را به آن شكلی كه ديگران اذان می‌گويند شنيد، وقتی به «حَيَّ عَلَى خَيْرِ الْعَمَلِ» رسيد فرمود: «لا حول ولا قوه الا بالله»)<ref>ر.ک: احمدی، حسین، «بدعت عمر در اذان (5) + سند»، متن کتاب، ص55</ref>.

در روايت ديگری از جابر بن يزيد جعفی، از اصحاب امام باقر(ع) و امام صادق(ع) چنین آمده است که: «أن أبي جعفر(عليه‌السلام) قال أذاني و أذان آبائي، النبي و علي و الحسن و الحسين و علي بن الحسين حي علی خير العمل، حی علي خير العمل»، (امام باقر(ع) فرمود: اذان من و اذان پدران من و اذان پيامبر و علی و حسن و حسين و علی بن حسين «حَيَّ عَلَى خَيْرِ الْعَمَلِ حَيَّ عَلَى خَيْرِ الْعَمَلِ» بوده است)<ref>ر.ک: احمدی، حسین، «بدعت عمر در اذان (4) + سند»، متن کتاب، ص106</ref>.