۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =16309 | ||
| کتابخوان همراه نور =16309 | | کتابخوان همراه نور =16309 | ||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
}} | }} | ||
'''ميزان الطب''' نگاشته حكيم | '''ميزان الطب''' نگاشته [[شاه‌ارزانی، محمداکبر|حكيم محمداكبر ارزانى]] از جمله مشهورترين آثار طب سنتى به زبان فارسى است. اين نگاشته چهارمين اثر مؤلف است كه آن را در سال 1113ق تأليف نموده است. نویسنده در ابتداى اثر انگيزه‌اش را از تأليف كتاب آموزش طب به اطفال با عبارتى موجز دانسته است. | ||
اين كتاب به خاطر اختصار و زبان ساده‌اش مورد استقبال حوزه‌هاى طبى هند و پاکستان قرار گرفت و به جاى كتاب قانونچه تأليف محمود بن عمر چغمينى به عنوان اولين كتاب درسى شناخته شد. | اين كتاب به خاطر اختصار و زبان ساده‌اش مورد استقبال حوزه‌هاى طبى هند و پاکستان قرار گرفت و به جاى كتاب قانونچه تأليف محمود بن عمر چغمينى به عنوان اولين كتاب درسى شناخته شد. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
ميزان الطب مشتمل بر سه مقاله است. در ميان اين سه مقاله، دو مقاله اول مختصر است و بيشتر حجم كتاب را مقاله سوم در بر مى‌گيرد. مقاله اول به جزء كوچكترى تقسيم نمى‌شود ولى مقاله دوم به نه جزء كوچكتر با عنوان فصل تقسيم مى‌شود. مقاله سوم كه درباره بيمارى‌ها و درمان آنها است به بيست‌وپنج باب جداگانه تقسيم مى‌شود و هر باب نيز خود به فصول متعددى تجزيه مى‌شود. | ميزان الطب مشتمل بر سه مقاله است. در ميان اين سه مقاله، دو مقاله اول مختصر است و بيشتر حجم كتاب را مقاله سوم در بر مى‌گيرد. مقاله اول به جزء كوچكترى تقسيم نمى‌شود ولى مقاله دوم به نه جزء كوچكتر با عنوان فصل تقسيم مى‌شود. مقاله سوم كه درباره بيمارى‌ها و درمان آنها است به بيست‌وپنج باب جداگانه تقسيم مى‌شود و هر باب نيز خود به فصول متعددى تجزيه مى‌شود. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
از آنجا كه حكيم ارزانى اين اثر را پس از نگارش طب اكبرى به تحرير درآورده است، خلاصه تحقيقات خود در طب اكبرى را در اين اثر ذكر مى‌كند. نگاهى به طب اكبرى و مقايسه آن با ميزان الطب شاهد اين مدعاست كه ترتيب اين دو كتاب تا اندازه بسيار زيادى همانند هم است و حتى در بعضى از موارد، تعابير و عبارات ميزان الطب شبيه عبارت‌هاى طب اكبرى است. | از آنجا كه [[شاه‌ارزانی، محمداکبر|حكيم ارزانى]] اين اثر را پس از نگارش طب اكبرى به تحرير درآورده است، خلاصه تحقيقات خود در طب اكبرى را در اين اثر ذكر مى‌كند. نگاهى به طب اكبرى و مقايسه آن با ميزان الطب شاهد اين مدعاست كه ترتيب اين دو كتاب تا اندازه بسيار زيادى همانند هم است و حتى در بعضى از موارد، تعابير و عبارات ميزان الطب شبيه عبارت‌هاى طب اكبرى است. | ||
افزون بر آنچه گفتيم از آنجايى كه ميزان الطب -بنابر قول نویسنده آن- براى مبتديان و علاقه‌مندان به فراگيرى علم طب نوشته شده است، به مبانى نظرى علم طب، كه همان كليات است نپرداخته و فقط در دو مقاله اول به ذكر مختصرى از اخلاط اربعه و منضجات اخلاط بسنده كرده است. | افزون بر آنچه گفتيم از آنجايى كه ميزان الطب -بنابر قول نویسنده آن- براى مبتديان و علاقه‌مندان به فراگيرى علم طب نوشته شده است، به مبانى نظرى علم طب، كه همان كليات است نپرداخته و فقط در دو مقاله اول به ذكر مختصرى از اخلاط اربعه و منضجات اخلاط بسنده كرده است. | ||
| خط ۵۷: | خط ۵۶: | ||
==وضعيت كتاب== | ==وضعيت كتاب== | ||
ميزان الطب همانند بقيه كتاب‌هاى حكيم ارزانى مورد توجه علاقه‌مندان اين علم قرار گرفته به گونه‌اى كه بنابر آنچه خانبابا مشار در فهرست كتاب‌هاى چاپ فارسى ذكر كرده، اين اثر 18 بار به چاپ رسيده است كه اولين چاپ آن در سال 1266ق بوده است. | ميزان الطب همانند بقيه كتاب‌هاى [[شاه‌ارزانی، محمداکبر|حكيم ارزانى]] مورد توجه علاقه‌مندان اين علم قرار گرفته به گونه‌اى كه بنابر آنچه خانبابا مشار در فهرست كتاب‌هاى چاپ فارسى ذكر كرده، اين اثر 18 بار به چاپ رسيده است كه اولين چاپ آن در سال 1266ق بوده است. | ||
همچنين اين كتاب توسط محمد هاشم نوشاهى قادرى به نظم درآمده است و آن را مفتاح العلاج نام نهاده است. | همچنين اين كتاب توسط محمد هاشم نوشاهى قادرى به نظم درآمده است و آن را مفتاح العلاج نام نهاده است. | ||
اين اثر به همت جناب آقاى هادى نصيرى تصحيح و تحقيق شده است. از آنجا كه نسخه مؤلف در دسترس نبوده، مصحح، اين اثر را بر اساس دو نسخه چاپى و به شيوه اجتهادى تصحيح نموده است. افزون بر تصحيح متن، وى شرح و معناى كلمات و اصطلاحات دشوار كتاب را به ترتيب الفبايى در آخر كتاب آورده است تا خواننده بتواند به آسانى به آنها مراجعه نمايد. | اين اثر به همت جناب آقاى [[نصیری، هادی|هادى نصيرى]] تصحيح و تحقيق شده است. از آنجا كه نسخه مؤلف در دسترس نبوده، مصحح، اين اثر را بر اساس دو نسخه چاپى و به شيوه اجتهادى تصحيح نموده است. افزون بر تصحيح متن، وى شرح و معناى كلمات و اصطلاحات دشوار كتاب را به ترتيب الفبايى در آخر كتاب آورده است تا خواننده بتواند به آسانى به آنها مراجعه نمايد. | ||
تدوين فهرست داروها، خوردنى‌ها و نوشيدنى‌ها كار ديگر مصحّح اين كتاب است. | تدوين فهرست داروها، خوردنى‌ها و نوشيدنى‌ها كار ديگر مصحّح اين كتاب است. | ||
| خط ۷۱: | خط ۷۰: | ||
مقدمه و متن كتاب | مقدمه و متن كتاب | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:علوم پزشکی]] | [[رده:علوم پزشکی]] | ||