پرش به محتوا

معجم المطبوعات العربية في إيران: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - '<references />' به '<references/>')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۹: خط ۱۹:
| چاپ =1
| چاپ =1
| تعداد جلد =1
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =4903
| کتابخانۀ دیجیتال نور =03306
| کتابخوان همراه نور =03306
| کتابخوان همراه نور =03306
| کد پدیدآور =
| کد پدیدآور =
خط ۲۶: خط ۲۶:
}}
}}


'''معجم المطبوعات العربية في إيران'''، تألیف [[رفاعی، عبدالجبار|عبدالجبار الرفاعى]]، فرهنگ‌نامه‌اى است كه در آن كتب عربى كه در ايران تا سال 1300ق، چاپ شده، گردآورى و معرفى شده است.
'''معجم المطبوعات العربیة فی إیران'''، تألیف [[رفاعی، عبدالجبار|عبدالجبار الرفاعى]]، فرهنگ‌نامه‌اى است که در آن کتب عربى که در ایران تا سال 1300ق، چاپ شده، گردآورى و معرفى شده است.


== ساختار ==
== ساختار ==
در اين معجم، كتب عربى به‌صورت موضوعى دسته‌بندى شده است. اين موضوعات به ترتيب عبارت است از: اخلاق، اصول دين، اصول فقه، بيوگرافى و فهارس، تاريخ، تراجم و سيره‌ها، تفسير و علوم قرآن، حديث و علوم حديث، دعا و زيارت، سياست و حكم، سيره نبى(ص) و اهل‌بيت(ع)، صحف و مجلات و نشريات، علوم محض، فرق و ملل و نحل، فقه، فلسفه، لغت و ادبيات عرب، لغت و ادبيات فارسى.
در این معجم، کتب عربى به‌صورت موضوعى دسته‌بندى شده است. این موضوعات به ترتیب عبارت است از: اخلاق، اصول دین، اصول فقه، بیوگرافى و فهارس، تاریخ، تراجم و سیره‌ها، تفسیر و علوم قرآن، حدیث و علوم حدیث، دعا و زیارت، سیاست و حکم، سیره نبى(ص) و اهل‌بیت(ع)، صحف و مجلات و نشریات، علوم محض، فرق و ملل و نحل، فقه، فلسفه، لغت و ادبیات عرب، لغت و ادبیات فارسى.


در هر موضوع در ذيل عناوين كتاب، نام نویسنده و اطلاعات چاپ كتاب ذكر شده است.
در هر موضوع در ذیل عناوین کتاب، نام نویسنده و اطلاعات چاپ کتاب ذکر شده است.


== گزارش محتوا ==
== گزارش محتوا ==
كتاب، با مقاله‌اى با عنوان «موجز تاريخ الطباعة» (چكيده تاريخ چاپ) آغاز شده است. نویسنده، مطلب را با عنوان «الكتابة وعاء الحضارة» (نگارش، ظرف تمدن و فرهنگ) آغاز كرده است. پس از آن به ظهور نوشتن و تاريخچه آن پرداخته است. اكتشاف صنعت كاغذ قبل از هزار سال پيش و تاسيس اولين كارخانه توليد كاغذ در سرزمين‌هاى اسلامى در سمرقند، اختراع چاپ و نقش آن در تفكر و پيشرفت معارف بشرى، چاپ عربى در اروپا، شام، مصر، عراق و سرزمين‌هاى ديگر پرداخته است.
کتاب، با مقاله‌اى با عنوان «موجز تاریخ الطباعة» (چکیده تاریخ چاپ) آغاز شده است. نویسنده، مطلب را با عنوان «الکتابة وعاء الحضارة» (نگارش، ظرف تمدن و فرهنگ) آغاز کرده است. پس از آن به ظهور نوشتن و تاریخچه آن پرداخته است. اکتشاف صنعت کاغذ قبل از هزار سال پیش و تاسیس اولین کارخانه تولید کاغذ در سرزمین‌هاى اسلامى در سمرقند، اختراع چاپ و نقش آن در تفکر و پیشرفت معارف بشرى، چاپ عربى در اروپا، شام، مصر، عراق و سرزمین‌هاى دیگر پرداخته است.


نویسنده در ادامه مباحث به صنعت چاپ در ايران پرداخته و اولين چاپ‌خانه را در منطقه جلفاى اصفهان مى‌داند. وى در ادامه تاريخچه صنعت چاپ را در ايران پى مى‌گيرد. از آنجا كه حروف الفباى فارسى و عربى يكى است و نيز لغت عربى، لغت مادر براى كتب اسلامى است، براى اصحاب چاپ‌خانه‌هاى ايرانى، چاپ كتب عربى آسان بود. نویسنده، بررسى صنعت چاپ كتب عربى را با اين مطلب به پايان مى‌برد كه از زمان ظهور چاپ تا سال 1300ق، حدود 400 عنوان كتاب عربى در ايران به چاپ رسيد<ref>مقدمه كتاب، ص 9 - 47</ref>
نویسنده در ادامه مباحث به صنعت چاپ در ایران پرداخته و اولین چاپ‌خانه را در منطقه جلفاى اصفهان مى‌داند. وى در ادامه تاریخچه صنعت چاپ را در ایران پى مى‌گیرد. از آنجا که حروف الفباى فارسى و عربى یکى است و نیز لغت عربى، لغت مادر براى کتب اسلامى است، براى اصحاب چاپ‌خانه‌هاى ایرانى، چاپ کتب عربى آسان بود. نویسنده، بررسى صنعت چاپ کتب عربى را با این مطلب به پایان مى‌برد که از زمان ظهور چاپ تا سال 1300ق، حدود 400 عنوان کتاب عربى در ایران به چاپ رسید<ref>مقدمه كتاب، ص 9 - 47</ref>


الرفاعى در بخش ديگرى از مطالب مقدماتى كتاب، به توضيح معجم خود پرداخته است:
الرفاعى در بخش دیگرى از مطالب مقدماتى کتاب، به توضیح معجم خود پرداخته است:


#معجم المطبوعات العربية في ايران، هر كتاب يا رساله، مستقل يا به همراه مجموعه‌اى كه در ايران چاپ شده را از زمان ظهور چاپ تا سال 1412ق، در بر دارد.
#معجم المطبوعات العربیة فی ایران، هر کتاب یا رساله، مستقل یا به همراه مجموعه‌اى که در ایران چاپ شده را از زمان ظهور چاپ تا سال 1412ق، در بر دارد.
#اين استقراء كتب، چاپ‌هاى متعدد قرآن كريم، روش‌ها و مقررات آموزشى و كتب اطفال و نيز كتب فارسى - عربى و تركى - عربى را شامل نمى‌شود.
#این استقراء کتب، چاپ‌هاى متعدد قرآن کریم، روش‌ها و مقررات آموزشى و کتب اطفال و نیز کتب فارسى - عربى و ترکى - عربى را شامل نمى‌شود.
#در معرفى معجم، به ترتيب اطلاعات ذيل ذكر شده است: عنوان كتاب، اسم كامل مؤلف، مترجم يا محقق، شهرى كه كتاب در آن چاپ شده، اسم ناشر و چاپ‌خانه، شماره چاپ، سال چاپ، عدد صفحات، صفحات كتاب، نوع چاپ (اگر چاپ سنگى باشد).
#در معرفى معجم، به ترتیب اطلاعات ذیل ذکر شده است: عنوان کتاب، اسم کامل مؤلف، مترجم یا محقق، شهرى که کتاب در آن چاپ شده، اسم ناشر و چاپ‌خانه، شماره چاپ، سال چاپ، عدد صفحات، صفحات کتاب، نوع چاپ (اگر چاپ سنگى باشد).
#مدخل‌ها در معجم همگى بر اساس حروف الفبا تنظيم شده‌اند. الفاظ تعريف (ال) در ترتيب هجايى - با اينكه به لحاظ نوشتارى باقى مانده - رها شده و ناديده گرفته شده است<ref>ص 48، با تلخيص</ref>
#مدخل‌ها در معجم همگى بر اساس حروف الفبا تنظیم شده‌اند. الفاظ تعریف (ال) در ترتیب هجایى - با اینکه به لحاظ نوشتارى باقى مانده - رها شده و نادیده گرفته شده است<ref>ص 48، با تلخيص</ref>


== وضعيت كتاب ==
== وضعیت کتاب ==




فهرست مطالب در ابتداى كتاب و فهرست‌هاى «عناوين» و «مؤلفين» در انتهاى آن آمده است.
فهرست مطالب در ابتداى کتاب و فهرست‌هاى «عناوین» و «مؤلفین» در انتهاى آن آمده است.


كتاب، فاقد پاورقى است.
کتاب، فاقد پاورقى است.


==پانويس ==
==پانویس ==
<references/>
<references />


== منابع مقاله ==
== منابع مقاله ==




مقدمه و متن كتاب.
مقدمه و متن کتاب.
 
 


[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش