۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
المعجم (ابن مقری): تفاوت میان نسخهها
جز
جایگزینی متن - 'حلية الأولیاء و طبقات الأصفياء' به 'حلية الأولياء و طبقات الأصفياء'
جز (جایگزینی متن - 'رده:مرداد(98)' به '') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
جز (جایگزینی متن - 'حلية الأولیاء و طبقات الأصفياء' به 'حلية الأولياء و طبقات الأصفياء') |
||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
معجم، عبارت است از کتابی که مؤلفش در آن به جهت معرفی خودش، شیوخ و اساتیدش را بر اساس حروف الفبا مرتب میکند و از هر شیخ یک یا چند روایت ذکر مینماید. گاهی نیز معجم را بر کتابی اطلاق میشود که یکی از محدثین آن را به شیوخ برخی حفاظ، اختصاص داده است. برخی نیز، شرط ترتیب بر اساس حروف الفبا را در کتابهای معجم، لازم نمیدانند بلکه ممکن است مثلاً بر اساس فضیلت یا تقدم، نام اساتید را ذکر نمایند. کتابهای معجم در برخی اوصاف با کتابهای مشیخه مشترکند؛ زیرا مشیخه نیز، جزئی است که در آن محدث، اسامی شیوخ و مرویاتش از آنان را در آن جمع میکند.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39650/1/8 ر.ک: مقدمه کتاب، ص8]</ref> | معجم، عبارت است از کتابی که مؤلفش در آن به جهت معرفی خودش، شیوخ و اساتیدش را بر اساس حروف الفبا مرتب میکند و از هر شیخ یک یا چند روایت ذکر مینماید. گاهی نیز معجم را بر کتابی اطلاق میشود که یکی از محدثین آن را به شیوخ برخی حفاظ، اختصاص داده است. برخی نیز، شرط ترتیب بر اساس حروف الفبا را در کتابهای معجم، لازم نمیدانند بلکه ممکن است مثلاً بر اساس فضیلت یا تقدم، نام اساتید را ذکر نمایند. کتابهای معجم در برخی اوصاف با کتابهای مشیخه مشترکند؛ زیرا مشیخه نیز، جزئی است که در آن محدث، اسامی شیوخ و مرویاتش از آنان را در آن جمع میکند.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39650/1/8 ر.ک: مقدمه کتاب، ص8]</ref> | ||
کتاب معجم ابن مقری، همواره موردتوجه و اهتمام علما بوده؛ خاصه علمایی که به علم تراجم و انساب اهمیت میدهند. دلیل این امر، کثرت اقتباسات و نقلشان از این کتاب است. مثلاً [[ابونعیم، احمد بن عبدالله|حافظ ابونعیم اصفهانی]] در دو کتاب «[[حلية | کتاب معجم ابن مقری، همواره موردتوجه و اهتمام علما بوده؛ خاصه علمایی که به علم تراجم و انساب اهمیت میدهند. دلیل این امر، کثرت اقتباسات و نقلشان از این کتاب است. مثلاً [[ابونعیم، احمد بن عبدالله|حافظ ابونعیم اصفهانی]] در دو کتاب «[[حلية الأولياء و طبقات الأصفياء|الحلیة]]» و «ذكر أخبار إصبهان» زیاد از این کتاب نقل کرده است. [[خطیب بغدادی، احمد بن علی|خطیب بغدادی]] و [[سمعانی، عبدالکریم بن محمد|حافظ سمعانی]] نیز از این اشخاص هستند. علت این اقبال را میتوان در دو امر جست؛ یکی اعتماد آنان به مؤلف این کتاب و صحت نسبت کتاب به وی و دوم: اختصاص مؤلف به ذکر برخی روایات و معلومات که در جای دیگر یافت نمیشود.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39650/1/9 ر.ک: همان، ص9-10]</ref> | ||
خود [[ابن مقری، محمد بن ابراهیم|ابن مقری]] مینویسد: این کتابی است که در آن اسامی محدثینی را جمع کردهام که از آنها در حجاز و مکه و مدینه و مصر و شام و عراق و دیگر جاها، استماع کردهام. من از هر شیخ و استادی یک یا چند حدیث را ذکر نموده و کتاب را بر اساس حروف الفبا مرتب کردهام تا بر تعداد این اساتید، واقف باشم. البته ترتیب الفبایی کتاب با یک استثناء مواجه است یعنی به خاطر تعظیم پیامبر اکرم(ص)، ابتدای کتاب را با نام محمد آغاز کردهام.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39650/1/10 ر.ک: همان، ص10]</ref> | خود [[ابن مقری، محمد بن ابراهیم|ابن مقری]] مینویسد: این کتابی است که در آن اسامی محدثینی را جمع کردهام که از آنها در حجاز و مکه و مدینه و مصر و شام و عراق و دیگر جاها، استماع کردهام. من از هر شیخ و استادی یک یا چند حدیث را ذکر نموده و کتاب را بر اساس حروف الفبا مرتب کردهام تا بر تعداد این اساتید، واقف باشم. البته ترتیب الفبایی کتاب با یک استثناء مواجه است یعنی به خاطر تعظیم پیامبر اکرم(ص)، ابتدای کتاب را با نام محمد آغاز کردهام.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39650/1/10 ر.ک: همان، ص10]</ref> | ||
| خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
# رونویسی از کتاب و مقابله آن با نسخ خطی. | # رونویسی از کتاب و مقابله آن با نسخ خطی. | ||
# ضبط کتاب به لحاظ سندی و متنی با رجوع به کتابهای رجالی و کتابهای ضبط الفاظ غریب. | # ضبط کتاب به لحاظ سندی و متنی با رجوع به کتابهای رجالی و کتابهای ضبط الفاظ غریب. | ||
# یاری جستن از دیگر کتابهایی که دیگران از همین مؤلف نقل کردهاند؛ مانند: «[[حلية | # یاری جستن از دیگر کتابهایی که دیگران از همین مؤلف نقل کردهاند؛ مانند: «[[حلية الأولياء و طبقات الأصفياء|حلیة الأولیاء]]» ابونعیم، «[[تاريخ أصبهان (ذكر أخبار أصبهان)|تاریخ اصبهان]]» از همو، «[[تاریخ بغداد]]» و «[[الجامع لأخلاق الراوی و آداب السامع|الجامع لأخلاق الراوي و آداب السامع]]» [[خطیب بغدادی، احمد بن علی|خطیب بغدادی]] و.... | ||
# یاری جستن از دیگر کتابهای حدیثی که با این کتاب در شیوخ اشتراک داشته است. | # یاری جستن از دیگر کتابهای حدیثی که با این کتاب در شیوخ اشتراک داشته است. | ||
# شمارذاری احادیث. | # شمارذاری احادیث. | ||