۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
البحر الزخار: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'عتکي بزار، احمد بن عمر' به 'عتکی بزاز، احمد بن عمرو'
جز (جایگزینی متن - 'مشهور حسن سلمان' به 'سلمان، مشهور حسن') |
جز (جایگزینی متن - 'عتکي بزار، احمد بن عمر' به 'عتکی بزاز، احمد بن عمرو') |
||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
| عنوان‌های دیگر =مسند البزار | | عنوان‌های دیگر =مسند البزار | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[ | [[عتکی بزاز، احمد بن عمرو]] (نويسنده) | ||
[[ابن‌سعد، عادل]] (گردآورنده) | [[ابن‌سعد، عادل]] (گردآورنده) | ||
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
}} | }} | ||
'''البحر الزخار'''، معروف به «مسند البزار» تألیف [[ | '''البحر الزخار'''، معروف به «مسند البزار» تألیف [[عتکی بزاز، احمد بن عمرو|احمد بن عمرو بن عبدالخالق عتکی بزار]] (متوفی 292ق) مجموعه‌ای حدیثی حاوی احادیث اهل سنت در بیست جلد است. تحقیق کتاب به قلم گروهی از محققین به نام‌های [[زين الله، محفوظ الرحمن|محفوظ الرحمن زین الله]]، صبری بن عبدالخالق شافعی، [[بدر بن عبدالله بدر]]، [[سلمان، مشهور حسن|سلمان، مشهور حسن]] و [[ابن‌سعد، عادل|عادل بن سعد]] به سامان رسیده است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
کتاب در بیست جلد منتشر شده که دو جلد آخر آن را فهارس تشکیل داده است. | کتاب در بیست جلد منتشر شده که دو جلد آخر آن را فهارس تشکیل داده است. | ||
[[ | [[عتکی بزاز، احمد بن عمرو|بزار]] مسندش را بر مسانید صحابه مرتب کرده و مسندش را مانند متقدمین -که مسانید را تصنیف می‌کردند و در مسانیدشان ترتیب حروف معجم را رعایت نمی‌کردند- نوشته است؛ مانند مسند ابوداود طیالسی، [[مسند الإمام أحمد بن حنبل|مسند احمد بن حنبل]]، مسند حارث و مسند ابی یعلی<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32349/1/31 مقدمه محقق، ج1، ص 31]</ref>. او ابتدا مسانید خلفای اربعه سپس بقیه عشره مبشره و در ادامه مسانید عباس و حسن و حسین(ع) و غیر آن‌ها از صحابه را ذکر کرده است. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
محقق کتاب؛ محفوظ الرحمن زین‌الدین در مقدمه، شناخت علل حدیث را از والاترین، شریف‌ترین و دقیق‌ترین انواع علوم حدیث دانسته که تنها اهل حفظ و خبره و فهم استوار از آن برخوردار هستند. این موضوع سبب شد که تمام تلاشم را برای تحقیق برخی کتبی که در این فن دشوار و عمیق تألیف شده را به‌کار ببندم. ابتدا به تحقیق «تلخيص العلل المتناهية في الأحاديث الواهية للذهبي» اقدام نمودم سپس به تحقیق «العلل الواردة في الأحاديث النبوية» دارقطنی پرداختم. در اثناء کار بر کتاب العلل دارقطنی مسند امام ابوبکر بزار با نام «البحر الزخار» را یافتم که مشتمل بر فواید فراوانی بود که در غیر آن یافت نمی‌شد. این کتاب با العلل دارقطنی در بسیاری از احادیث مشترک است، لذا تصمیم به تحقیق کتاب در لباسی نو گرفتم<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32349/1/6 همان، ص7-6]</ref>. | محقق کتاب؛ محفوظ الرحمن زین‌الدین در مقدمه، شناخت علل حدیث را از والاترین، شریف‌ترین و دقیق‌ترین انواع علوم حدیث دانسته که تنها اهل حفظ و خبره و فهم استوار از آن برخوردار هستند. این موضوع سبب شد که تمام تلاشم را برای تحقیق برخی کتبی که در این فن دشوار و عمیق تألیف شده را به‌کار ببندم. ابتدا به تحقیق «تلخيص العلل المتناهية في الأحاديث الواهية للذهبي» اقدام نمودم سپس به تحقیق «العلل الواردة في الأحاديث النبوية» دارقطنی پرداختم. در اثناء کار بر کتاب العلل دارقطنی مسند امام ابوبکر بزار با نام «البحر الزخار» را یافتم که مشتمل بر فواید فراوانی بود که در غیر آن یافت نمی‌شد. این کتاب با العلل دارقطنی در بسیاری از احادیث مشترک است، لذا تصمیم به تحقیق کتاب در لباسی نو گرفتم<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32349/1/6 همان، ص7-6]</ref>. | ||
مطالعه شرح‌حال، اساتید، شاگردان و آثار [[ | مطالعه شرح‌حال، اساتید، شاگردان و آثار [[عتکی بزاز، احمد بن عمرو|بزار]] از دیگر مطالبی است که محقق کتاب مورد بررسی قرار ده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32349/1/8 همان، ص13-8]</ref>. پس‌ازآن مدح علمای اهل سنت درباره [[عتکی بزاز، احمد بن عمرو|بزار]] مطرح شده است<ref>همان، ص14</ref>؛ اگرچه برخی او را مدح کرده و ستوده‌اند؛ اما برخی نیز چون ابواحمد حاکم می‌نویسد: «در اسناد و متن اشتباه دارد». دارقطنی و نسائی نیز معتقدند که بر حفظش تکیه می‌کرده و به‌ویژه در اخبارش از مصر فراوان اشتباه می‌کند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32349/1/15 همان، ص16-15]</ref>. | ||
از دیرباز اهتمام به بررسی علل احادیث نزد اهل سنت و شیعه رایج بوده و کتب بسیاری در موضوع علل الحدیث نگاشته شده است. فقهای شیعه نیز در کتب فقهی و در مقام فتوا، احادیث دارای علت را شناسایی کرده و مورد استناد قرار نداده‌اند<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/65204/27 ایزدی، مهدی؛ مظاهری طهرانی، بهاره؛ ص27]</ref>. ازآنجاکه مسند بزار از جمله آثاری است که علل وارده در احادیث نبوی را توضیح می‌دهد، بنابراین محقق کتاب لازم دیده برخی مطالب را پیرامون علت توضیح دهد لذا اقسام علت، اقسام اجناس علت و راه شناخت علت را شرح و توضیح می‌دهد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32349/1/17 مقدمه محقق، ص25-17]</ref>. | از دیرباز اهتمام به بررسی علل احادیث نزد اهل سنت و شیعه رایج بوده و کتب بسیاری در موضوع علل الحدیث نگاشته شده است. فقهای شیعه نیز در کتب فقهی و در مقام فتوا، احادیث دارای علت را شناسایی کرده و مورد استناد قرار نداده‌اند<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/65204/27 ایزدی، مهدی؛ مظاهری طهرانی، بهاره؛ ص27]</ref>. ازآنجاکه مسند بزار از جمله آثاری است که علل وارده در احادیث نبوی را توضیح می‌دهد، بنابراین محقق کتاب لازم دیده برخی مطالب را پیرامون علت توضیح دهد لذا اقسام علت، اقسام اجناس علت و راه شناخت علت را شرح و توضیح می‌دهد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32349/1/17 مقدمه محقق، ص25-17]</ref>. | ||