۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
}} | }} | ||
'''امامت از دیدگاه امامیه و زیدیه'''، اثر مصطفی | '''امامت از دیدگاه امامیه و زیدیه'''، اثر [[سلطاني، مصطفي|مصطفی سلطانی]]، به بررسی موضوع امامت در جوانب اشتراک و اختلاف بین دو مذهب امامیه و زیدیه میپردازد. این کتاب به زبان فارسی، در زمان معاصر و در یک جلد تألیف شده است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
در بخش دوم به جایگاه امامت در مکتب امامیه پرداخته شده است. قوام شریعت و نظام اجتماعی پس از نبوت، به موضوع امامت بستگی دارد و به همین دلیل است که امامت در مکتب تشیع از اصول دین بشمار آمده است. درادامه دستهای از روایات که دلالت دارند بر اینکه وجود امام باعث بقای موجودات و نزول رحمت و برکت بر زمین است، ذکر شدهاند. | در بخش دوم به جایگاه امامت در مکتب امامیه پرداخته شده است. قوام شریعت و نظام اجتماعی پس از نبوت، به موضوع امامت بستگی دارد و به همین دلیل است که امامت در مکتب تشیع از اصول دین بشمار آمده است. درادامه دستهای از روایات که دلالت دارند بر اینکه وجود امام باعث بقای موجودات و نزول رحمت و برکت بر زمین است، ذکر شدهاند. | ||
در بخش سوم، به ادله عقلی ضرورت امامت، همچون: قاعده لطف، نیاز شرع به حافظ و مبیّن پرداخته شده است. در بخش چهارم، مبحث شرایط و ویژگیهای امام مطرح شده که اولین آنها عصمت است (که به ادّله عقلی و نقلی ضرورت آن ثابت میشود). | در بخش سوم، به ادله عقلی ضرورت امامت، همچون: قاعده لطف، نیاز شرع به حافظ و مبیّن پرداخته شده است. در بخش چهارم، مبحث شرایط و ویژگیهای امام مطرح شده که اولین آنها عصمت است (که به ادّله عقلی و نقلی ضرورت آن ثابت میشود). | ||
در بخش پنجم، راههای نصب امام مورد بررسی قرار گرفته و عمدهترین راه نصب و تعیین امام، نص معرفی شده است. در بخش ششم، وظایف و اختیارات امام بیان گردیده و با استفاده از آیات و روایات مرتبط در این باب، ضرورت اطاعت از امام و کارگزارانی که منصوب میکند، بیان شده است. | در بخش پنجم، راههای نصب امام مورد بررسی قرار گرفته و عمدهترین راه نصب و تعیین امام، نص معرفی شده است. در بخش ششم، وظایف و اختیارات امام بیان گردیده و با استفاده از آیات و روایات مرتبط در این باب، ضرورت اطاعت از امام و کارگزارانی که منصوب میکند، بیان شده است. | ||
در بخش هفتم، به موضوع شماره امامان اشاره شده و اینکه در اندیشه امامیه به استناد روایات صحیحه از منابع تشیع و اهل سنت، علی(ع) جانشین بلافصل رسول خدا(ص) بوده و بعد از او یازده فرزندش به امامت منصوب شدهاند. | |||
در بخش هفتم، به موضوع شماره امامان اشاره شده و اینکه در اندیشه امامیه به استناد روایات صحیحه از منابع تشیع و اهل سنت، [[امام على علیهالسلام|علی(ع)]] جانشین بلافصل رسول خدا(ص) بوده و بعد از او یازده فرزندش به امامت منصوب شدهاند. | |||
مؤلف در بخش هشتم، به بیان اعتقاد امامیه به لزوم تداوم امامت پرداخته و معتقد است هیچ عصری از وجود امام واجبالاطاعه خالی نیست، خواه مردم از او اطاعت کنند یا اطاعت نکنند. در بخش نهم به موضوع موعود منجی و احادیثی که از شیعه و سنی در تأیید ظهور آن حضرت است اشاره دارد و در بخش نهایی، موضوع رجعت و معنای لغوی و اصطلاحی آن و اینکه اعتقاد به رجعت از ضروریات مذهب امامیه است را مطرح میکند.<ref>ر.ک: همان، ص95-33</ref> | مؤلف در بخش هشتم، به بیان اعتقاد امامیه به لزوم تداوم امامت پرداخته و معتقد است هیچ عصری از وجود امام واجبالاطاعه خالی نیست، خواه مردم از او اطاعت کنند یا اطاعت نکنند. در بخش نهم به موضوع موعود منجی و احادیثی که از شیعه و سنی در تأیید ظهور آن حضرت است اشاره دارد و در بخش نهایی، موضوع رجعت و معنای لغوی و اصطلاحی آن و اینکه اعتقاد به رجعت از ضروریات مذهب امامیه است را مطرح میکند.<ref>ر.ک: همان، ص95-33</ref> | ||
فصل سوم به موضوع امامت از منظر تشیع زیدی تعلق دارد. مؤلف در بخش اول، ماهیت امامت را در منابع زیدی معرفی میکند، که مؤلفههای محوری آن بدین شرح است: | فصل سوم به موضوع امامت از منظر تشیع زیدی تعلق دارد. مؤلف در بخش اول، ماهیت امامت را در منابع زیدی معرفی میکند، که مؤلفههای محوری آن بدین شرح است: | ||
الف)- جانشینی پیامبر؛ | الف)- جانشینی پیامبر؛ | ||
ب)- ولایت و سرپرستی همه مکلفان؛ | ب)- ولایت و سرپرستی همه مکلفان؛ | ||
ج)- واجبالاطاعه بودن. | ج)- واجبالاطاعه بودن. | ||
در بخش دوم به موضوع ضرورت امامت پرداخته و امامت را از اوجب واجبات معرفی میکند؛ زیرا با اقامه امامت، همه واجبات برپا میشود. در بخش سوم، شرایط و ویژگیهای امام را مطرح میدارد، که از جمله ویژگیهای ایجابی امام عبارت است از: امام باید از خاندان اهلبیت باشد، از طریق وراثت تعیین نمیشود، قدرت بر خروج و جنگ داشته باشد، زاهد، عادل، شجاع، سخی و حرّ باشد، سلامت بدن و حسن رأی داشته باشد، عالم و مجتهد باشد و بر مبنای کتاب و سنت به خود دعوت کند و اهل قیام علیه ظلم ظالمان باشد. | در بخش دوم به موضوع ضرورت امامت پرداخته و امامت را از اوجب واجبات معرفی میکند؛ زیرا با اقامه امامت، همه واجبات برپا میشود. در بخش سوم، شرایط و ویژگیهای امام را مطرح میدارد، که از جمله ویژگیهای ایجابی امام عبارت است از: امام باید از خاندان اهلبیت باشد، از طریق وراثت تعیین نمیشود، قدرت بر خروج و جنگ داشته باشد، زاهد، عادل، شجاع، سخی و حرّ باشد، سلامت بدن و حسن رأی داشته باشد، عالم و مجتهد باشد و بر مبنای کتاب و سنت به خود دعوت کند و اهل قیام علیه ظلم ظالمان باشد. | ||
اما ویژگیهای سلبی امام عبارت است از: فسق و کفر، امراضی که مانع اقامه حدود میشود، پیری، امراضی که ایجاد تنفر میکند و اسارت. | اما ویژگیهای سلبی امام عبارت است از: فسق و کفر، امراضی که مانع اقامه حدود میشود، پیری، امراضی که ایجاد تنفر میکند و اسارت. | ||
در مورد عصمت امام از منظر فرقه زیدیه بیان میدارد که زیدیان معتقد به عصمت امام نیستند و از جمله ادله آنها بر نفی عصمت این است که چون ائمه از نعمت وحی بهرهای ندارند، در نتیجه مرتکب خطا میشوند و معصوم نیستند. | در مورد عصمت امام از منظر فرقه زیدیه بیان میدارد که زیدیان معتقد به عصمت امام نیستند و از جمله ادله آنها بر نفی عصمت این است که چون ائمه از نعمت وحی بهرهای ندارند، در نتیجه مرتکب خطا میشوند و معصوم نیستند. | ||
در بخش چهارم راههای نصب امام را برمیشمارد که اولین آنها دعوت است؛ یعنی اینکه فردی قیام نموده و مردم را بهسوی خود دعوت کند. دومین راه تعیین امام، انتخاب و اختیار است؛ بدین معنا که هر امامی خلیفه بعدی خود را تعیین کند یا شورایی، خلیفه بعدی را معین کند و سومین راه تعیین، نص از طرف خدا یا رسول است. | در بخش چهارم راههای نصب امام را برمیشمارد که اولین آنها دعوت است؛ یعنی اینکه فردی قیام نموده و مردم را بهسوی خود دعوت کند. دومین راه تعیین امام، انتخاب و اختیار است؛ بدین معنا که هر امامی خلیفه بعدی خود را تعیین کند یا شورایی، خلیفه بعدی را معین کند و سومین راه تعیین، نص از طرف خدا یا رسول است. | ||
بخش پنجم، در مورد وظایف و اختیارات امام است که در تفکر زیدیان امامت، عالیترین قدرت در دولت اسلامی است؛ ازاینرو، امام موظف به حفظ مصالح عمومی جامعه از جمله عدالت، مساوات، حفظ حقوق و... است. | بخش پنجم، در مورد وظایف و اختیارات امام است که در تفکر زیدیان امامت، عالیترین قدرت در دولت اسلامی است؛ ازاینرو، امام موظف به حفظ مصالح عمومی جامعه از جمله عدالت، مساوات، حفظ حقوق و... است. | ||
در بخش ششم، یکی دیگر از اعتقادات زیدیه در مورد امام را مطرح میکند، مبنی بر اینکه زیدیه خروج دو امام را در دو نقطه جایز میدانند و هر دوی آنها را واجبالاطاعه میخوانند. | در بخش ششم، یکی دیگر از اعتقادات زیدیه در مورد امام را مطرح میکند، مبنی بر اینکه زیدیه خروج دو امام را در دو نقطه جایز میدانند و هر دوی آنها را واجبالاطاعه میخوانند. | ||
در بخش هفتم، اعتقاد زیدیه در مورد فترت امام است که معتقدند گرچه امکان عقلی تحقق فترت وجود دارد، اما شرعا هیچگاه زمین خالی از حجت نخواهد شد. | در بخش هفتم، اعتقاد زیدیه در مورد فترت امام است که معتقدند گرچه امکان عقلی تحقق فترت وجود دارد، اما شرعا هیچگاه زمین خالی از حجت نخواهد شد. | ||
بخش بعدی در موضوع مهدویت است که زیدیه باور به موعود را اعتقادی مسلم و ریشهدار میدانند. | بخش بعدی در موضوع مهدویت است که زیدیه باور به موعود را اعتقادی مسلم و ریشهدار میدانند. | ||
در بخش نهم، در موضوع امامت [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] بیان میدارد که علی(ع) جانشین بلافصل پیامبر اکرم(ص) است، به استناد آیات و روایات شریفه. | در بخش نهم، در موضوع امامت [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] بیان میدارد که [[امام على علیهالسلام|علی(ع)]] جانشین بلافصل پیامبر اکرم(ص) است، به استناد آیات و روایات شریفه. | ||
در بخش دهم، به اعتقاد زیدیه به امامت بلا فصل حسنین(ع)، به استناد روایات صحیحه اشاره دارد. | در بخش دهم، به اعتقاد زیدیه به امامت بلا فصل حسنین(ع)، به استناد روایات صحیحه اشاره دارد. | ||
در بخش نهایی، به موضوع امام پس از حسنین(ع) اشاره دارد، مبنی بر اینکه امامت پس از ایشان منحصر در ذریه حسنین(ع) است، مشروط بر اینکه قیام کرده و به خود دعوت کند.<ref>ر.ک: همان، ص163-97</ref> | در بخش نهایی، به موضوع امام پس از حسنین(ع) اشاره دارد، مبنی بر اینکه امامت پس از ایشان منحصر در ذریه حسنین(ع) است، مشروط بر اینکه قیام کرده و به خود دعوت کند.<ref>ر.ک: همان، ص163-97</ref> | ||
خط ۷۶: | خط ۹۱: | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
<references/> | <references /> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== |
ویرایش