پرش به محتوا

قرشی مخزومی، مجاهد بن جبر: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۰: خط ۱۰:
|-
|-
|نام پدر  
|نام پدر  
| data-type="authorfatherName" |
| data-type="authorfatherName" |جبر
|-
|-
|متولد  
|متولد  
| data-type="authorbirthDate" |
| data-type="authorbirthDate" |21ق
|-
|-
|محل تولد
|محل تولد
| data-type="authorBirthPlace" |
| data-type="authorBirthPlace" |مکه
|-
|-
|رحلت  
|رحلت  
| data-type="authorDeathDate" |
| data-type="authorDeathDate" |104 یا 105ق
|-
|-
|اساتید
|اساتید
| data-type="authorTeachers" |[[         |           ]]
| data-type="authorTeachers" |[[امام علی علیه‌السلام|امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب(ع)]]
 
[[ابن عباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]]
[[                 |               ]]؛
|-
|-
|برخی آثار
|برخی آثار
| data-type="authorWritings" |[[             ]]
| data-type="authorWritings" |[[تفسير الإمام مجاهد بن جبر]]
 
[[                  ]]
|- class="articleCode"
|- class="articleCode"
|کد مؤلف
|کد مؤلف
خط ۴۲: خط ۳۹:


==اساتید و شیوخ==
==اساتید و شیوخ==
علوم و فنون تفسیر و تأویل را از مولای خود امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب(ع) و ابن عباس اخذ کرد. برخی افزون بر این، جمع بسیاری از مشایخ او را مانند جابر بن عبدالله انصاری و ام‌سلمه و ام‌هانی دختر ابوطالب و جز ایشان یاد کرده‌اند<ref>ر.ک: شهیدی صالحی، عبدالحسین، ص30</ref>.
علوم و فنون تفسیر و تأویل را از مولای خود [[امام علی علیه‌السلام|امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب(ع)]] و [[ابن عباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]] اخذ کرد. برخی افزون بر این، جمع بسیاری از مشایخ او را مانند [[جابر بن عبدالله انصاری]] و [[ام‌سلمه]] و [[ام‌هانی]] دختر ابوطالب و جز ایشان یاد کرده‌اند<ref>ر.ک: شهیدی صالحی، عبدالحسین، ص30</ref>.


==جایگاه علمی و اخلاقی==
==جایگاه علمی و اخلاقی==
در تفسیر وی نشانه‌های بسیاری بر تفکر اشراقی و ایرانی و گرایش به عقل می‌توان یافت.
در تفسیر وی نشانه‌های بسیاری بر تفکر اشراقی و ایرانی و گرایش به عقل می‌توان یافت.
ابونعیم اصفهانی و ابن عساکر در تاریخ دمشق و دیگران می‌نویسند که مجاهد سه بار تفسیر خویش را بر ابن عباس عرضه کرد. تفسیر آیات قرآن کریم را یکان‌یکان سؤال می‌کرد. در کسب دانش بسیار کوشا بود. مردی متواضع و متفکر و دارای اخلاق حمیده بود و همیشه در افکار خود فرو رفته بود.
 
[[ابونعیم، احمد بن عبدالله|ابونعیم اصفهانی]] و [[ابن عساکر، علی بن حسن|ابن عساکر]] در تاریخ دمشق و دیگران می‌نویسند که مجاهد سه بار تفسیر خویش را بر ابن عباس عرضه کرد. تفسیر آیات قرآن کریم را یکان‌یکان سؤال می‌کرد. در کسب دانش بسیار کوشا بود. مردی متواضع و متفکر و دارای اخلاق حمیده بود و همیشه در افکار خود فرو رفته بود.
 
برای کسب علم هر دری را می‌زد و هیچ تکبری در این مورد نداشت. حتی به اهل کتاب برای کسب دانش مراجعه می‌کرد و بهره می‌گرفت. بعضی در این مورد از او انتقاد کرده‌اند.
برای کسب علم هر دری را می‌زد و هیچ تکبری در این مورد نداشت. حتی به اهل کتاب برای کسب دانش مراجعه می‌کرد و بهره می‌گرفت. بعضی در این مورد از او انتقاد کرده‌اند.
به مقام علمی و درجه بزرگ اجتهاد نائل گردید و نبوغ عظیم نشان داد و آوازه بلندی یافت و نامش محافل علمی سراسر اقالیم اسلامی را فراگرفت. شهرت بسیاری کسب کرد. بزرگان علم و فضل در مقابل او سر تعظیم فرود آوردند. او مقدم بر همه تابعین بود. حرص شدیدی به معرفت آیات و تفسیر آن‌ها داشت.
به مقام علمی و درجه بزرگ اجتهاد نائل گردید و نبوغ عظیم نشان داد و آوازه بلندی یافت و نامش محافل علمی سراسر اقالیم اسلامی را فراگرفت. شهرت بسیاری کسب کرد. بزرگان علم و فضل در مقابل او سر تعظیم فرود آوردند. او مقدم بر همه تابعین بود. حرص شدیدی به معرفت آیات و تفسیر آن‌ها داشت.
سفر کردن بسیار را خوش می‌داشت و در بلاد اسلامی به سیر و سیاحت می‌پرداخت و در اکثر شهرها به تدریس مشغول می‌گشت. درازترین ایام عمر خویش را در مکه مکرمه و عراق سپری کرد. کرسی تدریس علوم قرآن کریم را در مسجد کوفه برپا کرد. جمعی بسیار از مفسران فریقین سنی و شیعی و استوانه‌های علوم قرآن کریم و قرائات، در حوزه او تربیت یافتند و از محضرش بهره‌مند گشتند.
سفر کردن بسیار را خوش می‌داشت و در بلاد اسلامی به سیر و سیاحت می‌پرداخت و در اکثر شهرها به تدریس مشغول می‌گشت. درازترین ایام عمر خویش را در مکه مکرمه و عراق سپری کرد. کرسی تدریس علوم قرآن کریم را در مسجد کوفه برپا کرد. جمعی بسیار از مفسران فریقین سنی و شیعی و استوانه‌های علوم قرآن کریم و قرائات، در حوزه او تربیت یافتند و از محضرش بهره‌مند گشتند.
ابن سعد در طبقات کبری وی را عالم ثقه و فقیه بزرگ و کثیر الحدیث و... دانسته است. شمس‌الدین محمد ذهبی، در «العبر» او را اعلم تابعین در تفسیر خوانده است. نویسنده «تذكرة الحفاظ» وی را مقری و مفسر و حافظ قرآن کریم وصف کرده است. در «ميزان الاعتدال» وی را یکی از اعلام ثبت اسلام و ثقه خوانده است که اجماع ملت بر امامت او متفق‌القول هستند. ابن عساکر متوفی 571ق در «تاریخ دمشق» از قول سفیان ثوری آورده است که: تفسیر قرآن کریم را از چهار نفر فراگیرید: سعید بن جبیر، مجاهد، عکرمه، ضحاک بن مزاحم. قتاده می‌گفت: اعلم تابعین در تفسیر قرآن مجید مجاهد است. یحیی بن معین و ابوزرعه و ابوعبدالرحمن نسایی همگی متفق‌القول بودند که مجاهد از تابعین مورد اعتماد و از اصحاب ابن عباس بوده است<ref>همان، ص31-34</ref>.
 
[[ابن سعد، محمد بن سعد|ابن سعد]] در [[الطبقات الكبری (دار الكتب العلمية)|طبقات کبری]] وی را عالم ثقه و فقیه بزرگ و کثیر الحدیث و... دانسته است. [[ذهبی، محمد بن احمد|شمس‌الدین محمد ذهبی]]، در «[[العبر في خبر من غبر|العبر]]» او را اعلم تابعین در تفسیر خوانده است. نویسنده «[[تذكرة الحفاظ]]» وی را مقری و مفسر و حافظ قرآن کریم وصف کرده است. در «[[ميزان الاعتدال في نقد الرجال|ميزان الاعتدال]]» وی را یکی از اعلام ثبت اسلام و ثقه خوانده است که اجماع ملت بر امامت او متفق‌القول هستند. [[ابن عساکر، علی بن حسن|ابن عساکر]] متوفی 571ق در «[[تاریخ دمشق (سهیل زکار)|تاریخ دمشق]]» از قول سفیان ثوری آورده است که: تفسیر قرآن کریم را از چهار نفر فراگیرید: [[سعید بن جبیر]]، مجاهد، [[عکرمه]]، [[ضحاک بن مزاحم]]. قتاده می‌گفت: اعلم تابعین در تفسیر قرآن مجید مجاهد است. [[یحیی بن معین]] و [[ابن ابی‌زرعه، عیسی|ابوزرعه]] و [[نسائی، احمد بن علی|ابوعبدالرحمن نسایی]] همگی متفق‌القول بودند که مجاهد از تابعین مورد اعتماد و از اصحاب ابن عباس بوده است<ref>همان، ص31-34</ref>.


==شاگردان==
==شاگردان==
بیش از سی نفر از شاگردان او را ابن حجر عسقلانی در «تهذیب» و ذهبی در «سير أعلام النبلاء» نام برده است. خلق بسیاری از محدثان و آشنایان علوم قرآن کریم و قراء از شاگردان مجاهد بودند که همگی بعد از وی در عراق و حجاز کرسی تدریس علوم قرآن مجید و تفسیر را به خود اختصاص دادند<ref>ر.ک: همان، ص33</ref>.
بیش از سی نفر از شاگردان او را [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر عسقلانی]] در «[[تهذيب التهذيب|تهذیب]]» و [[ذهبی، محمد بن احمد|ذهبی]] در «[[سير أعلام النبلاء]]» نام برده است. خلق بسیاری از محدثان و آشنایان علوم قرآن کریم و قراء از شاگردان مجاهد بودند که همگی بعد از وی در عراق و حجاز کرسی تدریس علوم قرآن مجید و تفسیر را به خود اختصاص دادند<ref>ر.ک: همان، ص33</ref>.




==مذهب مجاهد==
==مذهب مجاهد==
برخی همچون: شیخ ابوالقاسم فرات کوفی، علی بن ابراهیم قمی، شیخ ابوالرشید عبدالجلیل قزوینی، شیخ محمدصالح برغانی حایری و آیت‌الله خویی، مجاهد را از ثقات مفسران و محدثان شیعی دانسته‌اند<ref>ر.ک: همان، ص43</ref>.
برخی همچون: شیخ [[کوفی، فرات بن ابراهیم|ابوالقاسم فرات کوفی]]، [[قمی، علی بن ابراهیم|علی بن ابراهیم قمی]]، شیخ [[قزوینی رازی، عبدالجلیل|ابوالرشید عبدالجلیل قزوینی]]، [[برغانی قزوینی حایری، محمدصالح|شیخ محمدصالح برغانی حایری]] و [[خویی، سید ابوالقاسم|آیت‌الله خویی]]، مجاهد را از ثقات مفسران و محدثان شیعی دانسته‌اند<ref>ر.ک: همان، ص43</ref>.


==مبارزات مجاهد با حکام بنی‌امیه==
==مبارزات مجاهد با حکام بنی‌امیه==
خط ۶۶: خط ۶۷:


==پانویس==
==پانویس==
<references/>
<references />


==منابع مقاله==
==منابع مقاله==
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش