۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
دیوان صائب تبریزی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۷۸: | خط ۷۸: | ||
او سپس در توضیح جلد هفتم، می‌نویسد: «کتاب حاضر راهنمای بهره‌وری از این نسخه دیوان صائب است. ظاهرِ امر چنین می‌نماید که با بودنِ نظم الفبایی، نیازی به چنین راهنمایی وجود ندارد، اما حقیقتِ امر این است که دیوان صائب یکی از دو سه دیوان شعر فارسی است که نظم الفباییِ آن برای یافتنِ شعرها کافی نیست و به چنین راهنمایی نیازمند است»<ref>ر.ک: مقدمه مؤلف، ج7، ص1-2</ref>. | او سپس در توضیح جلد هفتم، می‌نویسد: «کتاب حاضر راهنمای بهره‌وری از این نسخه دیوان صائب است. ظاهرِ امر چنین می‌نماید که با بودنِ نظم الفبایی، نیازی به چنین راهنمایی وجود ندارد، اما حقیقتِ امر این است که دیوان صائب یکی از دو سه دیوان شعر فارسی است که نظم الفباییِ آن برای یافتنِ شعرها کافی نیست و به چنین راهنمایی نیازمند است»<ref>ر.ک: مقدمه مؤلف، ج7، ص1-2</ref>. | ||
وی در جای دیگر از مقدمه، می‌نویسد: هدف گردآورنده این کتاب، این بوده است که مراجعان به دیوان صائب چاپ استاد قهرمان را از این صرف وقت بی‌نیاز کند و فهرستی تدوین کند که بر اساس تقسیم‌بندی ردیف‌ها و قافیه‌ها در اولین نگاه هر غزل را بتوان یافت. به این مثال توجه کنید: | وی در جای دیگر از مقدمه، می‌نویسد: هدف گردآورنده این کتاب، این بوده است که مراجعان به دیوان صائب چاپ استاد قهرمان را از این صرف وقت بی‌نیاز کند و فهرستی تدوین کند که بر اساس تقسیم‌بندی ردیف‌ها و قافیه‌ها در اولین نگاه هر غزل را بتوان یافت. به این مثال توجه کنید: | ||
{{شعر}} | |||
مرد چِبوَد، گفت گردی برنخاست'' | {{ب|'' رفت تا مجنون ز دشتِ عشق، مردی برنخاست''|2='' مرد چِبوَد، گفت گردی برنخاست''}} | ||
{{پایان شعر}} | |||
غزل شماره 947 (جلد دوم، صفحه 480) و این غزل: | غزل شماره 947 (جلد دوم، صفحه 480) و این غزل: | ||
{{شعر}} | |||
ز سبزه موی بر اندام گلستان برخاست'' | {{ب|'' چو خط ز عارضِ آن فتنه جهان برخاست''|2='' ز سبزه موی بر اندام گلستان برخاست''}} | ||
{{پایان شعر}} | |||
غزل شماره 1645 ( جلد دوم، ص816)؛ بااینکه ردیف هر دو غزل در «خاست» مشترک است، حدود هفتصد غزل بین آنها فاصله است و ما می‌دانیم صائب، هیچ‌گاه این همه غزل با ردیف «خاست» نداشته که چنین فاصله‌ای به‌لحاظ حروف الفبا میان آنها وجود داشته باشد. علت این فاصله، دخالت دادن عاملِ وزن عروضی است که در داخل حرفِ «ت» غزل‌های «بحر رمل»، از غزل‌های «بحر مضارع» جدا شده‌اند و همچنین دیگر حروف الفبا و دیگر اوزانِ عروضی. فراهم‌آوردنده این فهرست‌ها کوشیده، در آن سوی نظام عروضی، باری دیگر نظم الفبایی دقیقی به غزل‌ها بدهد تا هرکس غزل مورد نظرش را در نخستین جستجو پیدا کند<ref>ر.ک: همان، ص2</ref>. | غزل شماره 1645 ( جلد دوم، ص816)؛ بااینکه ردیف هر دو غزل در «خاست» مشترک است، حدود هفتصد غزل بین آنها فاصله است و ما می‌دانیم صائب، هیچ‌گاه این همه غزل با ردیف «خاست» نداشته که چنین فاصله‌ای به‌لحاظ حروف الفبا میان آنها وجود داشته باشد. علت این فاصله، دخالت دادن عاملِ وزن عروضی است که در داخل حرفِ «ت» غزل‌های «بحر رمل»، از غزل‌های «بحر مضارع» جدا شده‌اند و همچنین دیگر حروف الفبا و دیگر اوزانِ عروضی. فراهم‌آوردنده این فهرست‌ها کوشیده، در آن سوی نظام عروضی، باری دیگر نظم الفبایی دقیقی به غزل‌ها بدهد تا هرکس غزل مورد نظرش را در نخستین جستجو پیدا کند<ref>ر.ک: همان، ص2</ref>. | ||