دیوان مخفی زیب‌النساء بیگم: تفاوت میان نسخه‌ها

| زبان = فارسی  

| کد کنگره =‏‏PIR‎‏ ‎‏6541‎‏ ‎‏/‎‏د‎‏9  

| ناشر = ما

| مکان نشر =ايران - تهران  

| سال نشر =  1362ش  

| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE13329AUTOMATIONCODE

| چاپ =

در دیوان مخفی شعر خوب فراوان است. غزل‌های لطیف او می‌رساند که به سرودن غزل، بیش از دیگر انواع شعر رغبت داشته و توفیق وی نیز در غزل‌سرایی بیش از دیگر انواع شعر بوده است. در شعر [[مخفی، زیب‌النسا بیگم|مخفی]] باریک‌اندیشی اشعاری که به سبک هندی معروف است، قوتی چندان ندارد. ظاهراً یافتن مضمون‌های دقیق، در حد وسواس و به گونه بیشتر گویندگان هم‌عصر، پسند خاطر او نبوده است. سخن [[مخفی، زیب‌النسا بیگم|مخفی]] نشان می‌دهد که طبع وی بیش‌وکم از شیوه عرفی تأثیر پذیرفته است. مجموعه اشعار او بر روی هم از طبع روان و ظرافت اندیشه و خاطر حساس او حکایت دارد و مضمون‌های لطیف، در جای‌جای سخن او جلوه می‌کند:  

محقق اثر ارائه این دیوان را به خواهش دوستان دانسته است؛ چراکه نسخه‌های موجود از این دیوان پرغلط و مغشوش است: «دیوانی که اینک از [[مخفی، زیب‌النسا بیگم|مخفی]] عرضه می‌شود، بر بنیاد پنج نسخه مطبوعه هند و پاکستان فراهم شده است و با تأسف باید بگویم که هر پنج نسخه یادشده، سراسر مغشوش و نادرست بوده است، تا بدان جا که هرگاه خواهش پارهای از دوستان ارجمند که اطاعت از امر آنان را بر خود فرض میدانم، در کار نبود، از عرضه دیوان مخفی تا به دست آوردن دست‌نویس‌های قابل‌اعتمادی از آن، خودداری می‌کردم.

بااین‌حال کوشش بسیار به‌کاررفته است تا دیوان حاضر از هر نسخه مطبوعه دیگر دیوان مخفی، صحیح‌تر و کامل‌تر و شایسته‌تر تقدیم هواخواهان اشعار وی گردد. غلط‌های مشهود و بارز نسخه‌های یادشده، به‌صورت چشمگیری در این چاپ ازمیان‌رفته است و اگر بیم تصرف نمی‌رفت، بسیاری از نادرستی‌های دیگر، به شیوه تصحیح قیاسی، صورت مطلوب نمی‌یافت<ref>ر.ک: همان، صفحه ج</ref>‏.

در غزلی با مطلع «من آن چشم غماز را می‌شناسم» که در بحر متقارب مثمن سالم گفته شده، برخی از مصراع‌های نخستین ابیات در وزن متقارب مثمن مقصور یا محذوف آمده است<ref>ر.ک: همان</ref>‏.  

در پارهای از غزل‌ها یا اشعار دیگر لقب شعری یا تخلص شاعر، وزن شعر را مختل کرده است و این خود نماینده آن تواند بود که آن اشعار، از آن گویندگانی دیگر بوده و در دست تصرف کاتبان به این صورت در دیوان مخفی جای گرفته است، مانند:  

با توجه به این لغزش‌ها و نارواها که نمونه‌هایی از آن در اینجا باز نموده شد، به‌احتمال می‌توان گفت که اشعاری که در این دیوان گرد شده، همه از آن [[مخفی، زیب‌النسا بیگم|زیب‌النساء مخفی]] نیست، بلکه بی‌توجهی و نادانی کاتبان، سخنانی از شاعران کم‌مایه را در جمع اشعار [[مخفی، زیب‌النسا بیگم|مخفی]] جایگزین کرده است و یا آنکه تصرف بی‌رحمانه کاتبان نادان، بخشی از اشعار مخفی را به این صورت درآورده است<ref>ر.ک: همان</ref>‏.  

خان آرزو در شرح‌حال عاقل خان رازی نوشته که رازی جواب غزل مشهور [[مخفی، زیب‌النسا بیگم|زیب‌النساء]] را که مطلعش این است:  

مخفی از همگان گله دارد که هیچ‌کس آن‌طور که باید و شاید او را نشناخته:  

در ارادت به [[امام علی علیه‌السلام|حضرت علی(ع)]] می‌نویسد:  

==وضعیت کتاب==

[[رده:کتاب‌شناسی]]